دبیرکل سازمان ملل خواستار همکاری ایران و آمریکا برای گذر از «بن‌بست» برجام شد

دبیرکل سازمان ملل می‌گوید با توجه به «دشواری‌های فزاینده»، توافق هسته‌ای موسوم به برجام فعلا در وضعیت «بن‌بست» است، ولی این وضعیت به‌تدریج به سمت داشتن یک «توافق حیاتی برای صلح و ثبات» پیش می‌رود.

آنتونیو گوترش روز پنج‌شنبه، ۹ بهمن‌ماه، با تاکید بر این که منتظر «راه ‌حل فوری» برای حل بن‌بست کنونی نیست، برجام را یک «پیروزی دیپلماتیک» دانست و گفت باید ایران و آمریکا برای خروج از این وضعیت تعامل و همکاری کنند.

او از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم علیه ایران و گام‌های ایران برای افزایش ظرفیت هسته‌ای خود به عنوان «موانع و پیچیدگی‌های» موجود نام برد و گفت برای حل این مشکلات «کارهای زیادی باید انجام شود».

دبیرکل سازمان ملل در برابر پرسش یک خبرنگار مبنی بر احتمال میانجی‌گری سازمان ملل برای احیای کامل برجام سکوت کرد، ولی از همه کشورهای درگیر در برجام خواست که برای حل مشکل «همکاری کنند».

در حال حاضر نحوه احیای کامل برجام به یک موضوع مناقشه‌برانگیز تبدیل شده است. دولت آمریکا می‌گوید ایران به اجرای کامل برجام متعهد نیست و برای احیای برجام باید به تعهدات هسته‌ای خود طبق توافق هسته‌ای بازگردد.

دولت ایران در مقابل اعلام کرده است که آمریکا باید پیش از بازگشت برجام اقدام به لغو تحریم‌ها کند.

بیشتر در این باره:

قالیباف: ایران هیچ وظیفه‌ای در قبال برجام ندارد

در تازه‌ترین موضع‌گیری، محمود واعظی، رئيس ‌دفتر حسن روحانی، تاکید کرد: «زمانی به تعهدات برجامی خود عمل می‌کنیم که مطمئن شویم که اروپا و آمریکا به تعهدات خود عمل می‌کنند.»

او گفت ایران از برجام خارج نشده است که به برجام برگردد و موضع ایران درباره برجام روشن است.

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز در گفت‌وگو با شبکه روسیا الیوم، از دولت بایدن خواسته است که با تجدیدنظر درباره تحریم‌ها «مسیر درست» را انتخاب کند.

در روزهای گذشته برخی از مقام‌های حکومت ایران درباره احتمال پیچیده‌تر شدن شرایط هشدار داده‌‌اند.

مجید تخت روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل متحد، روز ۹ بهمن با تاکید بر این که «پنجره بازگشت دوباره آمریکا به توافق هسته‌ای در حال بسته شدن است» از دولت جو بایدن خواست که «به سرعت اقدام کند» و تحریم‌های اقتصادی را لغو کند.

بیشتر در این باره:

واکنش ایران به اظهارات بلینکن؛ «پنجره بازگشت دوباره آمریکا به برجام در حال بسته شدن است»

مجلس شورای اسلامی که اصولگرایان در آن اکثریت را در اختیار دارند، در آذرماه سال جاری با تصویب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» دولت حسن روحانی را ملزم کرد سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد ذخیره کند و اگر تا سوم اسفند سال جاری، تحریم‌های مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از ایران اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.

پیش از این، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با هشدار درباره اجرای کامل این قانون توسط دولت ایران، خواستار افزایش تلاش‌های بین‌المللی برای نجات برجام شده است.

یکی از اهداف اصلی توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با ایران، موسوم به برجام، در سال ۱۳۹۴، این بود که فاصله ایران با تولید مواد مورد نیاز برای ساخت بمب اتمی به مدت حداقل یک سال برساند.

در چارچوب این توافق ایران پذیرفت برخی فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف کند و در مقابل تحریم‌های هسته‌ای علیه این کشور لغو شد.

دولت دونالد ترامپ از سال ۲۰۱۷ و پس از خروج از برجام با سیاست«فشار حداکثری» در راستای بازگرداندن ایران به میز مذاکره و دستیابی به توافق گسترده‌تری که فعالیت‌های منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران را نیز در بربگیرد٬ بار دیگر تحریم‌های گسترده‌ای را علیه تهران اعمال کرد.

اما جمهوری اسلامی ایران از مذاکره با دولت ترامپ خودداری کرد و در مقابل از نیمه اردیبهشت ۹۸، همزمان با سالگرد خروج دولت دونالد ترامپ از برجام، طی مراحل گوناگون از تعهداتش در چارچوب برجام عدول کرده است.

مقام‌های دولت بایدن از جمله آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا می‌گویند سیاست «فشار حداکثری» برای مهار ایران ناموفق بوده و کاهش تعهدات ایران باعث شده که ظرفیت گریز هسته‌ای، یعنی مدت زمان لازم برای ایران جهت تهیه مواد کافی برای ساخت یک بمب هسته‌ای از یک سال در چارچوب برجام به تنها سه تا چهار ماه رسیده است.

وزیر خارجه ایالات متحده تاکید کرده است که دولت آمریکا دنبال یک «توافق طولانی‌تر و مستحکم‌تر» با ایران است و از «بازگشت ایران به اجرای تعهداتش» به عنوان گام اول برای شروع مسیر رسیدن به این توافق نام برده است.

منبع: خبرگزاری فرانسه، روسیا الیوم، ایرنا،‌رادیوفردا/ر. ح./ ف. دو.