خانواده شهید ستاری هنوز «منصور» را ندیده‌اند/ دنبال احساسات نبودم

به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری فیلم سینمایی «منصور» به کارگردانی سیاوش سرمدی از آثار حاضر در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر در برج میلاد محل برگزاری این رویداد شامگاه ۱۷ بهمن ماه برگزار شد.

سیاوش سرمدی در ابتدای این نشست درباره روند ساخت این فیلم گفت: این فیلم ابتدا یک فیلم مستند بود که درباره شهید ستاری هم نبود قهرمان فیلم هم مهندس ثنایی بود. ولی منابع تصویری نداشتیم. برای من جالب بود که اینها سال ۶۵ توانسته بودند یک f5 را کپی کنند. دوست داشتم این فیلم را بسازم. در مرحله بعد می‌خواستم یک داکیودرام بسازم و در مرحله بعد تصمیم گرفتم فیلم سینمایی بسازم. در مرحله بعد هم باز شهید ستاری قهرمان قصه نبود و روند هواپیماسازی مسأله بود. ولی من شهید ستاری را قهرمان کردم تا فیلم به روز شود و نقطه نگاه قصه عوض شد. ما از کارگاه بیرون آمدیم مسایل را به تصویر کشیدیم.

محسن قصابیان بازیگر نقش شهید ستاری درباره نزدیک شدن به این نقش بیان کرد: وقتی در قالب یک قهرمان فیلم می‌سازید، بازی در آن هم پیچیدگی خود را دارد. چون قهرمانان معاصر به گونه‌ای هستند که با مخاطب نزدیکی دارند.

وی افزود: در ابتدا حس کردم کار سختی است در نود درصد سکانس‌ها آقای ستاری حضور داشت و کار را سخت می‌کرد. من رفتم و منزل پدری شهید ستاری را دیدم و فضا برایم ملموس‌تر شد بعدها هم توانستم به بستگان او نزدیک شوم. من خودم در رفتار شخصی خودم وقتی فکر کنم یک کار درست است، آن‌را انجام می‌دهم ولی گاهی شک می‌کنم. در اینجا هم قضیه سنگین بود. حتی تصمیمات شخصی خانوادگی من را هم تحت تاثیر قرار می‌داد.

لیندا کیانی بازیگر نقش همسر شهید ستاری هم بیان کرد: اتفاقات اخیر را تسلیت می‌گویم که همه ما را رنجانده است. من عضو کوچکی از این فیلم بودم با راهنمایی‌های آقای سرمدی تصمیم گرفتیم شخصیت زن ستاری را متفاوت بازی کنیم تا زن شهید کلیشه شده را حذف کنیم تلاش کردیم یک زن معمولی باشد نه آن کلیشه‌ای که تا حالا دیده‌ایم.

علیرضا زمانی نسب دیگر بازیگر این اثر گفت: ما بیست سال تلاش کردیم بازی کنیم یک بار بازی نکردیم بیشتر دیده شد. این سبکی که آقای سرمدی از من خواست مشکل تر بود قبلاً وقتی می‌خواستم نقشی را بازی کنم مطالعه می‌کردم در اینجا فقط می‌خواستیم دوستی بین ستاری و غلامپور باشد که اتفاق افتاد.

جواد هاشمی دیگر بازیگر فیلم هم عنوان کرد: زمانی که در معرض فیلمبرداری قرار گرفتم سادگی و نزدیک بودن به اسناد این شخصیت برایم جذاب بود و فکر می‌کردم وارد یک پروژه سینمایی معمول می‌شوم ولی این سادگی یک جذابیت ایجاد کرده بود. شاید برخی از اهالی فن بگویند نگاه ویژه مستندی به این فیلم شده ولی این نگاه نه تنها ضربه نزده بلکه کمک کرده است. شخصیتی که بازی کرده بودم استناد تاریخی داشت، نقش من هم خیلی جذاب بود و دوست داشتم.

مجید گرجیان مدیر فیلمبرداری این اثر هم بیان کرد: ما این فیلم را با دو دوربین فیلمبرداری کرده‌ایم. فیلم کلاً روی دست فیلمبرداری شده است. ما نمی‌خواستیم کار لزوماً مستندگونه شود ولی در نهایت سلیقه‌ای که برای به تصویر کشیدن لحاظ شده بود این گونه بود شاید به خاطر اینکه با موضوع روان‌تر برخورد شود این سلیقه اعمال شد.

برادران مدیر جلوه‌های ویژه رایانه‌ای فیلم هم اظهار کرد: بخش زیادی از هواپیماهایی که می‌بینید جلوه‌های ویژه است. حجم زیادی شبیه‌سازی سه بعدی در فیلم داشتیم و سه ماهی از ما انرژی گرفت. متاسفانه سال ۶۵ که این هواپیما را می‌سازند عکسی از آن تهیه نمی‌کنند. تنها دو تصویر از این اتفاق بزرگ وجود داشت که همان‌ها رفرنس ما شد. هر کجا که آخر قصه هواپیمای آذرخش را می‌بینید که سه رنگ است، آن تصاویر سه بعدی و به صورت رایانه‌ای طراحی شده است.

