عروس باغ‌های ایرانی در سایه ساخت و ساز‌های جدید شهری!

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، باغ فین کاشان عروس باغ‌های ایرانی و مجموعه بنا‌های آن ۱۵ آذر ۱۳۱۴ با شماره ۲۳۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در تیرسال ۱۳۹۰نیز در قالب پرونده زنجیره‌ای ۹ باغ ایرانی، دو باغ در هند و یک باغ در پاکستان با شماره ثبت ۱۳۷۲ با کسب پنج معیار از شش معیار فرهنگی  به ثبت یونسکو نیز رسید.

وسعت باغ فین کاشان بیش از ۲۳ هزار مترمربع و شامل حیاط مرکزی است که با دیوار، بارو و برج‌های استوانه‌ای شکل محصور شده و آب اساسی‌ترین عنصر در آن بوده‌است. شاه‌نشین، خلوت کریمخانی، کوشک، حوض خانه صفوی، حمام صفویه و قاجاریه، حوض جوش، شترگلوی فتحعلی شاه، جوی‌ها، بنای سر در و موزه ملی از جمله بخش‌های باغ فین کاشان است.

شبکه آبرسانی دقیق و منحصر به فرد باغ  با تقسیم به چند صورت راکد، روان، جوششی و فورانی و و تنظیم فوران فواره‌های جوی‌های آن جلوه‌ای بی بدیل از توان مهندسی معماران ایرانی است.

حال باید پرسید اثری جهانی با این همه عناصر و ویژگی‌های قابل تامل که حتی چند سالی است در زمان نوروز و بازدید گردشگران پس از مجموعه فرهنگی تاریخی حافظیه و تخت جمشید شیراز رتبه سوم بازدید گردشگران را کسب می‌کند و در صدر بازدید‌های اماکن تاریخی استان اصفهان قرار می‌گیرد چرا زیرسایه ساخت و ساز‌ها قرار می‌گیرد؟

این در حالی است که طبق ضوابط تمام طرح‌های ساماندهی شهری در محدوده حریم باغ تاریخی فین کاشان می‌بایست قبل از اجرا به تصویب سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برسد.

شهرداری استعلام از میراث را ضروری نمی‌دانست

سعید ابریشمی‌راد شهردار کاشان، گفت: شهرداری منطقه ۴ باتوجه به مراجعات مکرر اهالی فین علیا (فین کوچک) مبنی بر نداشتن هیچ‌گونه امکانات رفاهی و ورزشی برای ساماندهی فضای اختصاصی به پارکینگ مسافران، احداث بوستان کوچک محلی و ساخت زمین چمن مصنوعی در ورودی بلوار باقرالعلوم اقدام کرده است.

او افزود: آنجا که فنس‌کشی در اطراف زمین‌های چمن مصنوعی، شبیه قفس فلزی با منظر نازیبایی است و این قطعه زمین هم در مجاورت بزرگراه واقع شده‌است همکاران شهرداری منطقه تلاش می‌کنند فنس فلزی دور زمین چمن بواسطه موقعیت زمین و دید و منظر از اتوبان به شکل زیبایی متناسب با گره‌های سنتی و از ترکیب قوس‌های شاخ بزی طراحی واجرا شود.

شهردار کاشان این نوع فنس‌کشی را سخت‌تر و پر هزینه‌تر دانست و گفت: این سازه فلزی به‌عنوان سازه سبک، موقت و قابل جابه‌جایی هیچ‌گونه جرم سلب ایجاد نمی‌کند، دیوار وسقفی هم ندارد و کاملا شفاف و باز است.

ابریشمی‌راد  اظهار کرد: از آنجا که این سازه هیچ‌گونه دید و منظری را حذف و محدود نمی‌کند ضرورت استعلام از میراث برای یک سازه سبک، موقت و شفاف احساس نمی‌شد.

به گفته او هنگام نصب قوس‌ها میراث فرهنگی مکاتبه کرده که شهرداری منطقه نیز بی‌درنگ عملیات اجرایی را متوقف و به صورت کتبی از میراث استعلام کرده و بیش از ۱۰ روز است که منتظر نظر اداره میراث درباره ضوابط مد نظر است تا چنانچه اصلاحاتی لازم است اعمال شود.

شهردار کاشان  اضافه کرد: در اطراف فنس زمین چمن مصنوعی نیز درخت کاری می‌شود که در مدت ۲ تا ۳ سال ارتفاع درخت‌ها فنس فلزی را در خود گم و محو خواهدکرد.

ابریشمی راد گفت: فاصله محل احداث زمین چمن مصنوعی تا باغ فین بیش از ۸۴۰ متر بوده و تیزه قوس‌های فنس فلزی ۸ متر کوتاهتر از دیوار باغ است.

ساخت و ساز در حریم باغ فین بدون مجوز میراث فرهنگی بوده است

 

مهران سرمدیان رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان تصریح کرد: فعالیت شهرداری کاشان در حریم اثر جهانی باغ فین بدون استعلام و کسب مجوز از سازمان میراث فرهنگی است.

او افزود: منظور از کسب مجوز یعنی قبل از شروع عملیات اجرایی، نظارت حین اجرا و صدور تایید نهایی (پایان کار) و هر اقدامی که در این زمینه باید مطابق ضوابط حفاظتی باشد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان با بیان اینکه نقشه و ضوابط عرصه و حریم مجموعه باغ جهانی فین، مرداد سال ۱۳۹۸ به شهرداری کاشان ابلاغ شده‌است افزود: حریم در آثار تاریخی محدوده‌ای است که متولی اثر تاریخی بر اساس ضوابط قانونی برای حفظ آن تعیین می‌کند تا موجودیت و یکپارچگی بنا دستخوش تغییر نشود.

