در سوگ تلاشگری فروتن و خاموش

مرحوم آیة الله شیخ محمد صادق چالویی ، فرزند حجة الاسلام میرزا ابراهیم چالویی در منطقه چالو ( ییلاقی در پیرامون بهشهر ) در سال۱۳۲۴ شمسی ، دیده به جهان گشود. مادر او از طایفه نقیب، از سرشناسان منطقه بشمار می آمد. وی در در سال ۱۳۳۷ شمسی به حوزه علمیه« نوکنده » در شرق بهشهر حرکت نمود و مقدمات دروس حوزوی خود را نزد مرحوم آیة الله سید محمد تقی نصیری فرا گرفت.
پس از توقفی چهارساله در این حوزه ، وفراگیری دروس در آن ، در سال ۱۳۴۱ ش به حوزه علمیه مشهد مقدس هجرت نمود و از اساتید برجسته آن خوشه چینی نمود. شور فراگیری درس ، وعشق به مجاورت بارگاه ملکوتی أمیر المومنین ع ، وی را بر آن داشت که رو به سوی نجف أشرف گزارده و از رشحات معنوی مجاورت بارگاه علوی از سویی ، و نیز بهره از أساتید برجسته دروس سطح آن همچون آیات ، لنکرانی، رووفی ، نصر الله شاه آبادی ، ودرس مکاسب شهید سید اسد الله مدنی و جز اینها ، بهره های وافر گیرد. مرحوم آیة الله چالویی در مدت اقامت هشت ساله خود در حوزه علمیه نجف أشرف ، در درس های خارج فقه و أصول آیات امام خمینی ، میرزا حسن بجنوردی ، و آیة الله سیستانی ، شرکت نموده و از خوان علمی این بزرگان خوشه چینی نمود.

وی سپس در سال ۱۳۵۱ شمسی به بهشهر ، و آنگاه به شهریار تهران هجرت کرده و به فعالیت های دینی ، واجتماعی در آن پرداخت. در دوران انقلاب و شهادت مرحوم آیة الله حاج سید مصطفی مصطفوی خمینی ، از آنجا که سخنرانی زبردست و متکلمی قدرتمند بود ، و از دوران حضورش در نجف أشرف ، از نزدیک با او آشنایی داشت ، در مجلس بزرگداشت او در بهشهر به سخنرانی پرداخت وبه تجلیل از ویژگی های علمی و اجتماعی و مردمی او پرداخت. از این پس بود که شرایط اقامت او در بهشهر در دوران پیش از انقلاب به مخاطره افتاده ، و با فشارهایی که از سوی رژیم طاغوت بر وی وارد می گردید ، یارای اقامت در آن را نداشت.
در این هنگام به دعوت شهید هاشمی نژاد ، به مشهد حرکت نمود وکوران انقلاب را در مشهد ودیگر شهرهای این استان ، سپری نمود. پس از پیروزی انقلاب در میان نخستین گروه از امام جمعه های کشور، به درًه گز رفت و مدت سه سال امام جمعه ، ونیز به خدمتگزاری به مردم از نظر وظائف مذهبی و اجتماعی پرداخت.

آنگاه به دعوت مرحوم حاج سید احمد خمینی ، به تهران آمده و کوتاه زمانی را به عنوان نماینده امام در اداره گذرنامه مرکزی ، به خدمت مشغول گردید و خدمات این شخصیت از آن دوران ، هنوز زبانزد است.
پس از آن چندین سال ، هم زمان در سازمان تبلیغات اسلامی ، و نیز در دانشگاه شهید بهشتی تهران به تدریس و خدمت مشغول شد. 

فروتنی ، و مردم داری ، وتواضع این مرد ، موجب می گردید که جوانان و دانشگاهیان و جز اینها را با اخلاق مداری برجسته اش ، مجذوب خود و دین و روحانیت نماید. مرحوم آیة الله چالویی بدون تردید یکی از چهره های روحانی ماندگار در دانشگاه بوده که با علم و عمل و خوشرویی و متانت ، و تواضع و فروتنی خود ، تندیسی از یک روحانی به معنای کلمه را در محیط دانشگاه از خود بیادگار نهاد.
مرحوم آیة الله شیخ صادق چالویی در کنار خدمات دانشگاهی و اجتماعی خود ، نزدیک به بیست و پنج سال امامت جماعت صبحگاهان و ظهر گهان ، و شامگاه را به عهده داشت که این شخصیت روحانی تلاشگر و خاموش و بی ادعا ، با داشتن جایگاه علمی ، وبا استفاده از ویژگیهای برجسته ای که در نهاد او همچون تواضع ، فروتنی، مردم داری ، وارتباط اجتماعی با گروههای گوناگون سنًی جامعه ، وحرفه های مختلف از دانشگاهی ، و جوانان محلً ، ودیگر افراد جامعه ، او را به شخصیتی تاثیر گزار در مکانهایی که حضور داشت ، مبدًل ساخته بود.

