برنامه‌ای برای آینده؛ فوتبال آلمان برای دوران پس از کرونا آماده می‌شود

برنامه‌ای برای آینده؛ فوتبال آلمان برای دوران پس از کرونا آماده می‌شود۸ ساعت پیش

منبع تصویر، Getty Images

لیگ فوتبال آلمان، بار دیگر پیش‌قدم شده و در میانه یک همه‌گیری و بزرگ‌ترین بحران مالی تاریخ فوتبال، یک چشم‌انداز ۱۰ ساله تعریف کرده تا باشگاه‌ها از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی پایدارتر شوند.

بعد از اینکه بحران اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا نقاط ضعف فوتبال حرفه‌ای را "بی‌رحمانه" برملا کرد، سازمان لیگ فوتبال آلمان "دی‌اف‌ال" که در تنظیم و اجرای پروتکل بهداشتی برگزاری مسابقات با وجود همه‌گیری کووید-۱۹ هم در میان لیگ‌های ورزشی پیشگام بود، این بار هم خیلی زود دست به کار شد و کارگروه "آینده فوتبال حرفه‌ای" را تشکیل داد.

کریستیان زایفرت، رییس موفق سازمان لیگ فوتبال آلمان آوریل پارسال، در همان آغاز شیوع کرونا گفته بود: "ما نمی‌خواهیم که به یک نحوی فقط از بحران خارج شویم و بعد همان طور مثل سابق ادامه دهیم."

این کارگروه که متشکل از ۳۷ نماینده از کارشناسان ورزش، سیاست، اقتصاد، حقوق و رسانه بود، از سپتامبر گذشته جلسات خود را آغاز کرد تا درباره راه حل برای مشکلات اقتصادی و توسعه پایدار باشگاه‌ها، راهکار ارائه دهد.

• تهدید کرونا برای فوتبال اروپا: بازیکنانی که ارزش خود را از دست می‌دهند
• بایرن مونیخ چگونه ابرقدرت فوتبال اروپا شد؟
• شروع مجدد بوندس‌لیگا پس از کرونا؛ فوتبال حالا چه شکلی دارد؟
• طرح جدید بوندس‌لیگا: مسابقات را با تماشاگر برگزار می‌کنیم

سازمان لیگ فوتبال آلمان نتیجه این بررسی‌ها را هشتم فوریه در قالب "چشم‌انداز ۲۰۳۰" و ۱۷ توصیه اجرایی اقتصادی، زیست‌محیطی، اجتماعی و حقوق بشر معرفی کرد. حالا تصمیم با باشگاه‌هاست که این توصیه‌ها را اجرا کنند.

هدف بلندپروازانه بوندس‌لیگا این است که تا ۹ سال دیگر تبدیل به "یکی از بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین رشته‌های ورزش حرفه‌ای جهان" شود و با انجام این اقدامات باشگاه‌های آلمان نه تنها از لحاظ اقتصادی، بلکه حتی محیط زیست و جنبه‌های اجتماعی مانند عدالت جنسیتی و حقوق بشر هم پیشرو باشند.

الگوی کارگروه فوتبال حرفه‌ای سازمان لیگ آلمان اصول راهنمای تجارت و حقوق بشر سازمان ملل متحد و مولفه‌های سه‌گانه توسعه پایدار، یعنی محیط زیست، اجتماعی و حکمرانی (ESG) بود.

انتقاد هواداران

زایفرت بعد از معرفی این چشم‌انداز گفت: "هدف اصلی ما این بود که درباره تحولات گذشته بحث و فکر کنیم و آگاهانه تصمیم گرفتیم که نمایندگانی از رشته‌های مختلف در این کارگروه حضور داشته باشند. حالا یک مورد خاص شکل گرفته است. تا جایی که من می‌دانم چنین برنامه‌ای در دنیای ورزش بی‌سابقه است."

بعد از رونمایی از این برنامه، برخی از رسانه‌های آلمان و گروه‌های هواداری نسبت به آن انتقاد هم کرده‌ و آن را ناکافی دانسته‌اند. به ویژه اینکه اهداف ذکر شده در این چشم‌انداز در حد "توصیه" مطرح شده‌اند مورد انتقاد قرار گرفته است.

