آتش‌سوزی جنگل‌های رامسر در حاشیه امن سکوت

به گزارش ایرنا، جنگل های شهرستان رامسر در غرب مازندران، در ماه های دی و بهمن، دچار آتش سوزی های گسترده و در عین حال پراکنده ای شد. به معنای دقیق تر همزمان با این که نیروهای امدادی در یک نقطه از جنگل در حال خاموش کردن حریق بودند، خبر از آتش سوزی جدید در دیگر عرصه های جنگلی این شهرستان منتشر می شد به طوری که تنها در یک روز سه نقطه جنگلی "واچکلایه"، "سیارسی" و "اشکته چال" به فاصله  زمانی کوتاه با یکدیگر دچار آتش سوزی شده بود.

نقطه شروع این آتش سوزی های سریالی درست جمعه ۲۶ دی ماه، از منطقه روستایی واچکلایه در مسیر ییلاق جواهرده آغاز شد. این آتش سوزی یک هکتار از عرصه های جنگلی این منطقه را بلعید، اما در حالی که حریق در این منطقه رو به مهار شدن بود،  در همان روز شعله های آتش در عرصه های جنگلی اشکته چال زبانه کشید، با این تفاوت که این بار آتش در مناطق صعب العبور و در چند نقطه برافروخته شده و همین مساله دسترسی به این نقاط را برای نیروهای امدادی سخت کرده بود.

در ادامه با وجود اینکه نیروهای امدادی و یگان حفاظت منابع طبیعی از سه شهرستان غرب مازندران به این منطقه اعزام شدند ، خاموش کردن آتش به دلیل سختی مسیر تا صبح ۲۷ دی ماه به طول انجامید.

هنوز خستگی مهار آتش از تن نیروهای امدادی برطرف نشده بود که ۲۹ دی ماه  نیز برای چندمین بار عرصه های جنگلی  " مازیبن " در بخش دالخانی ، " واچکلایه " و " سیارسی جیرکوه " (سوته) در جواهرده  در محاصره شعله های آتش قرار گرفت و در این میان این واچکلایه بود که برای بار دوم در آتش می سوخت.

عملیات اطفا و مهار حریق در این نقاط جنگلی تا نیمه های شب ادامه داشت که در پی آن به واسطه ۹ فقره آتش سوزی در نقاط مختلف، بیش از ۱۰ هکتار از عرصه های جنگلی این شهرستان در آتش سوخت.

افزون بر این ، به نظر می رسد دامنه آتش سوزی جنگل های رامسر آتش زیر خاکستری است که هر بار آماده برافروخته شدن است، چرا که طی ۲  روز گذشته برای سومین بار در ۲ ماه اخیر منطقه جنگلی روستای واچکلایه به وسعت یک هکتار در آتش سوخت و روز قبل تر از ان نیز منطقه صخره ای بالای آبشار جواهرده رامسر دچار آتش سوزی شد، آتشی که گفته می شود از نقطه قابل دسترسی آغاز شد و به منطقه صخره ای بالای آبشار نفود کرد، تا جایی که می رفت به دلیل عدم دسترسی نیرو های امدادی به آن منطقه برای مهار آتش به اعزام بالگرد متوسل شوند.

در این میان آنچه که همیشه به عنوان دلیل اصلی آتش سوزی این عرصه های جنگلی از سوی مسئولان مطرح می شود، عامل انسانی است، علتی که در کنار خشکی جنگل و همینطور وزش بادهای گرم زمینه ساز این حریق های گسترده بوده است.

بنا بر  اعلام رسمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیز داری مازندران ، اگرچه شرایط آب و هوایی و خشک شدن برگ های کف جنگل در پی وزش بادهای گرم جنوبی زمینه را برای آتش سوزی فراهم می کند ، اما برای هیچ یک از آتش سوزی ها علل طبیعی قابل تصور نیست زیرا علل طبیعی آتش سوزی در جنگل ها و مراتع معمولا ناشی از رعد و برق ، جرقه ناشی از فرو افتادن صخره ها و یا آتشفشان است که به نظر می رسد هیچ یک از آنها حتی برای جنگل های مناطق صعب العبور و مناطق قابل دسترسی صدق نمی کند.

بنابراین ، این آتش سوزی ها چه از روی عمد و چه برای یک رفتار غیر عمدی و سهوی باشد، انگشت اتهام به سمت عوامل انسانی با انگیزه های متعدد است که گاهی به سمت شکارچیان و جویندگان گنج نشانه می رود و گاهی نیز مسافران و مردمی که برای تفریح به مناطق جنگلی می روند تا لذت یک روز در طبیعت بودن آنان به بهای سوختن هکتارها عرصه جنگلی تمام شود. 

