۵۰ سالگی حذف عنوان زن‌ستیز "دوشیزه" از زبان اداری آلمان

در دوران معاصر زبان همیشه یکی از شاخص‌های میزان پیش‌رفتگی یا توسعه نیافتگی فرهنگ یک جامعه در برخورد با زنان و دورشدن یا نشدن از سنت‌ها و هنجارهای مردسالارانه تلقی شده است. یکی از موارد در فرهنگ مردسالار کاربرد واژه دوشیزه برای زنان ازدواج‌نکرده است.

تقریبا در همه زبان‌ها هم این واژه‌ی آلوده به زهر مردسالاری وجود داشته یا دارد. در زبان فرانسوی چنین زنانی با عنوان مادموازل خطاب می‌شده‌اند، در زبان انگلیسی میس، در زبان ایتالیایی بونو سرا، در اسپانیایی سنیوریتا، در سوئدی فروکن.

اولین کشوری که در راه حذف این واژه جنسیت‌زده و تحقیرآمیز در خطاب‌کردن زنان ازدواج نکرده گام برداشت آلمان بود. روز ۱۶ فوریه امسال، ۵۰ سال از تصمیم دولت به ممنوعیت کاربرد این عنوان در مکاتبات و مراوادت آلمان اداری گذشت.

معادل واژه دوشیزه در زبان آلمانی، یعنی فرولاین (Fräulein) در ابتدای قرن بیستم برای زن ازدواج نکرده،  شاغل و دارای دستمزد نازل به کار برده می‌‌شد. فرولاین یا منشی بود یا کلفت آشپزخانه، یا در ادارت شغل نازلی داشت.

وقتی که یک فرولاین ازدواج می‌کرد عنوان فراو (Frau) یا خانم برای او به کار برده می‌شد و دوره اشتغالش هم پایان می‌‌یافت، چرا که سنت این بود که تنها نان‌آور خانه مرد است یا مرد اصولا به او اجازه کار نمی‌داد.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  نخستین تشکل‌های زنان

  اولین گام‌ها در جنبش زنان آلمان به منظور احقاق حقوق خود در خانواده و جامعه از دهه ۱۸۴۰ میلادی برداشته شد. مبارزات اجتماعی و تلاطم‌های شدید سیاسی آلمان در این سال‌ها اثر خود را بر جنبش زنان نیز گذاشت. شعارهای آزادی، برابری و استقلال به شعار زنان نیز تبدیل شد. زنان مبارز دست به سازماندهی فعالیت خود زدند. اولین سازمان زنان آلمان در ۱۸۶۵ تشکیل شد.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  تعیین روزی به نام "روز جهانی زن"

  كلارا زتكين (۱۸۵۷-۱۹۳۳) از مهم‌ترین مبارزان حقوق زنان آلمان بود. او خواست ‌۸ ساعت كار در روز، حق داشتن تعطيلات و مرخصى زايمان و برابرى حقوق در مقابل قانون را مطرح كرد. در ۲۷ اوت ۱۹۱۰ در جریان دومين كنفرانس سوسياليستى بين‌المللى زنان در کپنهاک كه در آن صد نماینده از ۱۷ كشور جهان شركت داشتند، به پيشنهاد زتکین ۸ مارس به عنوان روز جهانی زن و براى دفاع از حقوق زنان در مقابل تبعيضات گوناگون برگزيده شد.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  حق رای زنان

  فرسودگی آلمان در جنگ اول جهانی و حوادث انقلابی سال ۱۹۱۸ سرنگونی رایش اول و قیصر آلمان را در پی داشت. نیروهای سوسیال دموکرات‌ و چپ دولت جدید را تشکیل دادند. برای نخستین بار در۳۰ نوامبر ۱۹۱۸ زنان آلمان حق شرکت در انتخابات را یافتند. پس از پایان درگیری‌های داخلی در نهایت جمهوری وایمار در ژانویه ۱۹۱۹ بنیان گذاشته شد. دولت طبق قانون موظف به حمایت از مادران و به رسمیت شناختن مرخصی ویژه بعد از زایمان شد.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  مشارکت فعال زنان در سیاست

