غول رمزآلود نهم؛ سیاره واقعی یا خواب و خیال؟

 غول رمزآلود نهم؛ سیاره واقعی یا خواب و خیال؟

با انجام یک پژوهش جدید، وجود احتمالی سیاره نهم در منظومه شمسی، بحث برانگیزتر شده است.

به گزارش ایندیپندنت، نظریه سیاره نهم در سال ۲۰۱۵ و زمانی طرح شد که مایک براون و کنستانتین باتیجن، ستاره شناسان موسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech) اعلام کردند که شواهدی مبنی بر وجود یک سیاره غول‌پیکر با مداری در منظومه شمسی بیرونی، شبیه به مدار پلوتو، یافته‌اند. به گفته ناسا، چنین سیاره‌ای همچنین می‌تواند مدارهای پنج جرم آسمانی کوچکتر را که تقریبا در همان نقاط، در دوردست‌های منظومه شمسی به دور خورشید می‌چرخند را توضیح دهد؛ موقعیتی که ظاهرا فقط به احتمال ۰/۰۰۷ درصد می‌تواند تصادفی بوده باشد. در مقابل، سیاره‌ای با شعاعی بین دو تا چهار برابر زمین و بار جرمی معادل پنج تا ۱۰ برابر آن، مدار این اجرام را به مدارهایی خواهد کشید که با رفتاری که اکنون از آن‌ها مشاهده می‌شود سازگاری دارد. با این وجود، این بررسی جدید، احتمال چنین چیزی را کمتر می‌کند. محققان از دانشگاه‌های مختلف در این مقاله که هنوز موردبررسی و ارزیابی قرار نگرفته است، بیان می‌دارند که «هیچ شاهدی» مبنی بر وجود این سیاره اسرارآمیز وجود ندارد.

به گفته مجله علمی ساینس، محققان در خصوص سوگیری انتخابی (selection bias)، دغدغه‌هایی داشتند. اجرام فرانپتونی (TNOs)، اجرامی با مدار عجیب هستند که تنها در نزدیک‌ترین حالت خود در منظومه شمسی قابل‌مشاهده‌اند. از این رو، این خوشه‌بندی می‌تواند صرفا مبتنی بر یکسوگرایی تایید (confirmation bias) بوده باشد. این خوشه‌بندی صرفا به این دلیل پیش آمده است: جایی بوده که تلسکوپ‌ها آنجا را رصد می‌کرده‌اند و یا بیشتر حساس بودند.

به گزارش سی‌نت (CNET)، دانشمندان برای آزمودن این فرضیه، اطلاعاتی از داده‌های به دست آمده از تلسکوپ‌ها را گردآوری کردند و حرکات ۱۴ جرم فرانپتونی (TNOs) را زیر نظر گرفتند که هیچ کدام از آن‌ها در مقاله اصلی درباره سیاره نهم وجود نداشت و همچنین از یک شبیه‌سازی کامپیوتری برای از میان برداشتن سوگیری انتخابی استفاده کردند.

نتیجه آن بود که آنچه که به نظر یک دستچین شدن خوشه‌ای می‌آمد، صرفا نتیجه کار خود محققان بود که در پی یافتن چیزی بودند که به دنبال آن می‌گشتند. دیوید گردس، یکی از این محققان در توییت خود می‌نویسد: «آیا خوشه‌بندی زاویه‌ای دورترین اجرام فرانپتونی (TNOs)، مستلزم وجود سیاره ۹ است؟ بررسی‌های ما نشان می‌دهد که این خوشه‌بندی مشاهده‌ شده در سه بررسی متفاوت، با سوگیری انتخابی همخوانی دارد.»

او اضافه کرد: « طولانی بود، نخواندم! آن‌ها را به هرجا که نگاه کنید پیدا می‌کنید."

او می‌گوید که خوشه‌بندی، «در نتیجه این است که ما به کجا نگاه می‌کنیم و چه زمانی نگاه می‌کنیم». نیازی به الگوی دیگری برای سازگار کردن داده‌ها وجود ندارد.

البته باتیجن این نتیجه را نپذیرفته است. او در گفت‌وگو با مجله ساینس، با این استدلال که دانشمندان مثال‌های استثنایی دیگری از اجرام فرانپتونی (TNOs) یافته‌اند، می‌گوید که کنار گذاشتن خوشه‌بندی «منطقی نیست». او می‌گوید که سوال مرتبط دیگر برای پرسیدن این است که آیا بررسی آن‌ها می‌تواند بین توزیع یکنواخت و خوشه‌بندی شده، تشخیص بدهد؟ و به نظر می‌رسد که پاسخ، «نه» باشد.

کشف اجرام فرانپتونی بیشتر، که انتظار می‌رود با ساخت تلسکوپ جدید در رصدخانه ورا روبین در سال ۲۰۲۳ در پیش باشد، این وضعیت را روشن خواهد کرد و می‌تواند بحث احتمال وجود سیاره نهم را به کلی حل‌وفصل کند.
 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران