سفرنامه سر آلبرت ‌هوتم شیندلر به جنوب ایران، تصحیح و منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، انتشارات یزدا با همکاری مرکز کرمان شناسی کتاب «سفر به جنوب ایران» نوشته آلبرت ‌هوتم شیندلر را به کوشش و گزارش حسین مسرت با شمارگان ۲۰۰ نسخه، ۲۰۸ صفحه و بهای ۶۵ هزار تومان منتشر کرد. این کتاب شامل سفرنامه سر آلبرت هوتم شیندلر به جنوب ایران به استان‌های یزد، کرمان و بندرعباس است.

سر آلبرت هوتم شیندلر (درگذشته به سال ۱۹۱۶) شرقشناس و پژوهشگر انگلیسی اما اتریشی نژاد مسائل ایران بود. او تحصیلات آکادمیک را در دانشگاه لایپزیگ و در رشته مهندسی به پایان برد. به سال ۱۸۶۸ برای کار در حوزه تلگراف به ایران آمد و پس از گذشت هشت سال از فعالیتش، حکومت ایران وی را برای بازرسی خدمات تلگراف استخدام کرد. او به دستور ناصرالدین‌شاه قاجار به سال ۱۸۷۹ میلادی مأمور کشیدن خط سیم تلگراف از تهران تا بوشهر از مسیر کاشان، اصفهان، یزد، کرمان و بندرعباس شد.

هوتم شیندلر به سال ۱۸۸۲ به عنوان مدیر کل معادن فیروزه خراسان منصوب شد. پس از گذشت هفت سال بانک شاهنشاهی او را به عنوان بازرس به استخدام خود درآورد. اما این شغل او دو سال بیشتر دوام نداشت و به سال ۱۸۹۴ از کار برکنار شد اما دولت وقت ایران دوباره او را به عنوان رایزن مسائل مربوط به خارجی‌ها به استخدام خود درآورد.

میانه سال‌های ۱۹۰۲ تا ۱۹۱۱ او به مقام افتخاری سرکنسولی سوئد رسید. در همین زمان از سوی دولت ایران بدو نشان شیر و خورشید و از سوی دولت بریتانیا نشان امپراتوری هند اهدا شد. هوتم شیندلر در زمان فعالیتش در ایران به گوشه و کنار کشور سفر کرد و اطلاعات گسترده‌ای از جغرافیا، تاریخ، فرهنگ، زبان و... را گردآوری و ثبت کرد. او و نوشته‌هایش حتی در زمان حیات نیز مرجعی ارزنده برای پژوهشگران و مسافران سیاست‌مدارانی که علاقه‌ای بر روی کار در زمینه ایران داشتند، بود.

تصحیح «سفر به جنوب ایران» بخش‌های متعددی دارد. در بخش دیباچه کتاب، اهداف تصحیح، یافته‌های پژوهشی، روش تصحیح، روش تطبیق با متن آلمانی و... بحث شده‌اند. تصحیح این سفرنامه بر مبنای دو نسخه خطی موجود در کتابخانه‌های ملی، ملک و مجلس شورای اسلامی ایران با نام­‌های «سفرنامه یزد» و «سفر به قم و کاشان و...» و تطبیق با متن آلمانی آن انجام شده است. 

در بخش «درآمدی بر سفر به جنوب ایران» اهمیت سفرنامه‌های فارسی، فهرست سفرنامه‌ها درباره یزد، اهمیت و ارزش سفر به جنوب ایران، معرفی منابع و مقالات درباره سفر به جنوب، معرفی نسخه‌های خطی سفرنامه، مستنداتی درباره نویسنده سفرنامه و کارنامه زندگی و آثار هوتم شیندلر طرح شده‌اند.

بخش بعدی کتاب متن سفرنامه است که شامل این قسمت‌هاست: «از کاشان تا اصفهان»، «از اصفهان تا یزد»، «از یزد تا کرمان»، «از کرمان تا بندرعباس»، «برگشت از بندرعباس به کرمان»، «از کرمان تا اصفهان»، «از کرمان به یزد تا طهران» و «از یزد تا طهران».

«واژه نامه متن سفرنامه»، «توضیح اعلام انسانی متن سفرنامه» و «کتابنامه» بخش‌های بعدی کتاب هستند. پیوست‌های کتاب نیز از این قرار است: «ترجمه سفر به جنوب ایران ۱۸۷۹ بخش استان یزد» و «نمونه چاپ به زبان آلمانی». کتاب همچنین بخش‌هایی با عنوان «پیشینه تلگراف در جهان و ایران» و «نمونه تلگراف‌های قاجاری» و «کارنامه آثار حسین مثرت» نیز دارد.

از دیگر سفرنامه‌های شیندلر که در دهه اخیر بازنشر شده‌اند می‌توان به «سفرنامه شیندلر به خراسان» اشاره کرد. این کتاب به اهتمام فرشاد فرشباف ‌ابریشمی توسط انتشارات خانه تاریخ و تصویر ابریشمی روانه کتابفروشی‌ها شده است.