افزون بر این ، یکی دیگر از موارد قابل بررسی این آتش سوزی های سریالی در خصوص چگونگی بروز آتش در مناطق صعب العبور است که  با وجود شیوع ویروس کرونا در کشور و محدودیت های تردد مسافران و گردشگران چگونه پای انسان به مناطق صعب العبوری باز شده که در زمان آتش سوزی نیروهای امدادی به سختی برای مهار آتش به انجا می رسند ، موضوعی که پی بردن به آن در شرایط فعلی کار دشواری نیست ، چرا که بررسی های فضای مجازی نشان می دهد حضور در این مناطق اگرچه تا اندازه زیادی برای نیروهای امدادی سخت و زمان بر است برای  موتور کراس سواران، آفرویدی ها و گروه های کوهنوردی نه تنها سخت نیست بلکه حضورشان با بساط چای ذغالی و کباب همیشه برقرار است و برافروختن آتش  همنشین جدایی ناپذیر آنان به شمار می رود.

گذشته از همه این موارد ، آنچه که همواره به عنوان علامت سئوالی بزرگ در پس هر آتش سوزی در ذهن شهروندان این شهر پر رنگ می شود، اینکه چگونه عامل انسانی  به عنوان دلیل این آتش سوزی ها مطرح می شود و  در پس هر فقره آتش سوزی هکتارهای سرمایه های ملی و طبیعی منطقه خاکستر می شود ، اما جلوی تکرار آن گرفته نمی شود؟ به معنای دیگر چنانچه رد پای جویندگان گنج و شکارچیان در پس این حادثه ها خودنمایی می کند ، چرا متولیان این بخش نظارت کافی نداشتند و عاملان آن ردیابی نشدند و از سوی دیگر چنانچه برافروختن آتش از روی عمد و یا یک بی مبالاتی بوده است چرا تاکنون با عاملان این حوادث که به سرمایه طبیعی خسارت جبران ناپذیر وارد کرده اند، برخورد نشده است؟

عوامل آتش‌سوزی شناسایی نمی‌شوند

یک شهروند رامسری در همین ارتباط به خبرنگار ایرنا می گوید : این موضوع که عامل انسانی دلیل آتش گرفتن عرصه های جنگلی است برای مردم روشن است و نیازی به تکرار آن از سوی مسئولان نیست، اما اینکه چرا برخوردی با این افراد صورت نمی گیرد برای ما نقطه کور و مبهمی است که برای آن جوابی نداریم.

علی بیگی با اشاره به اینکه در تمام این آتش سوزی ها ضعف نهاد های نظارتی و متولی مشهود است ، افزود : ناراحت کننده تر آن است که عاملان این آتش سوزی بعد از این تعداد رخدادی که آخرین بار سه روز متوالی در نقاط مختلف شکل گرفت و مهار آن ساعت ها به طول انجامید، شناسایی و دستگیر نمی شوند تا شاهد تکرار دوباره آن نباشیم.

از این دست اظهار نظر ها مبنی بر خلا نظارت و همین طور شناسایی عاملان آن در واکنش کاربر صفحه مجازی نیز پر شمار بود ، به طوری که یک کاربر اینستاگرامی پس از انتشار اخبار آتش سوزی در روزهای گذشته در همین خصوص به خبرنگار ایرنا گفت : منابع طبیعی شهرستان رامسر می بایست در این فصل از سال که زمان وزش باد گرم است و از سوی جنگل دارای برگ های خشک است به جای صدور اطلاعیه از حضور مردم بویژه گروه های موتور سوار که به طور پرتعداد در جنگل حضور دارند جلوگیری کند، چرا که تجربه ثابت کرده این افراد توجهی به اطلاعیه و هشدار مبنی بر خاموش کردن آتش و مواردی از این دست ندارند.

در همین ارتباط یک کاربر دیگر ضمن اظهار عصبانیت نسبت به این حجم زیاد این آتش سوزی ، می گوید: منابع طبیعی شهرستان باید علاوه بر استفاده از محیط بانان و نگهبابان از دوربین ها و تجهیزات پیشرفته امروزی برای کنترل عرصه های جنگلی استفاده کند.

در این میان دستگیری عوامل این تعداد آتش سوزی ها و همین طور برخورد با آنان نکته ای است که در بیشتر این اظهار نظر های مجازی به چشم می خورد چرا که تاکنون کمتر مشاهده شده که مسئولان ذیربط عوامل تخریب و آتش سوزی جنگل ها را پس از شناسایی اطلاع رسانی کرده باشند.

عامل انسانی باعث بروز آتش سوزی جنگل‌ها

رییس اداره منابع طبیعی شهرستان رامسر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه کاهش بارندگی ها و خشکی برگ درختان در عرصه های جنگلی با کوچکترین جرقه دچار آتش سوزی می شود، گفت:  در تمامی آتش سوزی های عرصه های جنگلی منطقه بی احتیاطی انسان کاملا مشهود است.

