پروتئین آب پنیر چیست؟

به گزارش «تابناک»، بسیاری از خواص پروتئین آب پنیر در ساختار آن است. آب پنیر مایعی است که در اثر تبدیل شیر به پنیر باقی می‌ماند. پروتئین موجود در آب پنیر یکی از دو پروتئین اصلی در شیر است و پروتئین دیگر کازئین نامیده می‌شود. (هنگامیکه یک ماده اسیدی مثل سرکه با شیر مخلوط می‌شود این دو پروتئین از شیر جدا می‌شوند. پروتئین کازئین به صورت ذرات ریز به فرم جامد به نام کشک محیط را ترک می‌کند و آب پنیر به صورت مایع باقی می‌ماند.)


پروتئین آب پنیر ممکن است در محصولات غذایی پخته مورد علاقه شما و یا بستنی به عنوان جانشین چربی ها، بدون استفاده از چربی واقعی به کار می‌رود.

شبیه تمام پروتئین ها، پروتئین آب پنیر از بلوک‌هایی به نام آمینو اسید ساخته شده است. پروتئین در بدن در درجه اول برای ساخت عضلات و ترمیم بافت‌ها به کار می‌رود. وقتی غذا در بدن هضم می‌شود، پروتئین به آمینو اسید‌ها شکسته می‌شود و سپس این آمینو اسید برای ساخت پروتئین جدید به کار می‌رود.

 
(رشته‌های بدنسازی) بدنسازان برای پروتئین آب پنیر به عنوان منبع خوبی از آمینو اسید لوسین، ایزولوسین و والین ارزش زیادی قائل هستند. این آمینو اسید‌ها با هم دیگر BCAAs (سه آمینو اسید شاخه دار) در ساخت عضلات خیلی مهم هستند. ۹ آمینو اسید ضروری برای زنده ماندن و رشد وجود دارد که انسان باید از رژیم غذایی دریافت کند. به علاوه BCAAs پروتئین آب پنیر شامل همه آمینو اسید‌های ضروری است.

 
مطالعات اولیه پروتئین آب پنیر را با سیستم ایمنی قوی‌تر و استقامت ورزشی مرتبط دانسته است. اما مکمل‌های پروتئین آب پنیر به عنوان یک راه برای افزایش انرژی، مبارزه با استرس و بهبود تمرکز ذهنی، طرفداران زیادی را جلب کرده اند. مطالعات اولیه دلالت می‌کند که پروتئین آب پنیر در توانایی مبارزۀ بدن با سرطان نقش دارد. همچنین گفته می‌شود که پروتئین آب پنیر به کنترل قند خون، کاهش کلسترول خون، درمان آسم و احتمالاً پیشگیری از آلرژی کمک می‌کند.

 
آیا مکمل‌های پروتئین آب پنیر واقعا مفید است؟

مکمل‌های پروتئین آب پنیر می‌تواند به طور قطع پروتئین با کیفیت بالا در رژیم غذایی ایجاد کند. اما بسیاری از سازمان‌های سلامتی، از جمله مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، پیشنهاد می‌کنند که پروتئین مورد نیاز خود را از مواد غذایی و نه از مکمل‌ها تأمین کنید. گوشت قرمز، ماکیان، حبوبات، سویا، تخم مرغ، آجیل، دانه‌ها و شیر همه منابع خوبی از آمینو اسید‌های ضروری هستند.

مطالعات اولیه نشان داده اند که دریافت مکمل پروتئین آب پنیر قبل و یا بعد از تمرینات می‌تواند قدرت عضلات، رشد عضلات لاغر را افزایش داده و تقویت سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشد. مطالعه‌ای بر روی ۳۸۷ تفنگ دار امریکایی که مکمل پروتئین آب پنیر در طول آموزش‌های پایه مصرف می‌کردند انجام شد. بعد از ۵۴ روز، گروهی که مکمل پروتئین آب پنیر مصرف کردند، سیستم ایمنی قوی تری را نشان دادند. ۳۳ درصد کمتر نسبت به افرادی که دارونما (پلاسبو)، یا کربوهیدرات و مکمل چربی دریافت کرده بودند علائم بالینی نشان دادند. تفنگدارانی که  مکمل پروتئین آب پنیر مصرف کرده بودند، درد عضلانی کمتر و ۲۸ درصد علائم بالینی کمتری برای مشکلات مفصلی و ماهیچه‌ای نشان دادند. همچنین گروهی که مکمل پروتئین آب پنیر دریافت کرده بودند به میزان کمتری پزشک را به علت عفونت ملاقات کردند. این مطالعه در ژورنال Applied Physiology ۲۰۰۳ منتشر شده است.

