پاکستان و دولت بایدن؛ تداوم سایه بی‌اعتمادی بر روابط دو کشور

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، کارشناسان و تحلیلگران درباره روابط تنش آلود و پرفراز و نشیب پاکستان و آمریکا معتقدند که انتظار دولتمردان پاکستانی در مورد اینکه طرف آمریکایی نباید تنها برای حفظ منافع خود در منطقه و رهایی از معضل افغانستان چشم به اسلام‌آباد بدوزد؛ شاید برآورده نشود زیرا تکاپوی دولت بایدن برای بازنگری در پیمان صلح با طالبان به ویژه عصبانیت دولت جدید آمریکا از قوه قضاییه پاکستان مرتبط با پرونده قتل خبرنگار آمریکایی بار دیگر روابط دو کشور را زیر سایه سنگین بی‌اعتمادی قرار داده است. 

تارنمای روزنامه پاکستانی «اکسپرس تریبیون» امروز نوشت: چالش‌های جدید در روابط پاکستان و آمریکا ممکن است به این مناسبات ضربه بزند اما همکاری‌های امنیتی میان دو کشور ادامه خواهد یافت. این درحالی است که پس از آغاز بکار رسمی جو بایدن به عنوان چهل و ششمین رئیس جمهوری آمریکا، پاکستان به شروع مرحله جدیدی در روابط دو کشور امیدوار بود و حتی پیش از تماس رسمی میان وزیران امور خارجه پاکستان و آمریکا، دولت اسلام‌آباد راهبردی را در دستور کار قرار داده بود که براساس آن پاکستان فقط به جای روابط امنیتی با آمریکا و یا مشارکت در حوزه مسایل افغانستان با واشنگتن، درصدد گسترش همکاری‌های دوجانبه با آمریکا در دیگر زمینه‌ها به ویژه تحکیم همکاری‌های اقتصادی خواهد بود. 

اما به نظر می‌رسد پس از صدور رای نهایی دیوان عالی پاکستان مبنی بر تبرئه عوامل قتل خبرنگار آمریکایی و متعاقب آن عصبانیت واشنگتن از این اقدام، روابط دو کشور در دوراهی قرار داد.

دادگاه عالی ایالت سِند در جنوب پاکستان اواسط فروردین ماه امسال حکم اعدام متهم اصلی پرونده ربایش و قتل خبرنگار آمریکایی روزنامه وال استریت ژورنال را لغو و برای وی ۷ سال حبس تعیین کرد. پس از آن دولت ایالتی پاکستان در دیوان عالی پاکستان درخواست تجدیدنظر کرد اما دیوان عالی این کشور روزهای اخیر با رد دادخواست دولت، تمام عوامل و متهمان مربوط به قتل "دنیل پرل" را تبرئه کرد.

دنیل پرل خبرنگار وال استریت ژورنال در دیماه ۱۳۸۰ ناپدید شد و پس از آن فیلمی از صحنه قتل وی به دست پلیس پاکستان منتشر شد. جسد وی اردیبهشت ۱۳۸۱ پیدا شد.

هرچند گفته می‌شود که وزیر امور خارجه آمریکا در تماس با همتای پاکستانی‌اش ضمن اعلام نگرانی از رای دیوان عالی پاکستان، خواستار محاکمه قاتلان خبرنگار آمریکایی در داخل آمریکا شده است اما در پاسخ به این مطالبه، وزیر امور خارجه پاکستان تاکید کرد که قوه قضاییه این کشور آزاد است و دولت هیچ دخالتی در آن ندارد.

اکسپرس تریبیون نوشت: اختلافات در نوع نگاه مراکز دیپلماسی دو کشور به اولین تماس رسمی میان پاکستان و دولت جدید آمریکا نیز حکایت از بی‌اعتمادی مداوم در این روابط است. در بیانیه وزارت امور خارجه پاکستان به تعهد این کشور برای تقویت مشارکت با طرف آمریکایی برای صلح و ثبات منطقه‌ای و همکاری‌های اقتصادی اشاره شده درحالی که وزارت امور خارجه آمریکا تنها به نگرانی این کشور نسبت به موضوع پرونده قتل خبرنگار آمریکایی و یا مواضع آنتونی بلینکن پرداخته است.

«مایکل کوگلمن» کارشناس آسیای جنوبی در مرکز تحقیقات «وودرو ویلسون» مستقر در واشنگتن گفت: بازخوانی بیانیه‌های وزارت امور خارجه پاکستان و آمریکا حکایت از اختلاف در منافع و نمونه‌ای از فقدان روابط میان دو کشور است.

در این حال "اعزاز احمد چودری" سفیر پیشین پاکستان در ایالات متحده معتقد است که سرنوشت پرونده قتل خبرنگار آمریکایی به عنوان تعیین کننده روابط اسلام‌آباد و واشنگتن نخواهد بود، زیرا این یک مسئله موقتی است و حتی دادخواست علیه رای دیوان عالی پاکستان نیز توسط دولت فدرال و دولت ایالتی این کشور ارایه شده است.

«محمود شام» ستون نویش روزنامه «جنگ» پاکستان گفت: رویکرد دولت بایدن در قبال اسلام‌آباد تفاوت چندانی با دولت‌های سابق آمریکا نخواهد داشت. واشنگتن برای تقابل با جایگاه پکن، از هند در برابر چین استفاده خواهد کرد و با توجه به روابط نزدیک و راهبردی پاکستان با چین، احتمال تشدید فشارها از سوی واشنگتن بر اسلام‌آباد وجود خواهد داشت.

وزیر امور خارجه پاکستان اخیراً طی گفت وگویی با الجزیره ضمن تاکید بر اینکه آمریکا نباید روابط نزدیک اسلام‌آباد با پکن را به ضرر خود بداند، گفت: پاکستان آماده میانجیگری بین این ۲ کشور است و می‌تواند نقش یک پل را میان آن‌ها ایفا کند.

به نظر می‌رسد دولت جدید آمریکا تمایلی برای ترمیم روابط از قبل مبهم و پیچیده با پاکستان ندارد و حتی مطالبه تحویل متهمان پرونده قتل خبرنگار آمریکایی از اسلام‌آباد نیز به نحوی بی‌اعتمادی واشنگتن به اقدامات طرف پاکستانی و تکرار اتهام کم کاری به این کشور باشد.

این درحالی است که وزیر امور خارجه پاکستان در پاسخ به اظهارات همتای آمریکایی خود گفت که تحقق عدالت از طریق روند قانونی مهم و مطابق منافع دو کشور خواهد بود.

اواسط اردیبهشت ۱۳۹۷ نیز دادگاه پاکستان با استراداد «طلحه هارون» شهروند این کشور به واشنگتن با ملیت آمریکایی که متهم به همکاری با داعش بود، مخالفت کرد.

با این حال وزیر امور خارجه پاکستان هرگونه استرداد متهمان پرونده قتل خبرنگار آمریکایی به واشنگتن و یا محاکمه آنان در داخل آمریکا را رد کرد.