  برای اولین بار در ژانویه ۱۹۱۹ از زنان آلمان نیز برای شرکت در انتخابات سراسری دعوت به عمل آمد. حدود ۹۰ درصد زنان واجد شرایط آرای خود را به صندوق‌های رای ریختند. در جلسه مجمع عمومی وایمار در فوریه ۱۹۱۹ ده درصد نمایندگان را زنان تشکیل می‌دادند. در ماده ۱۰۹ قانون جدید زنان و مردان در تمام وظایف و حقوق شهروندی برابر شناخته شدند. ۱۱۱ زن از ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۲ به عنوان نماینده به مجلس آلمان راه یافتند.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  طرح حق سقط جنین

  به دليل بحران عمومى اقتصادى جهان در دهه ۱۹۳۰ و خطر گسترش فعالیت گروه‌های فاشیستی در آلمان مسائل مبارزاتى زنان در حاشيه قرار گرفت. فقر ناشی از شرایط وخیم اقتصادی هزاران زن را مجبور به سقط جنین می‌کرد. در پی آثار منفى سقط جنين‌هاى غيرقانونى در این سال‌ها هزاران زن جان خود را از دست دادند. در فاصله دو جنگ جهانى حق قانونى سقط جنين و حمايت از مادران نيز به عنوان یکی از خواست‌های اساسی زنان مطرح شد.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  ممنوعیت فعالیت سازمان‌های مستقل زنان

  با روى كار آمدن ديكتاتورى نازی‌ها در آلمان و ممنوع شدن هر گونه تشكل مخالف حکومت، به فعالیت سازمان‌های زنان نیز خاتمه داده شد. نازی‌ها کوشیدند با تشکیل اتحادیه زنان ویژه خود، تصویر جدیدی از "زن و مادر ایده‌ال آلمانی" ارائه دهند. سازمان‌ها و گروه‌های کمونیست زنان از هم پاشیدند. زنان با روی کار آمدن ناسیونال سوسیالیست‌ها بسیاری از امتیازاتی را که در زمینه شغلی به دست آورده بودند از دست دادند.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  آلمان پس از جنگ

  زنان در بازسازی ویرانه‌های پس از جنگ در آلمان نقش فعالی ایفا کردند. در این دوران سازمان‌های زنان بار دیگر رفته رفته تاسیس شدند و سنت مبارزه آزادی‌خواهانه و برابری‌خواهانه خود را از سر گرفتند. زنان مبارز برای ادامه فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود با افکار محافظه‌کارانه و سنتی اتحادیه‌های مردان و نیز زنان درگیر بودند که با شکستن قالب‌های سخت خانواده و نقش سنتی زن در آن به شدت مخالفت می‌کردند.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  جدایی دو آلمان و روز زن

  پس از پایان جنگ جهانى دوم و تقسیم‌بندی سیاسی جدید اروپا روند فعالیت سازمان‌های زنان نیز در مسیرهای مختلفی رشد کرد. در آلمان شرقی روز زن تعطیل بود و جشن گرفته می‌شد. دولت هم برای نشان دادن تمايلش به بهبود وضع زنان آن را رسما گرامى می‌داشت. در آلمان غربى در ابتدا برنامه‌ویژه‌ای در ارتباط با روز زن برگزار نمى‌شد. بعدها اين روز به عنوان جشن عمومى زنان و روز خانواده به رسمیت شناخته شد.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  زنان در جمهوری فدرال آلمان

  از سال‌هاى دهه ۱۹۸۰ در آلمان فدرال ۸ مارس بیش از پیش اهمیت یافت. در تظاهرات اعتراضی موضوعاتى مانند خواست برابرى حقوق زنان در تمام عرصه‌هاى زندگى اجتماعی، حق سقط جنين، رفع تبعيض در زندگى خانوادگى و حمايت از مادران در دوران بارداری و بعد از زايمان مطرح می‌شدند. يكى از نقاط اوج اين اعتراضات در سال ۱۹۹۴ اعتصاب سراسری زنان بود كه در آن بيش از يك ميليون زن عليه تبعيض و نابرابرى شركت كردند.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  زنان در جمهوری دموکراتیک آلمان