بابک کریمی طاری طراح صحنه بیان کرد: کار طراح صحنه فقط تغییر تصاویر به شکل آن روزها نیست بلکه بخشی از کار فضاسازی هنری مهم است که به ساختار فیلم کمک کند.

مهدی مطهر مدیر تولید پروژه اظهار کرد: سرمایه گذار فیلم اوج است و اتفاق خوبی است که اوج سرمایه گذار فیلمی برای یک قهرمان منتسب به ارتش شده است.

وی افزود: پروژه در بدترین حالت تولید شد، اتفاقات گران شدن بنزین، شهادت یکی از خلبانان و شهادت سردار سلیمانی از آن اتفاقات بود که کار ما را سخت‌تر کرد. ارتش هم خیلی کنارمان بود و کلیشه زدایی شد. فیلم بیشتر از اینکه درباره یک جنگنده باشد درباره یک قهرمان ملی است.

سرمدی درباره فضای مستند فیلم گفت: تجربه مستندسازی به من کمک کردم تا فضای مستندی در روایت داشته باشیم. نخواستم مخاطب را احساساتی کنم. فیلم خیلی پر کات است. اما اکشن‌های ما در لانگ شات است چون نمی‌خواستم مخاطب را احساساتی کنم. درباره شخصیت شهید ستاری می‌خواستم انسانی کنشمند خلاق کنم که همیشه هم موفق نمی‌شود. گاهی شکست می‌خورد. او گاهی فحش می‌دهد و اصلاً شبیه شهیدانی که تا امروز در سینما خلق شده نیست، من تلاش نکردم مخاطب را احساساتی کنم و از عناصری مثل موسیقی و دیالوگ‌های شعاری استفاده کنم، می‌خواستم شخصیت باورپذیر باشد. کار ما یک کار گروهی بود. آقای کیومرث مرادی تا نیمه فیلم بازیگردان بود و نقش مهمی داشت. بازیگران ما بزرگان تئاتر بود و این نقطه مقابل کار ما بود چون می‌خواستیم کار به زندگی شبیه باشد. همه دست به دست دادند تا از شدید بودن بازی بکاهند و به زندگی واقعی شبیه باشند.

گرجیان توضیح داد: در فیلمبرداری این فیلم شاید نورپردازی دیده نشود تمام تلاشمان هم این بود که فضای فیلمبرداری به سمتی برود که فیلمبرداری دیده نشود.

قصابیان درباره واکنش خانواده شهید ستاری به فیلم گفت: من فیلم را با خانواده آقای ستاری ندیده‌ام اما پسر او دو بار به صحنه آمد و ارتباط خوبی داشتیم. من باید شاکر باشم که یک گروه حرفه‌ای داشتیم بازیگر به تنهایی نمی‌تواند کاری کند. این محیط آرامی که به وجود می‌آید از سوی کسانی است که هر کدام کار خود را بلدند.

مهدی مطهر در این زمینه بیان کرد: تا حالا هم خانواده ستاری فیلم را ندیده‌اند. پسر شهید هم گفته من اعتماد کرده‌ام. ما امروز درگیر مستندهایی هستیم که خانواده کاراکترها گاهی نمی‌گذارند کارمان را کنیم اما این منش خانواده ستاری خوب بود و ای کاش الگو شود.

سرمدی بیان کرد: کار من تمام شده و برنامه‌ای برای تبدیل کردن فیلم به سریال نداریم.

وی گفت: سال گذشته یکی از تدوینگران برجسته سینما فیلم را تدوین کرد که خیلی فیلم بدی شد و به تصور من نزدیک نشد اما اتفاقات کرونا باعث شد خودم تدوین کنم با اینکه سرمایه‌گذاران در واقعیت خیلی به من اعتماد نداشتند اما اجازه تدوین را به من دادند حالا هم این نسخه قابل مقایسه با آن نسخه نیست ولی حس نمی‌کنم فیلم بلند باشد.

سرمدی در ادامه گفت: کار من مستندسازی و تحقیق است ولی هفتاد درصد اتفاقات این فیلم تخیلی است یا تغییر کرده است مثلاً در سیستم ارتش کسی که کمترین درجه‌ای را می‌گیرد اجازه نمی‌دهند خانه‌ای در خارج از پایگاه داشته باشد.

وی درباره نقش علیرضا داوودنژاد بعنوان مشاور کارگردان هم گفت: آقای داوود نژاد سال‌ها استاد من بوده است قبل از فیلمبرداری دو سه جلسه داشتیم که فوت کوزه گری را به من یاد داد.

مطهر بیان کرد: جای فیلم‌های این‌چنینی در جشنواره است اما خیلی‌ها جرات و فرصت ساخت چنین فیلم‌هایی را ندارند. این قصه با هویت و صیانت مردم ارتباط دارد من دو سه فیلمی که دیدم تنها به اعشاری از مردم ارتباط داشت.