هرآنچه باید درباره نحوه برگزاری امتحانات دانش‌آموزان در دی ماه بدانید

سال تحصیلی جاری، متفاوت از سال‌های تحصیلی گذشته از ۱۵ شهریور آغاز شد؛ تفاوت عمده آن به وجود کرونا در کشور بر می‌گردد که موجب شد روش‌ها و فضای آموزشی تغییر کند.

در گذشته، تحصیل از طریق حضور در مدرسه اصل بود اما حالا در شرایط کرونا، آموزش‌های مجازی و تلویزیونی جای آموزش حضوری را گرفته‌اند و البته مشکلاتی نیز به وجود آمده است چرا که یادگیری به آسانی در فضای آموزش مجازی و تلویزیونی محقق نمی‌شود.

حالا که کم‌کم به وضعیت امتحانات نهایی دی ماه و امتحانات نیم فصل دانش‌آموزان نزدیک می‌شویم، دغدغه‌های برگزاری امتحانات به این فضای موجود افزوده است. 

مسؤولان دستگاه تعلیم و تربیت می‌خواهند که از میزان تحقق آموزش‌ها مطمئن شوند و این در حالیست که دانش‌آموزان عنوان می‌کنند وقتی آموزش حضوری ندیده‌اند، توقع بالایی است که امتحان را حضوری برپا کنند و آن هم در شرایطی که کرونا همچنان جولان می‌دهد.

* شیوه‌نامه برگزاری امتحانات

بر اساس مصوبه شورای عالی آموزش‌ و پرورش و آیین‌نامه‌های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و به‌منظور نظم و برنامه‌ریزی برای فرآیند ارزشیابی پیشرفت تحصیلی نیم سال اول دانش آموزان دوره‌های تحصیلی مدارس روزانه، داوطلبان آزاد بزرگ‌سالان، آموزش از راه دور و ایثارگران، از سوی مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی شیوه‌نامه امتحانات تمامی دوره‌های تحصیلی به ادارات کل استان‌ها ابلاغ شد.

بر اساس این شیوه‌نامه، در شرایطی که امکان حضور فیزیکی دانش آموزان (در همه دوره‌های تحصیلی)، فراهم باشد ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مطابق آیین‌نامه‌های مربوط به  دوره‌های تحصیلی و با رعایت کامل شیوه‌ نامه‌های بهداشتی انجام می‌شود.

بر این اساس در دوره ابتدایی، ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی نوبت اول، از دانش آموزان پایه‌های اول و دوم ابتدایی در دروس فارسی (خواندن و نوشتن) و ریاضی، آزمون عملکردی به‌صورت حضوری در مدرسه، با گروه‌بندی دانش آموزان و رعایت کامل شیوه‌نامه‌های بهداشتی برگزار می شود.

در اجرای فعالیت کد ۴- ۸ با عنوان «برنامه‌ریزی، طراحی سؤالات و برگزاری امتحانات نهایی و غیرنهایی در سال ۹۹، برنامه ابلاغی سال ۱۳۹۹، موضوع بخشنامه شماره ۱۱۶/۱۴۰ تاریخ ۱۳۹۹.۲.۳ و بر اساس مصوبه ۹۷۷ مورخ ۱۳۹۹.۵.۱۳ شورای عالی آموزش و پرورش آئین‌نامه‌های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، به منظور نظم و برنامه‌ریزی برای فرآیند ارزشیابی پیشرفت تحصیلی نیم سال اول دانش‌آموزان دوره‌های تحصیلی مدارس روزانه، داوطلبان آزاد، بزرگسالان، آموزش از راه دور و ایثارگران، خواهشمند است دستور فرمایید، نکات ذیل مورد توجه قرار گیرند:

الف) مشترک برای همه دوره‌های تحصیلی: 

در شرایط که امکان حضور فیزیکی دانش‌آموزان فراهم باشد، ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، مطابق آئین‌نامه‌های مربوط دوره‌های تحصیلی و با رعایت کامل شیوه‌نامه‌های بهداشتی انجام می‌گیرد.

ب) دوره ابتدایی: 

ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی نوبت اول دوره ابتدایی؛ طبق مواد ۱،۲،۳،۴ و ۹ آئین‌نامه مربوط (مصوب جلسه ۷۹۳ تاریخ ۱۳۸۸.۵.۲۰ شورای عالی آموزش و پرورش) و شیوه‌نامه بازگشایی مدارس در سال تحصیلی ۱۴۰۰ ـ ۱۳۹۹ انجام می‌گیرد.

تبصره ـ بر اساس پیشنهاد معاونت محترم آموزش ابتدایی، از دانش‌آموزان پایه‌های اول و دوم ابتدایی در دروس فارسی (خواندن و نوشتن) و ریاضی، آزمون عملکرد به صورت حضوری در مدرسه، با گروه‌بندی دانش‌آموزان و رعایت کامل شیوه‌نامه‌های بهداشتی به عمل می‌آید.