  در آلمان شرقی اتحادیه‌های زنان شکل گرفتند. در حالی که در آلمان غربی زنان برای یافتن محل نگهداری کودکان و مهد کودک و ادغام وظایف مادری و شغلی با مشکلات زیادی روبرو بودند، آلمان شرقی با اختصاص امکانات ویژه دولتی به مهد کودک‌ها، امکان کار آزادانه زنان را فراهم کرده بود. زنان در سازمان‌های کلیسایی گروه‌های غیر دولتی خود را تشکیل دادند که بعدها در جریان اتحاد دو آلمان نقش فعالی ایفا کردند.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  حق کار مستقل زنان

  تا سال ۱۹۵۸ در آلمان غربی وظیفه تصمیم‌گیری درباره سرنوشت خانواده بر عهده مرد بود. تعیین وظایف و مسئولیت‌ها به طور رسمی بر مبنای تفکر سنتی و جنسیت تعریف می‌شد. با وجود این که قانون برابری حقوق زن و مرد را به رسمیت شناخته بود، تا سال ۱۹۷۷ طول کشید تا زنان به طور رسمی بتوانند بدون اجازه همسر حق کار داشته باشند. تا سال ۱۹۶۲ در آلمان فدرال زنان نمی‌توانستند به طور مستقل برای خود حساب بانکی باز کنند.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  حق مشروط سقط جنین

  به دلیل ممنوعیت سقط جنین در آلمان غربی، حل مسئله بارداری ناخواسته با مشکلات زیادی توام بود. اولین بار در گزارشی در مجله اشترن به قلم آلیس شوارتسر، ژورنالیست و فعال نامی زنان ، ۳۷۴ زن معروف به طور علنی درباره تجربه سقط جنین غیرقانونی خود سخن گفتند. زنان در تظاهرات وسیع مخالفت خود را با ماده ۲۱۸ قانون ممنوعیت سقط جنین ابراز می‌کردند. در پی مبارزات زنان در سال ۱۹۷۶ سقط جنین در شرایط ویژه مجاز شد.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  جنبش ۶۸؛ سال‌های پرتلاطم

  موج جنبش بزرگ دانشجویی در دهه ۱۹۷۰ آلمان را هم فرا گرفت. قالب‌های محافظه‌کارانه پیشین و نگرش سنتی به زن با زندگی نسل جدید جوانان ناهمخوان بود. در سازمان‌های مستقل و دانشجویی حضور زنان چشمگیر بود. موج نوین جنبش زنان آلمان از این زمان آغاز شد. زنان نیز برای به وجود آوردن تغییرات بنیادین اجتماعی و تحمیلات فرهنگی به خیابان‌ها آمدند. برای اولین بار موضوع آزادی‌های جنسی به موضوع بحث‌های علنی تبدیل شد.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  موج نوین فمینیسم

  در جلسه اتحادیه سوسیالیست دانشجویان آلمان در سپتامبر ۱۹۶۸ زنان نسبت به تبعیض در گروه‌های مستقل اعتراض کردند. زن دانشجویی به نام هالکه زاندر با پرتاب گوجه فرنگی به سوی هیئت مدیره در روی صحنه اعتراض خود را نسبت به عدم حضور فعال زنان در سازمان‌های مستقل نشان داد. انتقاد از تبعیض در نهادهای آزادیخواه و دانشجویی شروع مبارزات جدید زنان آلمان بود که به نام جنبش نوین یا دور دوم جنبش فمینیسم شناخته می‌شود.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  نشریات مستقل

