رونمایی از کتاب نویسنده کره ای در تهران

به گزارش ایرنا، در چهارمین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی که به همت موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی و پژوهشکده سیاستگذاری و اندیشکده حکمرانی دانشگاه صنعتی شریف ، عصر روز یکشنیه به صورت مجازی برگزار شد، از کتاب «هنر هم‌پایی اقتصادی: موانع؛ مسیرهای فرعی و جهش در نظام های نوآوری» رونمایی شد. در این نشست «کیون لی»، نویسنده کتاب و عضو هیات علمی دانشگاه ملی سئول کره جنوبی، «علی ملکی»، عضو هیات علمی پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف، «پریسا علیزاده»، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و «مصطفی صفدری رنجبر» مترجم کتاب و عضو هیات علمی دانشگاه مدیریت و حسابداری پردیس فارابی دانشگاه تهران حضور داشتند. همچنین در این نشست علی سلیم معاون پژوهشی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، دبیر نشست بود.

در این نشست عنوان شد، دستیابی به رفاه و توسعه اقتصادی همواره به عنوان یکی از مهمترین اهداف کشورها مطرح بوده است با این وجود تعداد اندکی از جوامع تاکنون موفق به تحقق این هدف شده‌اند. در همین رابطه دیدگاه وفاق واشنگتن به دنبال ارائه یک نسخه سیاستی جهان‌شمول برای دستیابی به توسعه اقتصادی در کشورهای مختلف است. این در حالی است که شواهد موجود حاکی از تفاوت رویکرد هر یک از کشورهای پیشرفته امروزی در فرایند گذار به توسعه اقتصادی است. در این رابطه پروفسور «کیون لی» در کتاب هنر همپایی اقتصاد به تفاوت سازوکارهای رشد در کشورهای فقیر و ثروتمند پرداخته است و  راه حل موجود را  در نظریه «انتخاب» و استفاده از «پنجره فرصت» می‌داند.

در ادامه مشروحی از این نشست را می‌خوانید:

عدم اتخاذ سیاست‌های صحیح منجر به افتادن در تله درآمد متوسط می‌شود

مصطفی صفدری در ابتدا در معرفی کتاب مذکور عنوان کرد: تا کنون دو کتاب از کیون لی منتشر شده است که هر دو از جمله کتب با ارزش و خوب وی هستند. کتاب نخست لی که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد، برنده جایزه شومپیتر شد. هر چند بیشتر فنی و تخصصی نوشته شده بود و مخاطب فراگیری نتوانست جذب کند.  اما کتاب دوم یعنی هم‌پایی اقتصادی حاصل تحقیقات و پژوهش‌های وی به زبان عامیانه و قابل فهم است. هدف لی از انتخاب چنین سبک نگارشی، قابل فهم ساختن آن برای همگان بود.

صفدری افزود: از نکات مهم این کتاب استفاده از اصطلاحات و متافورهای خاص مثل پرواز با بالن، افتادن از نردبان و...  است که می‌تواند توجه خواننده را بیش از پیش به خود جلب کند.

وی افزود: در این کتاب گفته می‌شود که یک کشور در حال توسعه برای همپایی با کشورهای توسعه نیافته نباید از مسیر آنها استفاده کند بلکه باید از مسیرهای دیگر و یا وسایلی نظیر بالن استفاده کند. به اعتقاد لی عدم اتخاذ سیاست‌های صحیح در هنگام عبور از این گذرگاه ممکن است منجر به افتادن کشورهای در حال توسعه در تله درآمد متوسط شود. مساله‌ای که به معنای رشد آهسته این کشورها در سطوح درآمدی متوسط است. از این رو به طور کلی یکی از راه‌های پر کردن شکاف میان کشورهای صنعتی و نیمه صنعتی همپایی اقتصادی و فناورانه است.  این استاد دانشگاه گفت: از نظر لی تعداد کشورهایی که توانسته‌اند هم پایی اقتصادی داشته باشند از تعداد انگشتان دست بیشتر نبوده و برخلاف اجماع واشنگتن که خصوصی سازی و سرمایه گذاری خارجی را به همه کشورها تجویز می‌کند، کیون لی معتقد است این توصیه‌ها و تجویزها باید متناسب با ویژگی‌های ساختاری و فرهنگی کشورهای مختلف باشد و این همان هم‌پایی اقتصادی است.

صفدری رنجبر ادامه داد: در این کتاب به دو معیار برای موفقیت اشاره شده است که عبارتند از شکست قابلیت و شکست اندازه. منظور از شکست قابلیت این است که کشورهای در حال توسعه از آنجایی که توانایی نوآوری ندارند بنابراین باید راهکاری برای این امر بیندیشند و منظور از شکست اندازه به فعالیت بنگاه‌های بزرگ اشاره دارد که برخی از کشورها نظیر کره توانسته‌اند در طی یک تا دو دهه تعداد بنگاه‌های خود را به ۱۴ تا ۱۵ عدد برسانند. این در حالی است که در برخی از کشورها نظیر ایران و تایوان در حد یک تا دو بنگاه بوده است. اهمیت توجه به بنگاه‌ها در مزیت‌های رقابتی قابل توجه آنها است.