پ) دوره‌های اول و دوم متوسطه (شاخه‌های نظری، فنی و حرفه‌ای و کاردانش) 

۱- در شرایطی که امکان حضور فیزیکی دانش‌آموزان مدارس روزانه دوره‌های اول و دوم متوسطه فراهم نباشد، ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ـ تربیتی نوبت اول متوسطه اول، متوسطه دوم شاخه نظری، دروس عمومی، شایستگی‌های غیر فنی و پایه فنی شاخه فنی و حرفه‌ای و کاردانش، به صورت غیرحضوری با مسؤولیت معلم و نظارت مدیر مدرسه انجام می‌شود. در این صورت، نمره امتحانات پایانی (تراکمی) از طریق برگزاری آزمون آنلاین (برخط) در سامانه شاد یا سایر سامانه‌های مورد تأیید شورای مدرسه و نمره ارزشیابی تکوینی (مستمر) با استفاده از مستندات و شواهد جمع‌آوری شده از فعالیت‌های آموزشی و تربیتی دانش‌آموزان در نیم‌سال اول تعیین می‌شود.

تبصره ۱- برای ارزشیابی تکوینی (مستمر) شیوه‌های ذیل که نتایج آنها در کارپوشه دانش‌آموزان در طول دوره درج می‌گردد، پیشنهاد می‌شود:

آزمون‌های شفاهی، آزمون‌های عملکردی، آزمون‌های کتاب باز ناظر بر سطوح بالای شناختی فهمیدن، به کار بستن، تحلیلی کردن،‌ ارزشیابی کردن و آفریدن (خلق کردن)، آزمون‌های کوتاه به صورت مستمر ( چند سؤال در زمان معین)، تکالیف کلاسی، بحث و گفت‌وگوی دانش‌آموزان با معلم، پروژه‌های فردی و گروهی، پژوهش‌های دانش‌آموزی، مشاهده رفتار در موقعیت‌های واقعی و شبیه‌سازی شده، ارزشیابی از گروه‌های کوچک به جای ارزشیابی تک تک افراد، کارهای میدانی کوچک با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و گزارش آن در قالب یادداشت به معلم، ارائه آنلاین (برخط) مطالب، ارائه فیلم عملکرد یادگیری، توضیح و تفسیر فیلم‌های کوتاه آموزشی یا پاسخ دادن به سوالات در خصوص آنها، استفاده از ابزارهای خودسنجی توسط دانش‌آموزان و گزارش آن به معلم، ارزشیابی توسط همتایان، استفاده از همکاری والدین بر نظارت بر فرآیند یاددهی ـ یادگیری دانش‌آموزان و ارائه گزارش یادگیری دانش‌آموز به معلم از طریق تولید ویدئو و تصویر و ...

تبصره ۲- درصورتی که به تشخیص معلم و تأیید مدیر مدرسه، امکان ارزشیابی پایانی به صورت آنلاین (برخط) فراهم نباشد، معلم می‌تواند از ارزشیابی تکوینی (مستمر) نوبت اول، برای تعیین نمره پایانی دانش‌آموزان استفاده نماید.

۲- ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ـ تربیتی نیم‌سال اول دروس حضوری و غیرحضوری غیرنهایی داوطلبان آزاد و دانش‌آموزان مدارس بزرگسالان، آموزش از راه دور، ایثارگران، بر اساس تبصره ذیل بند ۹ مصوب جلسه ۹۷۷ تاریخ ۱۳۹۹.۵.۱۳ شورای  عالی آموزش و پرورش و مجوز مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر (نامه شماره ۱۴۰۲۳/۳۰۴ د تاریخ ۹۹.۹.۶ وزارت بهداشت،‌درمان و آموزش پزشکی)، مطابق آئین‌ها و ضوابط مربوط، در تمام شرایط با رعایت کامل شیوه‌نامه‌های بهداشتی به صورت حضوری انجام می‌شود.

تبصره ـ طراحی سؤالات هماهنگی داوطلبان آزاد پایه نهم به صورت استانی (ماده ۶ مصوب شانزدهمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش تاریخ ۱۳۹۷.۷.۴) و داوطلبان آزاد پایه ششم به صورت هماهنگ منطقهای (مصوب جلسه ۸۵۹ شورای عالی آموزش و پرورش تاریخ ۱۳۹۱.۱.۲۲) انجام می‌شود.

۳- دانش‌آموزان دوره پیش‌دانشگاهی که از سال‌های قبل فارغ‌التحصیل نشده‌اند، می‌توانند پس از تطبیق دروس، در امتحانات نهایی حضوری دروس معادل پایه دوازدهم شرکت نمایند (بند ۲ مصوب هجدهمین جلسه کمیسیون معین شورای عالی تاریخ ۱۳۹۷.۱۱.۱۷)، بدیهی است اطلاعات و نمرات دروس داخلی دوره پیش‌دانشگاهی که در پایه دوازدهم به صورت نهایی برگزار می‌شود، از طریق سامانه مربوط به فاینال ارسال خواهد شد.

۴- ارزشیابی دروس شایستگی‌های فنی شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و استانداردهای مهارت شاخه کاردانش و دروس کارآموزی و کارورزی، بر اساس بند ۱۰ مصوب جلسه ۹۷۷ تاریخ ۱۳۹۹.۵.۱۳ شورای عالی آموزش و پرورش به صورت تراکمی و حضوری با رعایت کامل شیوه‌نامه‌های بهداشتی انجام می‌شود.

۵- نحوه ارزشیابی از دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، در دروس غیر نهایی از سوی سازمان آموزش و پرورش استثنایی ابلاغ خواهد شد.

۲۳۵۲۳۷