  از اواسط دهه ۱۹۷۰ زنان رسانه‌ها و نشریات مستقل خود را تاسیس کردند. مجله‌هایی چون "کوراژ" و "اما" تلاش می‌کردند افکار عمومی را نسبت به حقوق زنان آگاه‌تر کنند. زنان در مراکز گوناگون علمی، ورزشی، فرهنگی و هنری حضور وسیع‌تری یافتند. فیلم‌های زنان ساخته شد. ۱۹۷۰ اتحادیه فوتبال آلمان تیم فوتبال زنان آلمان را به رسمیت شناخت. اولین گروه‌های مستقل زنان همجنس‌گرا شروع به فعالیت کردند.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  خشونت خانگی

  برای مبارزه با خشونت خانگی علیه زنان در سال ۱۹۷۶ اولین خانه‌های امن زنان تاسیس شدند. همزمان حمایت قانونی از زنان افزایش یافت. بنا به قانونی که سال‌های بعد به تصویب رسید قربانی خشونت خانگی می‌تواند در مکانی که به آن انس دارد بماند و پلیس می‌تواند ورود خشونت‌گر را به محل سکونت ممنوع کند و اجازه ندهد او از فاصله معینی به محل نزدیک‌شود. قانون در ۱۹۹۷ تجاوز در زندگی زناشویی را نیز جرم اعلام کرد.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  اتحاد دو آلمان در ۱۹۸۹

  سال‌ها پس از اتحاد دو آلمان تفاوت در نوع تفکر و زندگی بسیاری از زنان محسوس است. در حالی که زنان فمینیست در آلمان شرقی سنت سوسیالیسم و سمبل‌هایی مانند رزا لوکزامبورگ و کلارا زتکین را دنبال می‌کردند، در غرب افکار سیمون دوبوار به عنوان نمونه تفکر مدرن زن در محافل فمینیستی موضوع بحث بود. زندگی روزمره زنان نیز همچنان تحت الشعاع برداشت‌های متفاوتی است که از نقش متفاوت زنان در دو سوی ديوار حکایت می‌کند.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  حقوق مساوی برای کار برابر

  گزارش سال ۲۰۰۷ اتحادیه اروپا درباره وضعیت درآمد زنان در مقایسه با مردان در آلمان برای بسیاری از زنان آلمانی باورکردنی نبود. در حالی که درآمد زنان در سایر کشورهای اروپایی در مقابل کار برابر ۱۵ درصد کمتر از مردان بود، آمار برای زنان آلمانی ۲۰ درصد و به نقل از سندیکای "وردی" بیش از ۲۹ درصد را نشان می‌داد. مبارزه علیه نابرابری دستمزدها در محیط‌های کار به موضوع اصلی سازمان‌های فمینیست تبدیل شد.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  طرح سهمبه‌بندی

  به منظور حضور بیشتر زنان در عرصه مدیریت نهاد‌ها و هیئت مدیره موسسات دولتی و خصوصی در آلمان خواست افزایش مشارکت زنان در مشاغل مدیریتی از سوی فعالان زن مطرح شد. با وجود مخالفت‌های بسیار سرانجام گام تاریخی برداشته شد و در ۶ مارس سال ۲۰۱۵ طرح سهمیه‌بندی زنان به تصویب مجلس رسید. طبق این قانون پذیرفته شد که ۳۰ درصد شغل‌های مدیریتی به زنان سپرده شود. این میزان باید تا سال ۲۰۱۸ به ۵۰ درصد افزایش یابد.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  زنان در سیاست

  در سال ۲۰۰۵ آنگلا مرکل در انتخابات آلمان پیروز شد و به عنوان اولین صدراعظم زن در تاریخ این کشور کار خود را آغاز کرد. پس از پذیرش ائتلاف بزرگ دولتی مرکل ۶۳ ساله در این دوره نیز به کار خود ادامه می‌دهد. امروزه مرکل در عرصه جهانی به عنوان یکی از قدرتمند‌ترین سیاستمداران جهان شناخته می‌شود. با وجود افزایش حضور زنان در همه احزاب سیاسی هم اکنون ۳۰،۶ درصد نمایندگان مجلس آلمان را زنان تشکیل می‌دهند.