از میان دیگر مکمل‌های پروتئینی، مطالعات کوچکی نشان داده اند که پروتئین آب پنیر ممکن است در افزایش حجم عضلات تأثیر داشته باشد. در یک مطالعه محققان در آزمایشگاه عملکرد انسانی در دانشگاه کانکتیکات، ۶۳ مرد و زن را به گروه‌هایی تقسیم کردند که مکمل سویا، مکمل پروتئین آب پنیر و یا مکمل کربوهیدراتی استفاده می‌کردند. در طول دوره ۹ ماهۀ رژیم تمرینی، محققان دریافتند که گروهی که پروتئین آب پنیر دریافت کرده اند، نسبت به افراد دیگر گروه‌ها چند کیلوگرم توده عضلانی بیشتری به دست آورده اند. این مطالعه در ژورنال کالج آمریکایی تغذیه، ۲۰۱۳، منتشر شده است.

اما زمان مصرف مکمل پروتئین آب پنیر در میزان سودمندی آن نیز مهم است. بیانیه مشترک سال ۲۰۰۹ توسط انجمن رژیم غذایی آمریکا (ADA)، متخصصین تغذیه کانادا (DC) و کالج آمریکایی پزشکی ورزشی (ACSM) اشاره کرد که خوردن پروتئین در طی ورزش، عملکرد ورزشی ورزشکار را کمی بهبود می‌بخشد. در این بیانیه خوردن میان وعدۀ کم چرب، غنی ازکربوهیدرات است که از نظر میزان پروتئین ملایم است، قبل از ورزش، برای تأمین سوخت مورد نیاز عضلات، پیشنهاد می‌شود.

با توجه به مرکز دیابت Joslin هضم پروتئین بعد از ورزش، آمینو اسید‌های مورد نیاز بدن برای بازسازی و ساخت عضلات جدید را تأمین می‌کند. به ویزه خوردن پروتئین آب پنیر بلافاصله بعد از ورزش می‌تواند مفید باشد، زیرا پروتئین آب پنیر مقدار زیادی لوسین دارد که به راحتی جذب می‌شود.

بسیاری از فواید سلامتی که برای پروتئین آب پنیر ادعا می‌شود به آنتی اکسیدان قوی که گلوتاتیون نامیده می‌شود مرتبط است. سطح گلوتاتیون در افراد با HIV، بیماری‌های کبدی، دیابت و انواع سرطان پایین است. بدن می‌تواند با استفاده از آمینو اسید سیستئین، گلوتاتیون بسازد؛ و میزان آمینو اسید سیستئین در آب پنیر زیاد است. مطالعات نشان می‌دهند که خوردن پروتئین آب پنیر سطح گلوتاتیون را در بدن افزایش می‌دهد. با این حال تنها تحقیقات قدیمی وجود دارد که پروتئین آب پنیر اثر معنادار بر سلامت افراد با شرایط مربوط به گلوتاتیون پایین دارد.

 
مطالعات کوچک انجام شده بر انسان نشان می‌دهد که پروتئین آب پنیر اثرات کمی بر علائم آسم، التهابات بعد از سکته مغزی و بعضی بیماری‌های کبدی با افزایش غیرمستقیم سطح گلوتاتیون دارد. مطالعات حیوانی نشان می‌دهد که مکمل‌های پروتئین آب پنیر که به موش‌ها خورانده شده اند می‌تواند از التهابات و علائم اولیه عوارض ناشی از چاقی و دیابت جلوگیری کند. با توجه به بررسی کلی سال ۲۰۱۲ که در مجله چربی در سلامت و بیماری منتشر شده است. این بررسی همچنین شواهد امیدوار کننده‌ای را تأیید می‌کند که پروتئین آب پنیر شواهد و علائم فشار خون را کاهش می‌دهد و باعث آزادی هورمون‌هایی می‌شود که به انسان احساس سیری می‌دهد، و در مجموع پروتئین آب پنیر با عث لاغری می‌شود.

پروتئین آب پنیر همچنین توانایی کاهش قند خون را دارد. مطالعه‌ای که بر روی ۱۴ فردی که دیابت نوع ۲ داشتند انجام شد، نشان داد که ترکیب پروتئین آب پنیر با یک وعدۀ غذایی با قند بالا، تولید میزان انسولین را افزایش داده و قند مورد انتظار بعد از وعدۀ غذایی را کاهش می‌دهد. مطالعه در سال ۲۰۰۵ در مجله آمریکایی تغذیه بالینی منتشر شده است.

