کانادا: ایران نمی‌تواند یک‌جانبه برای هواپیمای اوکراینی غرامت تعیین کند

در سالگرد شلیک سپاه به هواپیمای مسافربری، وزیر خارجه کانادا روز پنج‌شنبه تاکید کرد که جمهوری اسلامی نمی‌تواند به صورت «یک‌جانبه» برای کشته‌شدگان هواپیمای سرنگون‌شده اوکراینی به دست سپاه غرامت تعیین کند.

به گزارش روز جمعه، ۱۹ دی در خبرگزاری فرانسه، فرانسوا فیلیپ شامپانی در ای‌میلی که روز پنج شنبه برای این خبرگزاری ارسال کرد تصریح کرده که هنوز «مباحث اساسی» با ایران در این زمینه مطرح نشده است.

این ای‌میل همزمان با نخستین سالروز سرنگون کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط موشک‌های سپاه پاسداران ایران ارسال شده که منجر به کشته‌ شدن همه ۱۷۶ سرنشین آن شد.

ایران پس از سه روز اصرار بر نقص فنی و انکار سرنگونی هواپیما از سوی نیروهای داخلی، سرانجام به این موضوع اعتراف کرد، اما از آن زمان تاکنون، «خطای انسانی» را عامل اصلی سقوط این هواپیما معرفی می‌کند.

مسافران این هواپیما، در کنار اتباع ایران، دارای تابعیت افغانستان، اوکراین، کانادا، بریتانیا و سوئد بودند. بیشترین اتباع خارجی این پرواز را شهروندان کانادا با ۸۵ نفر تشکیل می‌دادند.

در حالی که دولت ایران پرداخت ۱۵۰ هزار دلار برای هر مسافر کشته‌شده این هواپیما را تصویب کرده، آقای شامپانی تاکید کرده که باید مبلغ خسارت به صورت جداگانه در مذاکره ایران با کشورهایی که اتباع آنها در این هواپیما بودند، تعیین شود.

به گفته وی، «پذیرفتن مسئولیت از سوی ایران، مسئولیت‌های بیشتری چون اجرای عدالت، شفافیت و پاسخگویی را نیز به همراه دارد. جبران خسارت چیزی فراتر از پرداخت غرامت است.»

در همین زمینه مسئول پرونده سقوط پرواز ۷۵۲ در اوکراین نیز روز چهارشنبه، ۱۷ دی‌ماه، در گفت‌وگو با رادیوفردا تاکید کرد که اکنون کشورش منتظر معرفی و مجازات «مسئولان» واقعی شلیک به این هواپیما و اعلام «دلایل واقعی» این حادثه از سوی حکومت جمهوری اسلامی است.

بیشتر در این باره:

گزارش دادستان نظامی در مورد هواپیمای اوکراینی: قابل اجتناب بود، تنها یک نفر در بازداشت است

اواسط دسامبر ۲۰۲۰، رالف گودال، مشاور ویژه دولت کانادا در رابطه با پرواز ۷۵۲ اوکراین، در بیانیه‌ای اعلام کرد که ایران نمی‌تواند «از خود در این پرونده تحقیق و بررسی» کند و هنوز جزئیات اصلی سرنگونی این هواپیما ناشناخته مانده است.

روز پنج‌شنبه، ۱۸ دی، همزمان با سالروز سرنگونی پرواز تهران-‌کی‌یف، جاستین ترودو، نخست‌ وزیر، فرانسوا فیلیپ شامپانی، وزیر خارجه و شمار دیگری از مقام‌های رسمی کانادا به صورت خصوصی با شماری از بازماندگان پرواز ۷۵۲ که در کانادا به سر می‌برند، دیدار کردند.

آقای ترودو به تازگی روز هشتم ژانویه را در کانادا به عنوان روز ملی یادبود قربانیان سوانح هوایی نام‌گذاری کرد.

اولگ نیکولنکو، یک سخنگوی وزارت خارجه اوکراین نیز در واکنش به مصوبه اخیر دولت ایران برای پرداخت مبلغ ۱۵۰ هزار دلار به بازماندگان هریک از جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی، تاکید کرده که مبلغ غرامت باید پس از رایزنی‌ها میان دو طرف تعیین شود و ایران نمی‌تواند در این زمینه سرخود و یک‌طرفه تصمیم بگیرد.

۱۷ دی نیز یوگنی ینین، مسئول پرونده سقوط پرواز ۷۵۲ در اوکراین به رادیوفردا گفته بود: «دریافت غرامت، یگانه هدف اوکراین نیست. عدالت مهم‌ترین ارزش‌ و اولویت ماست و تا زمانی‌ که ایران مسئولیت کامل خود را نپذیرد، جزئیات این سانحه را علنی نکند و افراد مسئول را به جزای عمل‌شان نرساند، نه اوکراین و نه هم‌پیمانانش توقف نخواهند کرد.»

در اولین سالگرد ساقط شدن پرواز ۷۵۲ به دست سپاه پاسداران، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، بدون اشاره به جزئیات، این حادثه را «ناشی از خطای یک فرد و بی‌تدبیری یک جمع» دانست و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه او بار دیگر ابراز شرمندگی و عذرخواهی کرد.

بیشتر در این باره:

سالگرد پرواز ۷۵۲؛ روحانی: حادثه ناشی از بی‌تدبیری یک جمع بود؛ ظریف: هنوز شرمنده‌ام

غلام‌عباس ترکی، دادستان نظامی استان تهران، نیز ضمن خبر دادن از پایان تحقیقات در این زمینه، سرنگون کردن این هواپیمای مسافربری را «قابل اجتناب» خواند و گفت که تنها یک نفر در این ارتباط در بازداشت است.

آقای ترکی در مورد نتیجه این بررسی گفت که فرمانده سامانه پدافندی که این هواپیمای مسافربری را هدف قرار داده، در جهت‌یابی‌های راداری خود در تعیین سمت شمال اشتباه «فاحش» کرده است.

مقامات ایران، از جمله دادستان نظامی تهران، تاکنون از ارائه شواهد و مدارک در تایید ادعاهای خود خودداری کرده‌اند و از همین رو راستی‌آزمایی این ادعاها امکان‌پذیر نیست.

از همین رو بسیاری از ناظران، به فرضیه «اشتباهی» بودن شلیک، با دیده شک می‌نگرند. وزیر خارجه کانادا هم پیشتر گفته است که باور ندارد دلیل شلیک موشک خطای انسانی باشد.

با استفاده از گزارش‌های خبرگزاری فرانسه و رادیوفردا/ ب. ب./ ف. دو.