• راه طولانی مبارزات زنان آلمان در راه کسب آزادی و برابری حقوق

  راهی طولانی

  جنبش زنان آلمان تاريخ طولانی و پر فراز و نشیبی را از سر گذرانده است اما زنان هنوز هم برای رفع تبعیض در عرصه‌های مختلف مبارزه می‌کنند. اگر تا ۲۰ سال پیش تنها ۸ درصد هیئت علمی دانشگاه‌ها را زنان تشکیل می‌دادند امروزه حدود ۲۲ درصد استادان دانشگاه‌های آلمان زن هستند. با وجود قوانینی که حقوق مساوی زنان و مردان را در جامعه تضمین کرده‌اند زنان در آلمان دستمزد مساوی با مردان دریافت نمی‌کنند.

  نویسنده: شیرین جزایری

ولی پس از جنگ جهانی دوم که مردان بسیاری در جبهه‌‌ها کشته شده بودند، شمار زیادی از زنان بودند که نه ازدواج کرده بودند و نه مادر بودند. و از همین دوران شکایت‌های زنان برای حذف عنوان دوشیزه یا فرولاین در عرصه عمومی بالا گرفت؛ شکایت‌هایی که اکثر آنها به دائره امور زنان در وزارت کشور می‌رسید و حرفشان هم این بود که نمی‌خواهند دوشیزه خطاب شوند.

در این نامه‌ها که حالا در آرشیو دولتی آلمان در شهر کوبلنتس جمع‌آوری شده‌اند از قول یک زن می‌‌خوانیم: «من نمی‌خواهم یک دوشیزه پیر باشم، بلکه می‌‌خواهم همچون زنی به من نگریسته شود که در میانه زندگی ایستاده است و دستیار خرید بالاپوش زنان در یک کنسرن بزرگ است.» یا یکی دیگر نوشته بود: «دوشیزه در امور تجاری و حمل و نقل معمولا مورد تمسخر و تحقیر است و باید بایستد که اول کار مردان و زنان متاهل راه بیفتد».

معافیت مردان از یک تبعیض

فرولاین (Fräulein) واژه‌ای است متشکل از فراو (Frau) به معنای زن و پسوند لاین (lein) به معنای کوچک. و این اولین عامل آزاردهنده و زن‌ستیزانه در نامیدن زنان ازدواج‌نکرده بود. انتقاد اساسی دوم این بود که واژه مشابه‌ای برای مردان وجود نداشت و مردان اعم از ازدواج‌کرده و نکرده با عنوان هر (Herr) یا آقا خطاب می‌شدند. زن اما با نوع کلمه‌ای که برایش به کار برده می‌شد و تعیین‌گر ازدواج یا عدم ازدواج او با یک مرد بود عملا بخشی از حقوق و حریم فردی خود را از دست می‌داد و نوع نسبت‌اش با مرد تعیین‌کننده عنوانی بود که در جامعه بر او نهاده می‌شد.

به سخن دیگر، عنوان فرولاین (دوشیزه)، مسئله‌ای که به حقوق و حیطه شخصی او برمی‌گشت (ازدواج کرده یا نکرده) عملا در جامعه جار زده می‌شد، در حالی که مردان مشمول چنین تضییع حقوق و چنین گیر و گرفت‌هایی نبودند.

در نتیجه فشارها و اعتراض‌ها  و به خصوص بالاگرفتن جنبش دانشجویی گسترده در اروپا که حذف و نفی کلیشه‌های جنسیتی یکی از مطالبات آن بود، نهایتا دولت در ۱۶ فوریه ۱۹۷۱ بخشنامه‌ای را تصویب کرد که به موجب آن می‌بایست در ادارات برای زنان به سن بلوغ رسیده و ازدواج نکرده هم عنوان فراو (Frau) به کار برده شود و لفظ تحقیرآمیز فرولاین (Fräulein) کنار گذاشته شود.