 

آیا مکمل‌های پروتئین آب پنیر بی خطر است؟

بر طبق موسسه ملی بهداشت (NIH)، ایمنی مکمل‌های پروتئین آب پنیر تا حد زیادی به مقدار مصرفی آن بستگی دارد. بیشتر آمریکایی‌ها دوبار در روز این پروتئین را مصرف می‌کنند پروتئین اضافی از هر نوعی، به عنوان چربی در بدن ذخیره می‌شود و می‌تواند خطر کم آب شدن بدن را افزایش دهد.

 
مقدار زیاد پروتئین باعث از دست دادن کلسیم می‌شود و خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهد. این امر به علت اسیدی شدن جریان خون در اثر تجزیه پروتئین است و بدن برای خنثی سازی خون از کلسیم استفاده می‌کند. ممکن است که کلسیم اضافی مورد نیاز از استخوان‌ها برداشته شود. اگرچه مطالعات در این زمینه قاطع نیستند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم‌های با محتوای پروتئینی بالا همراه با شکستگی‌های زیاد استخوان هستند، اما دیگر مطالعات تراکم استخوانی بالا را برای رژیم‌های با محتوای پروتئینی بالا نشان می‌دهند.

ورزشکاران می‌توانند با خیال راحت تر، میزان پروتئین بیشنری نسبت به افراد عادی مصرف کنند. در حقیقت، ورزشکارانی که میزان پروتئین کافی دریافت نکنند، ممکن است دچار آسیب عضلانی و زمان ریکاوری طولانی تری شوند. نیاز روزانه هر فرد به پروتئین ۰.۸ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن است؛ که معادل ۵۰ تا ۶۵ گرم پروتئین در روز است. به عبارت دیگر، یک ورزشکار ممکن است، روزانه ۱.۲ گرم و یا حتی تا ۲ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن نیاز داشته باشد. این نتایج با توجه به بیانیه‌های مختلف توسط انجمن رژیم غذایی آمریکا، کالج آمریکایی پزشکی ورزشی و انجمن بین المللی تغذیه ورزشی بدست آمده است.

از آنجاییکه پروتئین آب پنیر یک محصول لبنی است، افرادی که به شیر حساسیت دارند باید از پروتئین آب پنیر اجتناب کنند. افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند باید احتیاط کنند. پودر‌های پروتئین آب پنیر مختلف، محتوای لاکتوز، چربی و کالری متفاوتی دارند. پروتئین آب پنیر ایزوله ۹۰ درصد پروتئین و شامل مقدار کم و یا اصلاً بدون چربی، کلسترول و لاکتوز است. اما پروتئین آب پنیر کنسانتره، ۲۹ تا ۹۰ درصد پروتئین و به همان نسبنی که درصد پروتئین کاهش می‌یابد، محتوای لاکتوز و چربی در مکمل پروتئین آب پنیر افزایش می‌یابد. مکمل‌های پروتئینی از هر نوعی باعث افزایش فشار بر کلیه‌ها می‌گردد و اگر شخص مشکلات کلیوی داشته باشد دچار مشکل خواهد شد.

بیشتر مکمل‌ها در بازار، باعث بروز مشکل نمی‌شوند. اما بر برخی مکمل‌ها نظارت دقیقی وجود ندارد. در بیانیه مشترک انجمن رژیم غذایی آمریکا و کالج آمریکایی پزشکی ورزشی اشاره شده است که برخی از مکمل‌های پروتئین حاوی استروئید‌های آنابولیک هستند.

پروتئین آب پنیر ممکن است با برخی از دارو‌ها تداخل داشته باشد. مکمل‌های پروتئین آب پنیر اثر لوودوپا، داروی مخصوص بیماری پارکینسون را کاهش می‌دهد. مکمل‌های پروتئین آب پنیر میزان جذب داروی پوکی استخوان، آلندرونات، توسط بدن را کاهش می‌دهد و دارو را کم اثر می‌کند. مکمل‌های پروتئین آب پنیر اثر بخشی آنتی بیوتیک‌های کینولون و تتراسایکلین را کاهش می‌دهد. افرادی که مبتلا به دیابت هستند ممکن است در اثر مصرف مکمل‌های پروتئین آب پنیر، در میزان قند خون خود تغییراتی مشاهده کنند.


قبل از شروع استفاده از مکمل‌های پروتئینی، در مورد اهداف ورزشی و نیاز‌های فردی با پزشک خود مشورت کنید. به طورکلی، جامعه بین المللی تغذیه ورزشی، یک رژیم کوتاه مدت از مکمل‌های پروتئین آب پنیر امن برای افراد بزرگسال و سالم در نظر گرفته است.

منبع: بهداشت نیوز