وی از روحانیون خوش لباس ، سفره دار ، خدمتگزار به نیازمندان و با سخاوت بشمار می آمد که در هریک از این صفات و ویژگیها ، در میان حوزویان ، و دیگر اقشار جامعه ، زبانزد بود.
در اینجا می توانم اظهار نمایم که او یکی از افتخارات این لباس و روحانیت در این دوران خاصً بشمار می آمد.

بیاد دارم که روزی در یکی از خیابانهای تهران ، این روحانی والاقدر را مشاهده نمودم که با قبایی کرم ، وعبایی روشن که با هیبتی که در صورت به همراه داشت ، زیبایی خاصی را هر بیننده در او نظاره می نمود ، در پیاده رو ، مشغول حرکت است و به عابران از کنار خود ، با درودی همراه با لبخندی که همواره بر لب داشت ، آغاز به سلام می نمود.

خواستم ایشان را سوار بر اتومبیل خود نمایم ، لیکن فرمودند که من از این گام برداشتن در میان مردم که وظیفه ما روحانیون است ، لذًت برده و سعی می نمایم که همچون گذشته روحانیت ، سنگ صبور آنان باشم و در این راستا دستآوردهای فراوانی را داشته و چنین احساس می نمایم که دستهایی قصد جدایی ما از مردم را دارد ،از این رو من به وظیفه خود عمل کرده ،گرچه گاه بصورتی  مورد لطف برخی از جوانان قرار می گیرم ، اما برخورد آرام من ، موجب می گردد که لحظاتی را با حیرت به عکس العمل من در برابر سخنانشان ، به تأمًل واداشته و این آغاز ارتباط من با این جوانان و مردم است ، از این رو ملاحظه می کردیم که مسجد هدایت درًوس ، یکی از پر جمعیت ترین  مساجد تهران به ویژه در شمال شهر ، هنگام نماز و حضور ایشان بشمار می آمد.
سالها فعالیت دینی ، و اجتماعی مرحوم آیة الله چالویی ، در مجامع تهران و نیز در همین هنگام در شمال ایران ، ومنطقه زادگاه خود ، او را به سنگ صبوری برای منطقه و مسجد خود ، ونیز زادگاهش تغییر داده بود.
جاذبه اخلاقی ورفتار یک روحانی به معنای کلمه ، جدای از جایگاه علمی را از می توان سرمایه های ماندگار و فراموش نشدنی این مرحوم بشمار آورد. روحیه سرشار از انرژی به همراه تواضع و سکوت ، از وی جایگاهی ساخته بود که همه طبقات و به ویژه جوانان را به خود جذب می نمود. حضور مرحوم آیة الله چالویی را در دو دهه محرم و صفر ، تقریبا در تمام مجالس سوگواری حضرت أباعبد الله ع ، در جای جای تهران بزرگ ، در مجالس بر گزار شده از سوی روحانیون سرشناس و نیز سرشناسان مذهبی تهران می دیدیم. سالها توفیق داشتم که از نزدیک با این روحانی خدمتگزار و متواضع ، آشنایی داشته و از محضر زیبا و پر فیض او لذًت ببرم.
سرانجام این شخصیت خدمتگزار و روحانی تلاشگر و محبوب ، شامگاه چهارشنبه ۲۹ بهمن ماه ۱۳۹۹ ، پس از طی یک هفته دست و پنجه نرم کردن با بیماری منحوس کرونا ، جان به جان آفرین تسلیم نمود ، و پس از نزدیک به هشت دهه زندگی و تلاش و فعالیت به ساحت مقدًس امام زمان «عج» ، و خدمتگزاری به مردم ، پیکرش در آرامستان «بهشت فاطمه » در کنار مزار پاک شهدای بهشهر و نیز در میان دیگر از درگذشتگان از همشهریانش ، آرام گرفت. روحش شاد ، و یادش ماندگار.

* عضو فرهنگستان علوم پزشکی و خادم افتخاری اعتاب مقدسه عراق