اما این بخشنامه نیز پس از چندی آماج انتقاد قرار گرفت، چرا که مامور دولت از کجا می‌توانست تشخیص بدهد که زن ازدواج‌نکرده بالغ است یا نیست. تاکید مخالفان این بود که کلا این واژه باری ضدزن و حاوی تبعیض دارد.

این گونه بود که نهایتا در اواسط دهه هفتاد کلا دولت استفاده از واژه فرولاین را در همه مکاتبات و مراودات اداری ممنوع کرد و حالا به همه زنان آلمان عنوان فراو (Frau) یا خانم اطلاق می‌شود.

فرانسه برای افتادن در این راه به بیش از ۴۰ سال دیگر زمان نیاز داشت. نهایتاً در فوریه ۲۰۱۲ این کشورهم  تصمیم گرفت عنوان دوشیزه (Mademoiselle) را از زبان و مراودات و مکاتبات اداری حذف کند. این تصمیم حاصل سال‌ها تلاش فعالان حقوق زنان بود که تاکید داشتند زنان نباید برای معرفی خودشان مجبور به توضیح دربارهٔ وضعیت تاهل‌شان باشند، امری که در مورد مردان صدق نمی‌کرد و از این قید و بند جنسیت‌ستیز معاف بودند.

• زنان آلمانی اجازه چه کارهایی را نداشتند؟

  تابستان ۱۹۰۰ - حق تحصیل در دانشگاه برای زنان

  امروزه تحصیل دختران در دانشگاه‌ها امری عادی است. اما برای این امر عادی و حق بدیهی، زنان سال‌ها جنگیده‌اند. در سال ۱۹۰۰ دانشگاه‌های فرایبورگ و هایدلبرگ در آلمان نخستین دانشگاه‌هایی بودند که به طور رسمی به زنان اجازه تحصیل دادند. دانشگاه‌های دیگر هم سال‌های بعد به این دو دانشگاه پیشرو پیوستند. اما مقاومت در برابر زنان در جایگاه پرفسور یا پژوهشگر همچنان تا سال‌ها ادامه داشت.

• زنان آلمانی اجازه چه کارهایی را نداشتند؟

  نوامبر سال ۱۹۱۸: حق رأی برای زنان

  در این سال حق رأی زنان به رسمیت شناخته شد. از ژانویه سال ۱۹۱۹ به بعد زنان در آلمان حق شرکت در انتخابات را داشتند. آنیتا آگسپورگ یکی از زنانی که برای به دست آوردن این حق سرسختانه مبارزه کرد. سال ۱۹۰۲ نخستین انجمن حق رأی زنان در آلمان توسط او بنا نهاده شد.

• زنان آلمانی اجازه چه کارهایی را نداشتند؟

  سال ۱۹۲۳: نخستین پلیس‌های زن در آلمان

  ۹ زن در مرکز پلیس شهر کلن از سال ۱۹۲۳ اجازه پوشیدن یونیفورم را یافتند. اما مسوولیت آنها محدود به دو حوزه بود: تن‌فروشان و جوانان خطرناک. در دهه‌ی بیست قرن نوزدهم میلادی یگان‌های پلیس جنایی که اعضای آنها را زنان تشکیل می‌دادند شروع به کار کردند که مسوولیت رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان تا ۱۴ سال را به عهده داشتند.

• زنان آلمانی اجازه چه کارهایی را نداشتند؟

  مه سال ۱۹۴۹: حق برابری زن و مرد

  الیزابت زلبرت کسی بود که سنگ بنای برابری زن و مرد در جمهوری فدرال آلمان را بنا نهاد. از این سیاستمدار آلمانی از حزب سوسیال دموکرات به عنوان "مادر قانون اساسی" یاد می‌شود. نتیجه‌ی تلاش‌های زلبرت ماده سه قانون اساسی آلمان است: «مردان و زنان برابرند»؛ تنها چند واژه، اما واژه‌هایی که معنا و نقش مهمی در زندگی نسل بعدی بازی کردند.

