زمستان فصلی برای عبادت

به گزارش جام جم آنلاین؛ 

زمستان در قرآن:

در آیات قرآنی به سفرهای زمستانی قریش به نقاط گرمسیری برای تجارت و سفرهای تابستانی به مناطق سردسیری اشاره شده است.در آیه 2 سوره مبارکه قریش خداوند می فرماید: إِیلَافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاء وَالصَّیْفِ : الفتشان هنگام كوچ زمستان و تابستان است.

البته تذکر بسیاری از آیات به توجه در خلقت مختص فصل خاصی نیست، چرا که هر فصل نشانه های بی نظیری از خالقی توانمند را نشان می دهد. 

تفکر و تدبر در آیات الهی انسان را مشتاق به عبادت و ارتباط با ذات خداوند متعال می نماید. 

عبادت در زمستان:

امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمودند: روزها و شب های زمستان بهترین فرصت برای راز و نیاز و مناجات با خداوند است و استفاده از این فرصت یعنی برخاستن از خواب شیرین در دل شب و اندیشیدن در قدرت خدا که طبق فرمایش امام جعفر صادق (علیه السلام) «افضل العباده إدمان التفکر فی الله و فی قدرته» «برترین عبادات مداومت نمودن بر تفکر درباره خداوند و قدرت او است.» (جهاد النفس، ج 53)

نیز روزه گرفتن در روزهای کوتاه زمستانی، بهترین و خالص ترین عبادت خداوند است و شاید به همین دلیل پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: که روزه زمستان، غنیمتی فرح بخش است. «الصوم فی الشتاء الغنیمه البارده» (الفقیه، ج4، ص 356) 

چون روزه در زمستان تشنگی با خود به همراه نمی آورد، روزها کوتاه هستند و روزه دار اجر بی مشقت می برد لذا پیامبر اعظم ـ صلی الله علیه و آله ـ پاداش روزه در روز های زمستان را به غنیمتی تشبیه کرده اند که مجاهد در میدان جنگ آن را به راحتی و بدون مشقتِ جنگ به دست می آورد.

زمستان شبهای بسیار بلند و طولانیی دارد . اشخاصی که دغدغه خودسازی و نماز شب دارند بهترین فرصت است که از این فصل سال شروع کنند.دگرگونی‌های طبیعت، آموزه‌های مهمی برای انسان‌ها در پی دارد؛ فراخی وقت برای انسان ها جهت تفکر و تامل در آیات الهی بهترین توشه این فصل از ایام الله است.

مصداق عملی از توجه روایات به عبادت بیشتر در این فصل و تاکید آیات قرآن در برپایی نماز در تمامی اوقات از جمله آیه 77 سوره حج که خداوند متعال می فرماید: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّكُمْ :اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، ركوع و سجود كنيد و پروردگارتان را بپرستيد. 

آیت الله نخودکی رحمه الله علیه می باشد که ذکر داستانی از ایشان خالی از لطف نیست:« آقای نظام التولیه سرکشیک آستان رضوی نقل می کرد: شبی از شبهای زمستان که هوا خیلی سرد بود و برف می بارید نوبت کشیک من بود، اول شب خداّم آستان مبارکه به من مراجعه کردند و گفتند به علت سردی هوا و بارش برف بسیار زیاد، زائری در حرم نیست، اجازه دهید درب حرم را ببندیم، من نیز به آنان اجازه دادم.

مسئولین درب ها را بستند و کلیدها را آوردند و رفتند اما مسئول بام حرم مطهر رضوی آمد و گفت: حاج شیخ حسنعلی اصفهانی(شیخ نخودکی) از اول شب تا کنون بالای بام و در پای گنبد مشغول نماز می باشند و مدتی است که در حال رکوع هستند و چند بار که مراجعه کردیم تا به ایشان بگوییم که قرار است حرم را ببندیم، شیخ را به همان حال رکوع دیدیم، اگر اجازه دهید به ایشان در حال رکوع، عرض کنیم که می خواهیم درب ها را ببندیم.گفتم: خیر، ایشان را به حال خود بگذارید و مقداری هیزم در اطاق پشت بام که مخصوص مستخدمین است بگذارید که هرگاه از نماز فارغ شدند استفاده کنند و در بام را نیز ببندید،مسئول مربوطه مطابق دستور عمل کرد و همه به منزل رفتیم. آن شب برف بسیاری بارید و من نگران حاج شیخ شدم تا اینکه هنگام سحر که برای باز کردن درب های حرم مطهر آمدیم، به خادم بام گفتم زودتر برو ببین ایشان در چه حالند، پس از چند دقیقه خادم بازگشت و با بهت و حیرت گفت: ایشان همانطور در حال رکوع هستند و پشت ایشان با سطح برف مساوی شده است. معلوم شد که ایشان از اول شب تا سحر در حال رکوع بوده اند و سرمای شدید آنشب سخت زمستانی را هیچ احساس نکرده اند و نماز ایشان هنگام اذان صبح به پایان رسید.(نشان از بی نشان ها، ص 56) عبادت خالصانه و باتوجه سپری در برابر سرمای زمستان و گرمای تابستان است.

مرحوم ملا محمّد تقى برغانى از روحانیانى بود که در محراب عبادت به هنگام سحر در حالى که مشغول خواندن مناجات خمس عشرة در سجده بود به دست فرقه بابیه به شهادت رسید. در احوال او مى نویسند:

عبادت آن جناب (قدس سره ) چنان بود که همیشه از نصف شب تا طلوع صبح صادق به مسجد خود مى رفت و به مناجات ادعیه و تضرع و زارى و تهجد اشتغال داشت و مناجات خمس عشرة را از حفظ مى خواند بر این روش و شیوه پسندیده استمرار داشت تا اینکه در یکى از آن شب ها شربت شهادت نوشید. مکرّر در فصل زمستان دیده مى شد که در پشت بام مسجد خود در حالى که برف به شدّت مى بارید، در نیمه شب پوستین بر دوش و عمّامه بر سر داشت و مشغول تضرع و مناجات بود و در حالت ایستاده ، دستها را به سوى آسمان بلند مى کرد تا برف سراسر قامت مبارکش را از سر تا نوک پا سفیدپوش مى کرد. (سیمای فرزانگان ، ص 170)

 

باید فرصت عبادت در زمستان را غنیمت شمرد وگرنه حکایت ما می شود همانند این داستان؛

گويند: معشوقي در شب وعده وصل به عاشق داد عاشق پاسي از شب را بيدار ماند و هر چه انتظار کشيد معشوق نيامد به ناچار خوابيد معشوق وقتي رسيد که عاشق در خواب گرم و عميقي رفته او را بيدار نکرد و چند دانه گردو در جيب او گذارد و رفت چون صبح شد عاشق بيچاره به معشوق پيغام فرستاد که چرا به وعده‏ي خود وفا نکردي و نيامدي؟ پاسخ داد من آمدم تو در خواب بودي گواه صدق گفتارم چند دانه گردوست که در جيب تو گذاشتم و رفتم يعني ترا به عاشقي چه کار، تو طفلي، بايد با اطفال گردو بازي کني. (خزينة الجواهر ،ص 341)

 

نتیجه : 

خداوند برای ارتباط با بندگانش ، شرایط مختلفی را فراهم می نماید تا راه بهانه جویی بر بندگان مسدود شود و هر فرد با هر شرایطی که داشته باشد فرصت ارتباط گیری با خالق خود را بیابد . زمستان فرصت مغتنمی برای بهره بردن از لحظات جهت تقرب و انس با خداوند متعال است.

 

نگارنده: ز، فیاضی