نظریه انتخاب، مهمترین نقطه اتکای کتاب است

علی کریمی در ادامه در خصوص کتاب همپایی اقتصادی گفت: از نظر کیون لی موضوع  انتخاب برای جهش یا catch-up  اجتناب ناپذیر است و اگر شما انتخاب نکنید به این معنا است که وضعیت موجود را پذیرفته‌اید.

وی گفت: نکته دومی که در این کتاب مورد توجه قرار گرفته است این است که وقتی منابع محدود است هیچ کشوری نمی‌تواند در همه حوزه‌ها تخصص پیدا کند. بنابراین کشور برای پیشرفت نیازمند انتخاب است و در اینجاست که گفته می‌شود انتخاب اجتناب ناپذیر است. اما معیار انتخاب چیست؟ معیار اصلی این است که از پنجره فرصت که ناشی از تغییرات تکنولوژیک است، استفاده شود. در واقع توصیه لی در این کتاب این است که اگر می خواهید تعداد امور صنعتی را توسعه دهید از تکنولوژی‌هایی استفاده کنید که چرخه عمر آنها کمتر باشد. انتخاب تکنولوژی‌ها با چرخه عمر کمتر به دلیل وضعیت کشورها و سطح فناوری و فاصله آنها از کشورهای پیشرفته و توسعه یافته است.

ملکی در انتهای بحث خود به چند نکته درباره کتاب اشاره کرد که یکی از آنها این بود که می‌توان از پنجره فرصت استفاده کرد اما این امر مستلزم هوشمندی نظام حکمرانی کشور است تا بتواند فرمان صنعت کشور را به خوبی و درستی هدایت کند. این امری است که در کتاب هم‌پایی اقتصادی، کیون لی به آن نپرداخته است. نکته دوم این است که کشور ما با کشورهای جنوب شرق آسیا متفات است و مهمترین دلیل آن در وابستگی ساخت حکمرانی ما به منابع طبیعی است. ما دچار نوعی صنعت زدایی در کشور هستیم و واردات نسبت به تولید برایمان به صرفه‌تر شده است در حالیکه این نکات در کتاب فوق اشاره نشده است. به همین خاطر علاوه بر امر انتخاب باید روی امور و معیارهای سیاسی و اقتصادی نیز توجه ویژه شود.

مهمترین نقطه قوت کتاب در استفاده از مثال‌های آن است

پریسا علیزاده در خاتمه در خصوص کتاب همپایی اقتصادی گفت: کتاب کیون لی در قالب مباحث نظری و تئوریکی catch-up نوشته شده است. این کتاب در سال ۲۰۱۹ تالیف شده و توسط مصطفی صفدری و محمد نثاری ترجمه شده است.

وی گفت: از مهمترین ویژگی متمایز کتاب پرداختن به مثال‌ها و مطالعات موردی آن یا به عبارتی  «case study » آن است که مخصوصا مطابق با شرایط برخی کشورها از جمله ایران است. در این کتاب از مباحث تئوریکی و نظری برای نزدیک شدن به عرصه عمل حتی در سطح سیاستگذاری استفاده شده است. در حالیکه تا پیش از آن تصور می‌شد تنها راه توسعه یافتگی کشورهای در حال توسعه الگوبرداری از کشورهای توسعه یافته است، در این کتاب این تصور غالب فرو می‌نشیند و به ویژگی‌های ساختاری و فرهنگی و قدم نهادن در مسیر توسعه بر اساس این ویژگی‌ها توجه می‌شود.

وی افزود: در این کتاب از هنر هم پایی صحبت می‌شود که استفاده از این واژه خود نشان می‌دهد پیاده سازی نظریه‌ها و تئوری‌ها نیازمند تجربه، تکرار و آزمون و خطا است؛ در حالیکه این امر و فرصت آن برای کشورهایی مثل ایران و با سایر کشورهای در حال توسعه میسر نیست.

وی اشاره کرد: همچنین در این کتاب به تجارب کشورهای آفریقا و آمریکای لاتین توجه شده و سعی شده با ذکر مثال‌هایی به وضعیت کشورهایی که به تغییر سیاستگذاری‌هایی پرداخته‌اند پرداخته شود. وی در خاتمه گفت: در خصوص استفاده از الگوها و مباحث نظری و تئوریکی موجود در این کتاب باید به یک جمع بندی در خصوص  مسایل کشور خود از قبیل سطح مداخله دولت در اقتصاد، گروه‌های هدف و تعیین اولویت‌ها برسیم.