منبع تصویر، Getty Images

این افراد معتقدند اهداف ذکر شده باید به عنوان مقرراتی الزام‌آور تصویب می‌شد تا ضمانت اجرایی داشته باشد. در یکی از بیانیه‌های گروه‌های هواداری آمده است: "بار دیگر این تصور به وجود می‌آید که تصمیم‌گیران از انجام اصلاحات ضروری سرباز می‌زنند. ما این برنامه را یک شکست برای هواداران می‌دانیم."

یکی از توصیه‌های کارگروه ویژه سازمان لیگ فوتبال آلمان مشارکت بیشتر هواداران و ایجاد بسترهایی برای گفت‌وگوی عمیق‌تر با آنها است.

رییس سازمان لیگ آلمان اما خواستار صبر بیشتری شده است: "این ایده‌ها فقط راه‌نما هستند که باید در آینده ساخته شوند. این زمان‌بر است. نباید فراموش کنیم که ما همچنان وسط یک بحران شدید هستیم. یک باشگاه دسته دومی که دارد برای بقا می‌جنگد، نمی‌تواند از امروز به فردا ۱۷ برنامه را عملی کند." سازمان لیگ آلمان اعلام کرده که در کوتاه‌مدت اولویت بقا در بحران کرونا و حفظ ثبات اقتصادی است. تصمیم برای اجرای این برنامه‌ها در میان‌مدت و بلندمدت بر عهده باشگاه‌ها است.

• جام جهانی، ویسکی و جنگ سرد؛ وقتی آلمان شرقی و غربی مقابل هم ایستادند
• قراردادهای تجاری 'آقای معمولی'؛ کلوپ چگونه خارج از فوتبال پول پارو می‌کند؟
• ساخت آلمان؛ پیروان 'پروفسور فوتبال' بر اروپا حکومت می‌کنند
• سن‌پائولی؛ باشگاه آلمانی که می‌خواهد فوتبال را برای همیشه تغییر دهد

برای اجرای این برنامه‌ها سازمان لیگ فوتبال آلمان فعلاً یک سیستم تشویقی در نظر گرفته است و نه یک سیستم تنبیهی مانند آنچه در نظام اعطای مجوز حرفه‌ای وجود دارد. استدلال اعضای کارگروه آینده فوتبال این است که باشگاهی که هنوز آمادگی اجرای این اقدامات را ندارد، نباید جریمه شود.

ثبات اقتصادی

در حالی که از نظر هواداران برخی از خواسته‌های آنها در این چشم‌انداز لحاظ نشده است، در برخی از موارد برنامه تدوین‌شده توسط کارگروه سازمان لیگ فوتبال آلمان موضع بسیار روشنی دارد.

به ویژه مواردی که مربوط به ثبات اقتصادی باشگاه‌ها می‌شود. در این زمینه قرار است به زودی یک کمیسیون ویژه تشکیل شود تا رویه اعطای مجوز حرفه‌ای به باشگاه‌ها را بر اساس برنامه‌های جدید به‌روز کند.

سازمان لیگ فوتبال آلمان که در ایجاد یک نظام اعطای مجوز حرفه‌ای بر اساس سلامت مالی و استانداردهای زیربنایی هم پیش‌رو بود و بعداً الگوی سایر نهادها قرار گرفت، همین حالا هم یکی از سخت‌گیرانه‌ترین سیستم‌ها را دارد.

حتی با وجود این سخت‌گیری برخی از باشگاه‌ها در بحران اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا باز هم در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند و تعدادی به وام دولتی نیاز پیدا کردند.

