بیانیه بی‌خاصیت

اما سه کشور اروپایی با صدور یک بیانیه بی خاصیت از ایران خواستند تا به تعهدات برجامی خود بازگردد. این رویکرد اروپا نشان داد که هنوز اروپا به مرحله استقلال از آمریکا نرسیده و کماکان جرات ابراز وجود در مقابل کاخ سفید را ندارد.
بیانیه سه کشور اروپایی نشان داد که آنها علیرغم ادعای علاقمندی به حفظ برجام، به دنبال تامین منافع رژیم صهیونیستی و چند کشور مرتجع عربی بوده و با تخطی از مسئولیت های خود، در مسیر تخریب توافق هسته ای حرکت می کنند. آلمان، فرانسه و انگلیس، تروئیکای اروپایی که خود امضاکننده برجام هستند در حالی از تصمیمات قانونی و منطقی ایران در زمینه هسته ای ابراز نگرانی می کنند که عملا هیچ اقدامی برای حفظ برجام انجام نداده و برای متقاعد کردن آمریکا برای پایان دادن به تحریم های ضدایرانی، ناتوان نشان داده اند.  

وزرای امورخارجه کم حافظه اروپا فراموش کرده اند که این ایران بود که به همه تعهدات خود در برجام عمل کرد و امروز این ایران است که در یک موضع مطالبه گرانه قرار دارد. پافشاری ایران بر مواضع خود مبنی بر کاهش تعهدات هسته ای و موضع اخیر مبنی بر عدم تعهد نسبت به اجرای پروتکل الحاقی،‌ به دلیل خروج آمریکا از برجام و احیا و افزایش تحریم های اقتصادی علیه ایران است.
ترامپ با خروج از برجام و اعمال تحریم علیه ایران، آینده اقتصادی، سیاسی و امنیتی اروپا را نیز زیر سوال برد. چرا که برجام غیر از یک تعهد بین ایران و ۵+۱ ، فرمولی برای مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا و تقویت چند جانبه گرایی بود که به نفع اروپا نیز هست. اما توافق هسته ای به سند عهدشکنی غربی‌ها  اعم از آمریکا و اتحادیه اروپا مبدل شد.

جامعه جهانی که بارها در حمایت از ایران، جلوی زیاده خواهی های ترامپ در سازمان ملل و شورای امنیت ایستاد به این واقعیت اذعان دارد که آمریکا با اعمال تحریم های ضدایرانی و  تروئیکای اروپایی به دلیل ناتوانی در انجام تعهدات برجامی، شانس موفقیت تلاش های دیپلماتیک را از بین برده اند. از این رو اقدام حکیمانه و قانونی ایران در کاهش  تعهدات برجامی که مبتنی بر ماده ۳۶ برجام است، مورد حمایت جامعه جهانی و بخصوص دو عضو دیگر برجام یعنی روسیه و چین قرار گرفته است.

هدف ایران از ورود در برجام، لغو تحریم های اقتصادی بود، این هدف هنوز برآورده نشده و همانگونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند، ایران تنها در مقابل عمل طرف مقابل، اقدام عملی انجام خواهد داد. اقدام صحیح و راهبردی ایران در کاهش تعهدات برجامی و پیش شرط های ایران در بازگشت به تعهدات، اقدامی منطقی برای دمیدن روح به پیکر بی جان برجام است. متاسفانه سه کشورهای اروپایی می خواهند با حمایت از رویکرد استکباری آمریکا و تمسک به تهدید و ارعاب، مردم بزرگ ایران را از پیگیری مطالبات خود که لغو تحریم های طالمانه است، منصرف کنند. اما تجربه نشان داده است که مواضع مبتنی بر تهدید، ارعاب و جنگ روانی علیه ایران، معمولاً با ناکامی مواجه شده و در دوره بایدن نیز همین روند ادامه خواهد یافت.

اقدام ایران در کاهش تعهدات خود نسبت به برجام با تأخیر انجام شد ولی یک پیام بسیار روشن و دقیق برای طرف های اروپایی دارد و آن این بود که اروپا بهتر است به صدور بیانیه های تکراری و بی خاصیت دل نبندد و اگر علاقمند به حفظ برجام است باید آمریکا را متقاعد به لغو عملی تحریم های ضد ایرانی نماید.

* تحلیلگر مسائل بین الملل