دغدغه این روزها؛ انتخابات در عصر کرونا

گروه سیاست سایت فردا – طبق آمار کرونا در ایران درحال فروکش کردن است، اما نمی‌توان به وضعیت فعلی امیدوار بود، زیرا همین شب یلدا که نزدیک است، می‌تواند ما را سرجای اول برگرداند. از آن هم که عبور کنیم، مناسب‌تر‌های دیگر می‌رسد و خلاصه اینکه بهتر است فرض را بر این بگذاریم که انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ در همین شرایط کرونایی برگزار می‌شود.
این فرض در واقع موجب نگرانی بسیاری از کارشناسان و مختصصان شده و برای همین شاهدیم که همه به فکر چاره‌جویی افتاده‌اند. مثلا محمد حسن مقیمی رییس پیشین ستاد انتخابات کشور چندی قبل گفته بود که «انتخابات ۱۴۰۰ را در شرایط کرونا می‌توان در دو یا سه روز یا به صورت پستی برگزار کرد.» به گفته او «یکی از راه‌های برگزاری انتخابات در این شرایط، افزایش زمان برگزاری انتخابات است؛ البته در قانون تصریح شده است که انتخابات در یک روز تعطیل برگزار شود. می‌توان با اصلاح قانون، انتخابات را در دو یا سه روز برگزار کرد؛ یعنی علاوه بر روز جمعه که تعطیل است، پنجشنبه و شنبه را هم تعطیل کرده و انتخابات را در سه روز برگزار کرد.»
مقیمی خاطرنشان کرد: «با افزایش تعداد روز‌های رای گیری از ازدحام در صف‌های رای جلوگیری می‌شود، البته هزینه‌های انتخابات هم افزایش می‌یابد. یکی دیگر از راه‌های برگزاری انتخابات، ایجاد امکان برای رای پستی است. بیش از شش ماه تا انتخابات زمان باقی است و می‌توان زیرساخت‌های رای پستی را ایجاد کرد. در قانون هم مانعی برای رای پستی وجود ندارد.»
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان البته در واکنش به ایده پستی شدن انتخابات که از سوی برخی چهره‌های سیاسی مطرح شد، گفت که «به دلیل اینکه اخذ رای یک کار مهم و حیاتی در سلامت انتخابات هست اگر بخواهد به صورت پستی یا اخذ رای الکترونیک از راه دور و یا شیوه‌های مختلف دیگر انجام شود باید این اقدام تبدیل به قانون در مجلس شود.»
وی همچنین درباره سازوکار‌های برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، اظهار کرد: «در رابطه با الکترونیکی شدن انتخابات ۱۴۰۰ باید بگویم که ایجاد این ساز و کار بر عهده وزارت کشور است و بنده به عنوان عضو شورای نگهبان نمی‌توانم درباره آن صحبت کنم یعنی هنوز مشخص نیست که آیا امکانات وزارت کشور برای برگزاری انتخابات با امکانات الکترونیکی مهیا هست یا نه؟»
پستی شدن، الکترونیکی برگزار کردن و یا افزایش روز‌های رای گیری تا کنون به عنوان پیشنهاد مطرح شده، اما معلوم نیست که واقعا کدام یک از این راهکار‌ها به کار خواهد آمد و از سوی مسئولان کشور مناسب و قابل اجرا ارزیابی می‌شود.
آنچه اکنون محل اتفاق نظر است، ضرورت توجه به این مهم است، زیرا فعلان سیاسی در هر دو جریان اصلاح طلب و اصولگرا می‌دانند که برگزاری انتخابات در شرایط کرونایی از یک سو جان مردم را به خطر می‌اندازد و از سوی دیگر انتخابات ریاست جمهوری و بحث مشارکت را به چالش می‌کشد.
شهاب‌الدین بی‌مقدار، نماینده تبریز در مجلس دهم امروز در یادداشتی برای «اعتماد» نوشته است» «برگزاری انتخابات در چنین شرایطی، از آنجا که خواه‌ناخواه به تشکیل صفوف رای‌دهندگان می‌انجامد، می‌تواند سلامت شهروندان را در معرض خطر قرار دهند. حال آنکه در صورت افزایش ساعات رای‌گیری و برگزاری انتخابات در بازه زمانی بیش از یک روز که در قانون ذکر شده، در شرایط خاص کنونی می‌تواند مانع از ازدحام بیش از حد و فشردگی ناموجه صفوف رای‌دهندگان شده و درنتیجه شهروندان قادر خواهند بود در فرصت مقتضی طی دو یا چند روز رای خود را به صندوق بیندازند.»
وی افزوده است: «از دیگرسو بحث برگزاری انتخابات به‌صورت الکترونیک نیز اگرچه چندان از سوی شورای نگهبان مورد استقبال قرار نگرفته، اما از آنجا که طول دوران مجلس دهم که به عنوان عضوی از کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی مجلس، از نزدیک درگیر این بحث بودم، معتقدم برگزاری انتخابات به‌صورت الکترونیک روشی قابل‌قبول است و به‌خصوص اکنون که با توجه به شرایط کرونایی، ضرورت این مساله افزایش یافته و همزمان به همین دلیل، دولت و وزارت آموزش و پرورش در راستای فراهم کردن امکان تحصیل در سراسر کشور، دسترسی به اینترنت را تا دورترین نقاط کشور فراهم کرده، برگزاری انتخابات الکترونیک بیش از گذشته به واقعیت نزدیک شده است.»