راه‌کارهای کارگروه سازمان لیگ فوتبال آلمان: ۱۷ توصیه در مسیری به سوی آینده

منبع تصویر، Getty Images

۱- اعتقاد اساسی به توسعه پایدار در فوتبال حرفه‌ای آلمان

۲- تشکیل یک کمیسیون توسعه پایدار و مسئولیت اجتماعی

۳- تنظیم یک نظام ارزشی، کد اخلاق و برنامه حقوق بشر

۴- برقراری همکاری‌های استراتژیک جدید با محوریت مدیریت و اقتصاد پایدار و مسئولانه

۵- اجرای کمپین‌های سراسری و تعیین جوایز تشویقی

۶-تشکیل به موقع یک کارگروه برای ایجاد ثبات اقتصادی در باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال

۷- انجام اصلاحات در سطح اروپایی یا جهانی در همکاری با سیاست

۸- ارزیابی ساختارها برای سرمایه‌گذاری کنترل‌شده استراتژیک در چارچوب قانون ۱+۵۰ (قانون مالکیت در فوتبال آلمان که می‌گوید دست‌کم ۵۰ درصد به علاوه یک رای همواره در دست مجمع عمومی و اعضای باشگاه باید بماند و بر خلاف ایتالیا، انگلستان و اسپانیا، یک سرمایه‌گذار نمی‌تواند اکثریت حق رای را در آن باشگاه تصاحب کند.)

۹- برداشتن قدم‌های سیاسی و حقوقی لازم برای قاعده‌گذاری فعالیت‌ مدیربرنامه‌های بازیکنان

۱۰- برقرار کردن امکان ارائه مشاوره به بازیکنان جوان و خانواده‌هایشان

۱۱- ایجاد یک کمیسیون در سازمان لیگ برای افزایش گفت‌وگو با گروه‌های هواداران

۱۲- تعریف معیارهایی برای یک گفتگوی سازنده میان باشگاه‌ها و هواداران

۱۳- بهینه‌سازی فرآیندها و بسترهای تبادل نظر و الگوبرداری (بنچ‌ مارکینگ)

۱۴- توسعه فوتبال زنان

۱۵- گسترش حضور زنان در فوتبال

۱۶- اجرای اقدامات لازم برای پرورش بلندمدت بازیکنان نوجوان

۱۷- نهادینه‌سازی ساختارهای گفت‌وگو میان‌رشته‌ای

حالا با این برنامه جدید قرار است تعادل بین هزینه‌ها و درآمدهای عملیاتی باشگاه‌ها بیش از پیش تضمین شود: با سخت‌گیری بیشتر در مورد نقدینگی، سودآوری، تشکیل سرمایه و مقررات هزینه نقل‌وانتقالات.

از نظر کارگروه آینده فوتبال یکی از مسائل مهم در مسیر به یک آینده بهتر کنترل و قاعده‌گذاری سخت‌گیرانه‌تر برای مدیربرنامه‌های بازیکنان، به خصوص بازیکنان جوان‌تر است.

بحث تعیین سقف دستمزد هم برای ثبات اقتصادی دوباره عنوان شده است. سقف دستمزد بازیکنان در فوتبال اروپا با الگوبرداری از ورزش آمریکا حتی پیش از کرونا مطرح بود، اما هیچ گاه اجرایی نشد. حالا در شدیدترین بحران اقتصادی تاریخ فوتبال اروپا، مساله ضرورت کاهش بزرگ‌ترین هزینه باشگاه‌ها دوباره جدی شده و زایفرت معتقد است که دست‌کم باید دوباره در مورد آن بحث شود: "این سوال کاملاً به‌جا است که چطور تا کنون نشده در یک صنعت پررونق برای این مشکل یک راه‌حل پیدا شود که با قوانین اروپا هم سازگار باشد."

فوتبال پایدار

در کنار جنبه‌های مالی، معیارهای توسعه پایدار در میان توصیه‌های ۱۷ گانه کارگروه "آینده فوتبال حرفه‌ای" بسیار پررنگند. بر اساس این توصیه‌ها، سازمان لیگ و باشگاه‌ها باید مسئولیت زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی خود را در تمامی فعالیت‌های خود مدنظر قرار دهند.

در کنار حفظ محیط زیست و کاهش ردپای کربن، مولفه‌های اجتماعی و حکمرانی مانند شفافیت، تابعیت از قانون، رعایت حقوق بشر و حمایت از زنان جزو توصیه‌های کارگروه به باشگاه‌ها هستند.