چرا ۵ اسفند سالروز برزگداشت خواجه نصیرالدین طوسی است؟

خبرگزاری مهر؛ مجله مهر _ مرضیه کیان: اگر تاریخ دقیق روز مهندس را هم ندانیم، از پیام‌های تبریک بی‌شماری که در استوری‌ها و شبکه‌های اجتماعی رد و بدل می‌شود، می‌توان تاریخ آن را متوجه شد؛ پیام‌هایی که بیشتر از طرف زن و شوهرها و خواهر و برادرها نثار هم می‌شود.

بد نیست که علت نامگذاری این روز را به نام روز مهندس بدانیم؛ روز پنجم اسفند ماه در تقویم رسمی کشور به عنوان روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی و روز مهندس نام‌گذاری شده است.

خواجه نصیرالدین طوسی در یک نگاه

ابو جعفر محمد بن محمد بن حسن طوسی مشهور به خواجه نصیرالدین طوسی متولد ۵ اسفند ۵۷۹ در جهرود قم بود که ۷۵ سال عمر کرد و در دوشنبه ۱۱ تیر ۶۵۳ در بغداد فوت کرد و در کاظمین به خاک سپرده شد.

خواجه نصیرالدین در عمر ۷۵ ساله خود کارهای ارزشمند زیادی انجام داد. آن را می‌توان از نامگذاری روز مهندس که به مناسبت تولدش آن هم در ۸۲۰ سال بعد از به دنیا آمدنش جشن گرفته می‌شود، متوجه شد.

خواجه نصیرالدین یکی از سرشناس‌ترین شخصیت‌های علمی تاریخ ایران و اسلام است. علوم دینی و عقلی را زیر نظر پدرش و منطق و حکمت طبیعی را نزد دایی‌اش آموخت. تحصیلاتش را در نیشابور به اتمام رساند و در آنجا به عنوان دانشمندی برجسته شناخته شد.

یادگاری‌هایی که از خواجه نصیرالدین به جا مانده

با نگاهی گذرا به فعالیت‌های علمی خواجه نصیرالدین طوسی ریشه تمام «دو دو تا چهارتا شدن‌ها» و «تانژانت_کتانژانت‌ها» مشخص می‌شود؛ چرا که طوسی مروج علم مثلثات و ریاضی بود و علاوه بر این فالیت‌های دیگری هم داشت:

۱_ احیای سنت فلسفه مشایی که پس از ابن سینا در ایران رو به افول گذاشته بود

۲_ گردآوری مجموعه آرا و دیدگاه‌های کلامی شیعه در کتاب تجرید الاعتقاد

۳_ ساخت رصدخانه مراغه و کتابخانه‌ای با چهل هزار جلد کتاب

۴_ پرورش شاگردانی همچون قطب الدین شیرازی

از او بیشتر از ۲۵ کتاب به یادگار مانده که بیشتر آن‌ها در زمینه‌های مثلثات و ریاضیات، فلسفه و دین، نجوم و معماری هستند که به مختصری از آن‌ها نام برده شده:

۱ کتاب جوامع‌ الحساب‌ با التخت‌ و التراب‌ که‌ درباره‌ جمع‌ و تفریق‌ و کسرها است‌.

۲ الرساله الشافیه‌ عن‌ الشک‌ فی‌ الخطوط المتوازیه‌ موضوع آن قواعد هندسی‌ از اصول‌ پنجم‌اقلیدس‌ است‌.

۳ رساله‌ای در اثبات‌ اینکه‌ ممکن‌ نیست‌ مجموع‌ دو عدد مربع‌ فرد عدد مربع‌ باشد.

۴ رساله‌ای در ضرب‌ و تقسیم‌ و جبر و مثلثات‌

۵ ۱۰۵ مسئله از اصول‌ اقلیدس‌

۶ زیج ایلخانی‌ که‌ ثمره‌ مطالعاتی‌ است‌ که‌ درباره‌ رصدخانه‌ مراغه‌ صورت‌ گرفته‌ است‌.

خواجه آن‌قدر مهم است که یک دهانه آتشفشانی در ماه، روز مهندس در ایران، یک دانشگاه در تهران و یک رصدخانه در باکو به نامش است و لوگوی گوگل در ۸۱۲ مین سالگرد تولدش در سال ۲۰۱۳ به تصویرش آراسته شد.

حالا با این اطلاعات می‌توان درک بهتری از تبریکات روز مهندس داشت و با سر و صدایی که نام خواجه نصیرالدین در کل جهان به راه انداخته با افتخار سربلند کرد و به داشتن چنین دانشمندی ایرانی بالید.