• زنان آلمانی اجازه چه کارهایی را نداشتند؟

  سال ۱۹۵۸: اخذ گواهینامه بدون اجازه شوهر

  زنان آلمانی اجازه داشتند گواهینامه بگیرند اما شرط گرفتن گواهینامه داشتن اجازه شوهر بود. این شرایط با تصویب "قانون برابری حقوق زنان و مردان" در سال ۱۹۵۸ تغییر کرد.

• زنان آلمانی اجازه چه کارهایی را نداشتند؟

  سال ۱۹۶۱: قرص ضدبارداری در داروخانه

  یک انقلاب جنسی: در داروخانه‌های آلمان قرص‌های ضدحاملگی عرضه می‌شوند. دیگر زنان می‌توانند خودشان در مورد بارداری تصمیم بگیرند. در ابتدا قرص‌های ضدبارداری را تنها در اختیار زنان متاهلی قرار می‌دادند که چندین فرزند داشتند. اینکه زنی مجرد زندگی جنسی آزادانه‌ای داشته باشد در این زمان هنوز یک رویا بود.

• زنان آلمانی اجازه چه کارهایی را نداشتند؟

  ۱۹۶۲: زنان اجازه بازکردن حساب دارند

  تا سال ۱۹۵۸ مردان صاحب حق تصمیم‌گیری در مورد زن و فرزندان بودند. حتی اگر مردی به همسر خود اجازه کار کردن می‌داد، رسیدگی به امور مالی و مدیریت حقوق زن با مرد بود. تا سال ۱۹۵۸ مردان می‌توانستند مانع از ادامه کار کردن زن شوند. بازکردن حساب بانکی برای زنان آلمانی تا سال ۱۹۶۲ بدون اجازه مرد ممکن نبود.

• زنان آلمانی اجازه چه کارهایی را نداشتند؟

  اکتبر ۱۹۷۰: زنان در لباس "مردانه"

  زنان در ابتدا موظف بودند "زنانه" لباس بپوشند: با دامن و پیراهن. در شهر برمن یک زن کارمند به دلیل پوشیدن یک شلوار قرمز سر کار، اخراج شد. در روز ۱۴ اکتبر سال ۱۹۷۰ یک سیاستمدار زن آلمانی دست به کاری زد که تا آن روز سابقه نداشت: لنوته فن‌بوتمر از حزب سوسیال دموکرات در این روز به عنوان نخستین زن با کت و شلوار در پشت تریبون پارلمان قرارگرفت.

• زنان آلمانی اجازه چه کارهایی را نداشتند؟

  آوریل ۱۹۹۴: حق نگه‌داشتن نام خانوادگی پس از ازدواج

  در آوریل سال ۱۹۴۴ زنان اجاره یافتند نام فامیل شوهرشان را کنار بگذارند. زنان از این تاریخ به بعد حق یافتند پس از ازدواج نام خانوادگی خود را حفظ کنند. اما برای فرزندشان باید به یک توافق برسند که کدام نام‌خانوادگی را برای او انتخاب می‌کنند.

• زنان آلمانی اجازه چه کارهایی را نداشتند؟

  مه ۱۹۹۷: تجاوزجنسی در زندگی مشترک جرم محسوب می‌شود

  مردان حق ندارند بدون خواست و اجازه همسر با او رابطه جنسی برقرار کنند. پیش از این تجاوز در چارچوب زندگی زناشویی جرم به شمار نمی‌آمد. مدافعان حقوق زنان بیش از ۲۵ سال برای به رسمیت شناختن تجاوز به عنوان جرم در زندگی زنانشویی جنگیدند.

• زنان آلمانی اجازه چه کارهایی را نداشتند؟

  اکتبر ۲۰۱۷: حق ازدواج برای همه

  حق ازدواج برای همه. دو نفر بدون توجه به جنسیت‌شان می‌توانند ازدواج کنند. از این قانون زنان و مردان همجنسگرا بهره می‌برند و می‌توانند کودکی را هم به فرزندی قبول کنند.