سرمدیان افزود: فعلا ساخت‌وساز شهرداری کاشان در حریم باغ فین متوقف شده‌است.

راه و شهرسازی با تغییر کاربری برخورد می‌کند

مجتبی آراسته سرپرست اداره راه و شهرسازی کاشان، نیز با تاکید بر اینکه این ساخت و ساز در حریم درجه یک باغ فین است گفت: متولی نظارت بر حریم و محدوده باغ فین اداره میراث فرهنگی است.

او با اشاره به اینکه هرگونه تغییر کاربری باید درکمیسیون ماده ۵ به تصویب برسد تصریح کرد: راه و شهرسازی با تغییر کاربری به شدت برخورد می‌کند و در این زمینه با کسی تعارف ندارد.

سرپرست اداره راه و شهرسازی کاشان گفت: هر زمان شهرداری در این‌مورد مکاتبه کند راه و شهرسازی آماده است موضوع را در کمیسیون‌های مربوط پیگیری کند.

ساخت و ساز در حریم درجه یک باغ فین است

سمیه فرهادی، مدیر مجموعه جهانی باغ تاریخی فین کاشان، در خصوص ضوابط و مقررات حفاظتی عمومی (مشترک) حرایم مجموعه جهانی باغ فین را ۱۶ بند اعلام کرد و گفت: صدور هرگونه مجوز ساخت و ساز، تخریب و نوسازی، صدور پروانه ساختمانی، سند پایان کار و تغییر کاربری و نظایر آن در محدوده حرایم بدون استعلام و کسب مجوز از سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ممنوع است.

او افزود:  ایجاد یا نصب هرگونه سازه، دکل، مانع و نظایر آن که باعث مخدوش شدن حریم منظری و ارتباط بصری آثار با محیط پیرامونی شود در محدوده حرایم ممنوع است و کلیه طرح‌های ساماندهی شهری در این محدوده می‌بایست قبل از اجرا به تصویب سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برسد.

مدیر مجموعه جهانی باغ فین بیان کرد: بر اساس ضوابط حریم درجه یک باغ فین حداکثر ارتفاع مجاز ساخت و ساز در این محدوده از کف معبر مجاور (با احتساب جانپناه و خرپشته) ۴.۵ متر و ساخت و ساز بیش از ارتفاع تعیین شده ممنوع است.

فرهادی با اشاره به اینکه در مرداد سال ۹۸ نامه وزارت میراث فرهنگی شامل ضوابط و مقررات عرصه و حرایم عمومی، درجه یک و دو و نقشه آن به استانداری ارسال و ابلاغ شده بود گفت: رونوشت نامه نیز با تمام ضمایم به شهرداری کاشان، شورا و شهرداری کاشان و شهرداری‌های مناطق و مابقی دستگاه‌های اجرایی این شهرستان به صورت رسمی ابلاغ شده‌است.

او با تاکید بر اینکه ساخت و ساز شهرداری کاشان در حریم درجه یک باغ فین است افزود: متاسفانه شهرداری کاشان بدون کسب مجوز شروع به جدول گذاری و شناژبندی در محوطه‌ای در بلوار باقرالعلوم در نزدیکی باغ فین کرد که یگان حفاظت میراث فرهنگی با اخطاریه‌ای به پیمانکار خواستار توقف طرح شد.

مدیر مجموعه جهانی باغ فین با اشاره به اینکه پیمانکار از دریافت اخطاریه خودداری و شروع به نصب پایه‌های آهنی روی شناژ‌ها کرده‌است گفت: میراث فرهنگی در این مرحله نامه توقف ساخت و ساز را برای شهرداری و رونوشت آن را برای فرمانداری، اداره راه و شهرسازی و دادگستری شهرستان کاشان ارسال کرده است، اما متاسفانه، باز هم کار پیش رفت و در نهایت پس از گفتگوی تلفنی رئیس اداره میراث فرهنگی کاشان و شهردار متوقف شد.

فرهادی ادامه داد: دو هفته قبل نامه شکایت میراث فرهنگی به دادسرای عمومی و انقلاب کاشان ارسال شد و حتی فرماندار نیز، اخطاریه‌ای را مبنی بر رعایت نشدن ضوابط و حرایم آثار ارزشمند تاریخی به شهرداری کاشان فرستاده است.

او گفت: موضوع شکایت میراث فرهنگی، شروع کار بدون استعلام، داشتن ارتفاع ۸.۵ متری سازه (ارتفاع مجاز در حریم درجه یک باغ فین ۴.۵ متراست) و عدم ارائه طرح اجرایی برای تصویب به وزارت میراث فرهنگی است.

مدیر مجموعه جهانی باغ فین افزود: شهردار منطقه چهار، بعد از اخطار‌های میراث فرهنگی به فرمانداری، شهرداری و راه شهرسازی و شکایت به دادستانی نامه درخواست مجوز همراه طرح را ارائه کرده است.

با توجه به قرار گرفتن نام باغ فین در فهرست میراث جهانی هرگونه خدشه به حریم فیزیکی و بصری آن با واکنش یونسکو مواجه می‌شود و خطر حذف از میراث جهانی را محتمل می‌کند؛ بنابراین  ساخت و ساز در حریم باغ فین اگر غیرمجاز باشد موضوعی نیست که با توافق و سازش دستگاه‌های اجرایی شهرستان رفع یا نادیده گرفته شود.

گزارش از حرمت سادات متولی

انتهای  پیام/ی