حمید رضا رحیمیان در تشریح اینکه چرا به عنوان مثال منطقه جنگلی در روستای واچکلایه سه بار دچار آتش سوزی شد ، افزود : در بررسی اولین آتش سوزی این منطقه جایگاه آتش حاکی از حضور مسافران در این منطقه بوده است و همان طور که می دانیم در این فصل از سال با توجه به خشکی لاشه برگ ها و کاهش بارندگی به صورت باروت و بنزین عمل می کند به طوریکه حتی یک ته سیگار هم منجر به آتش سوزی گسترده می شود.

وی در خصوص افزایش نیروهای منابع طبیعی ، گفت : با توجه به محدودیت نیروی انسانی امکان افزایش آنان وجود ندارد ضمن این که منابع طبیعی مربوط به همه مردم است به خاطر همین به هنگام بروز آتش سوزی نیروهای مردمی به همراه نیروهای امدادی ، هلال احمر و ... برای مهار آتش سوزی همکاری می کنند.

آتش‌سوزی بیش از ۳۳ هزار متر از عرصه جنگلی

فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران - نوشهر هم گفت: در جریان آتش سوزی ماه های دی و بهمن در مجموع ۳۳ هزار و ۲۰۰ متر مربع از عرصه‌های جنگلی و مرتعی این منطقه سوخت .

سرهنگ مهدی عسگری  در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در منطقه بالای آبشار جواهرده رامسر به وسعت ۲ هکتار و ۲ فقره آتش سوزی نیز در محدوده روستای واچکلایه جواهرده (پائین آبشار) که بار نخست در ۲۹ دی ماه با وسعت ۲ هزار مترمربع و بعدی نیز در چند روز پیش به وسعت یک هکتار دچار آتش سوزی شد.

وی گفت: با وجود بروز چندین فقره آتش سوزی در جواهرده با حضور بموقع نیروهای امدادی در محل های آتش سوزی موجب مهار سریع آتش در این حوزه شد.

او افزود : در آتش سوزی های جواهرده رامسر شاهد حریق پوشش سطحی بودیم و به جزء چند درخت پوسیده به درختان سرپا آسیب وارد نشد. 

سرهنگ عسگری گفت : در منطقه کدیرسر نوشهر با وسعت یکهزار و ۵۰۰ مترمربع، مرزن آباد چالوس به وسعت ۲۰۰ مترمربع، لیره سر تنکابن با وسعت یکهزار و ۵۰۰ مترمربع دچار آتش سوزی شد.

سرهنگ عسگری با اشاره به این که عامل بیش از ۹۵ درصد آتش سوزی اراضی جنگلی و مرتعی غرب مازندران انسانی است ، افزود: با توجه به شیب زیاد منطقه و پرتگاه بودن آن احتمال دخیل بودن شکارچی و یا گنج یاب در بروز آتش سوزی دور از انتظار نیست و عمدی بودن و غیر عمدی بودن آن نیز با مقامات قضایی در حال بررسی و تحقیق می باشد.

وی خاطر نشان کرد : تاکنون هیچ مظنونی از عوامل انسانی دخیل در آتش سوزی های غرب مازندران دستگیر نشده است ، ولی با این حال تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.

فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران - نوشهر خاطرنشان کرد: در یک ماه گذشته یکهزار و ۴۴۰ گشت خودرویی و موتوری و یکهزار و ۸۰۰  گشت ‌زنی اکیپ های پیاده شبانه روزی برای بررسی جنگل ها و مراتع این منطقه انجام شد و ۶۳۶ نیروی اراضی جنگلی و مرتعی غرب مازندران در آن مشارکت داشتند.

وی از مردم منطقه هم خواست در صورت مشاهده هر گونه آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع با شماره تلفن رایگان و بدون پیش‌ شماره ۱۵۰۴ در هر ساعت از شبانه‌روز تماس بگیرند و مرابت را به یگان حفاظت منابع طبیعی اطلاع دهند.

مطابق ماده ۴۷ قانون حمایت و حفاظت از جنگل ها و مراتع، افرادی که عامدانه دست به آتش سوزی جنگل‌ها و مراتع بزنند به ۲ تا ۱۰ سال حبس محکوم می شوند. بر اساس ماده ۴۵ این قانون، آتش زدن مزارع خشک هم ۲ ماه تا یک سال حبس در پی دارد.

حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران ـ نوشهر، با ۳۱۳ هزار هکتار جنگل و ۲۰۰ هزار هکتار مرتع از رویان تا رامسر امتداد دارد.