خطیب‌زاده: گزارش هواپیمای اوکراینی امروز و فردا منتشر می‌شود

کانادا می‌گوید گزارش تحقیقات جمهوری اسلامی درباره هواپیمای اوکراینی سرنگون‌شده توسط سپاه پاسداران، «ایرادهای بسیار جدی» دارد و اگر از تحقیقات ایران راضی نباشد موضوع را به دادگاه لاهه می‌کشاند، سخنگوی وزارت خارجه ایران می‌گوید جمهوری اسلامی «با نهایت شفافیت» عمل کرده و «امروز و فردا» گزارش فنی در این‌باره را منتشر می‌کند. او اظهارات مقام‌های کانادایی را «مداخله‌جویانه» خواند.

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران دوشنبه یکم دی در نشست خبری خود به مسئله هواپیمای اوکراینی سرنگون‌شده توسط سپاه پاسداران و اظهارنظرهای اخیر مقام‌های کانادایی پرداخت و در این‌باره گفت:

«نهادهای جمهوری اسلامی این ماجرا را پیگیری کردند و بررسی این پرونده عقب نیفتاده است. امروز و فردا هم گزارش فنی این ماجرا به صورت برخط منتشر می‌شود.»

خطیب‌زاده با بیان این‌که «وزارت امور خارجه تلاش می‌کند کار با نهایت شفافیت جلو برود»، گفت:

«اظهارات مداخله‌جویانه و غیرقابل قبول از روز اول توسط مقام‌های کانادایی مطرح بوده است و آن‌ها بیشترین سنگ‌اندازی را کردند در حالی که جایگاه حقوقی مشخصی ندارند و اظهارات و اقدامات آن‌ها سیاست‌زده است. متأسفم از این که سیاسیون سیاست‌زده کانادا می‌خواهند از غم برای خودشان تجارت کنند.»

پس از گذشت حدود یک ‌سال از سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی در ایران توسط سپاه پاسداران و به‌رغم فشارهای داخلی و بین‌المللی، مقام‌های جمهوری اسلامی ایران نه تنها عاملان و آمران این جنایت را معرفی نکرده‌اند، بلکه همچنان از انجام تحقیقات مستقل در این زمینه خودداری می‌کنند.

رالف گودِیل، مشاور نخست‌وزیر کانادا و مسئول کمک به خانواده قربانیان سرنگونی پرواز تهران-کی‌یف اما ۱۵ دسامبر / ۲۵ آذر اعلام کرد با در نظر گرفتن سوابق پنهان‌کاری در حکومت جمهوری اسلامی، نمی‌توان انتظار داشت مقامات ایرانی تحقیقات مستقل و شفافی درباره سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی انجام دهند.

به ‌گفته او، پس از گذشت یک‌سال «بسیاری از جزئیات مهم این رویداد همچنان پنهان مانده است».

رویترز در همان روز اعلام کرد یک نهاد مستقل کانادایی در گزارشی در ۷۹ صفحه گفته است ایران تحقیقات را به شکل واقعاًمستقل، شفاف و بدون بی‌طرفی انجام نداده و پاسخ به پرسش‌های اساسی دیده نمی‌شود. در این گزارش گفته شد که یک ماه پیش سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی و اوکراین به‌طور جداگانه از نحوه تحقیقات ایران شکایت کردند.

جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا یک روز پس از انتشار این گزارش گفت دولت این کشور به همکاری با متحدان خود در جهان برای انجام تحقیقات جامع و معتبر درباره این سرنگونی هواپیما ی اوکراینیادامه خواهد داد.

فرانسوا فیلیپ شامپاین، وزیر امور خارجه کانادا به‌تازگی اعلام کرد که اگر این کشور از روند تحقیقات و مجازات عاملان سرنگونی هواپیمای اوکراینی راضی نباشد، علیه ایران به دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه هلند شکایت خواهد کرد.

شامپاین پیش از این نیز گفته بود فکر نمی‌کند هدف قرار گرفتن هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط پدافند موشکی سپاه پاسداران ناشی از خطای انسانی باشد.

سعید خطیب‌زاده در نشست خبری خود رویارویی با کانادا را به عرصه دیگری کشاند و این کشور را متهم کرد که «بیشترین همراهی را در عدم رسیدن دارو به دست مردم ایران داشته است».

او گفت:

«به وزیر امور خارجه و دولت کانادا هشدار می‌دهم پاسخگوی اقدامات خود باشند. آن‌ها در همراهی با رژیم کاح سفید بیشترین همراهی را برای دارو نرسیدن به ملت ایران داشته‌اند. وزیر امور خارجه و دولت کانادا را به ادب دیپلماتیک و شناختن حد و‌ شأن خود دعوت می‌کنم وگرنه پاسخ متفاوتی دریافت خواهند کرد.»

شهریار حیدری، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران نیز روز گذشته، یکشنبه ۲۰ دسامبر / ۳۰ آذر در واکنش به سخنان مقام‌های کانادایی و احتمال شکایت از ایران به دیوان لاهه، گفت کانادا می‌خواهد سرنگونی هواپیمای اوکراینی را «عمدی» اعلام کند اما در این زمینه «ناکام مانده است». او گفت:

«کشوری برای خراب کردن چهره خودش تلاش نمی‌کند و از طرف دیگر سقوط هواپیمای اوکراینی به ایران لطمه زد و بازخوردهای زیادی داشت.»

هواپیمای مسافربری اوکراینی با ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه، روز ۱۸ دی ۱۳۹۸، ساعاتی پس از حملات موشکی ایران به پایگاه‌های آمریکا در خاک عراق، شش دقیقه پس از بلند شدن از باند فرودگاه خمینی توسط پدافند موشکی سپاه پاسداران ساقط شد و همه سرنشینان آن کشته شدند.

دست‌کم ۱۳۹ نفر از مسافران هواپیما ایرانی و ۵۷ نفر از آنها ایرانی-کانادایی بودند. مقامات جمهوری اسلامی پس از سه روز کتمان حقیقت ماجرا، در نهایت روز ۲۱ دی ماه به شلیک موشک پدافندی سپاه پاسداران به سوی این هواپیما به دلیل «خطای انسانی» اعتراف کردند.

هفته گذشته خسرو ملک، پدر مریم ملک، از قربانیان سرنگونی هواپیمای اوکراینی به همراه شماری از خانواده‌های جان‌باختگان در دیدار با مقام‌های قضائی از روند رسیدگی به این پرونده به شدت انتقاد کرد و گفت تحقیقات در این زمینه به مدیران «جنایتکاری که خود دست‌شان به خون مسافران آلوده است» سپرده شده.

بیشتر بخوانید:

وزیر خارجه کانادا: خطای انسانی نمی‌تواند دلیل شلیک به هواپیمای اوکراینی باشد