تغییر رویکرد آمریکا در قبال ایران؛ واقعی یا نمایشی؟

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، سوم اسفند در مصاحبه با پرس تی‌وی گفت که گفت‌وگو‌ها با آمریکا درباره برجام زمانی آغاز می‌شود که همه طرف‌ها به تعهداتشان عمل کنند. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، سیاست فشار حداکثری رئیس جمهور پیشین در قبال تهران را تغییر نداده است، بنابراین مذاکرات با آمریکا زمانی آغاز می‌شود که همه طرف‌ها به تعهدات خود بر اساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ عمل کنند.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با تاکید بر اینکه ما دموکراسی داریم و قوانین کشور را که مجلس تصویب کرده است، اجرا می‌کنیم، تصریح کرد: گام‌های هسته‌ای ایران فراتر از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، برگشت‌پذیر است. پایان دادن به بازرسی‌های سرزده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نقض توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ نیست. تعهداتی در توافق هسته‌ای وجود دارد که در آینده به آن‌ها پایبند خواهیم ماند.  ما در ایران فتوایی درباره حرام بودن ساخت سلاح هسته‌ای و در اختیار داشتن آن داریم. ایران چیزی برای پنهان کردن ندارد و به دنبال تسلیحات هسته‌ای نیست.

او با اشاره به بدعهدی‌های طرف‌های غربی برجام، اظهار کرد: طرف اروپایی درباره توافق هسته‌ای ابراز نگرانی می‌کند و این خود به منزله دورویی است. کشور‌های اروپایی باید در زمینه روابط اقتصادی، به شکل درست رفتار کنند. در آمریکا رئیس‌جمهور می‌تواند با استفاده از حق وتو با هر تصمیمی مخالفت کند؛ اما در ایران چنین کاری انجام نخواهیم داد. آمریکا به تحریم‌ها اعتیاد دارد و تهران تسلیم فشار نخواهد شد.

آمریکا باید چه تحریم هایی را لغو کند تا ایران راضی شود؟

سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه هم شامگاه دوم اسفند گفت که آمریکا رسما به اشتباه خود در رابطه با برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ اقرار و آن را مکتوب و ارائه کند و به نوعی توبه از اقدامات گذشته کند ارزش سیاسی و حقوقی خود را دارد، ولی وقتی به بحث تحریم‌ها می‌رسد ارزشی ندارد. آنچه برای ما ملاک است رفع تحریم‌هاست. آمریکا نباید این کار را می‌کرد، ولی زمانی این کار را کرد به نوعی توبه از سیاست غلط گذشته است، ولی برای ما تعهد برجامی آمریکا نیست. برای ما آنچه ملاک است رفع تحریم‌هاست. اگر آمریکا از اقدامات نمادین انجام می‌دهند حداکثر می‌توانند انتظار اقدامات نمادین داشته باشند. وقتی می‌گوییم عمل در مقابل عمل، عمل آن‌ها لغو تحریم است و عمل ما بازگشت به تعهدات است.

عراقچی خاطرنشان کرد: از نظر ما ملاک لغو تحریم‌هاست و اگر این اتفاق نیفتد که ظاهرا چنین است اقدام پنجم اسفند انجام و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی متوقف می‌شود. منظور تحریم‌هایی است که در برجام ذکر شده و باید برداشته شود و ترامپ دوباره اعمال کرده و همین طور تحریم‌های جدیدی که ترامپ در چهار سال گذشته اعمال کرد و همینطور تحریم‌هایی که در چهار سال برچسب آن را عوض کردند، باید برداشته شود که ما به نقطه‌ای برسیم که بگوییم خواسته ما در برجام تامین شده و به شرایط ۲۰۱۵ برسیم.

معاون سیاسی وزیر خارجه درباره اینکه آمریکا چه زمانی می‌توانند به برجام و جمع ۱+۵ برگردند، اظهار کرد: در روز‌های گذشته در ادبیات آمریکایی‌ها بعضا به ۱+۵ اشاره شد و حتی بایدن در صحبت خود گفت ما آماده مذاکره با ایران در قالب ۱+۵ هستیم. آنچه خطیب‌زاده تذکر داد و درست بود این بود که ما الان چیزی به نام ۱+۵ نداریم و از می ۲۰۱۸ که آمریکا از برجام خارج شده وجود ندارد و الان ۱+۴ است و فعلا آمریکایی‌ها حق ندارند به مفهوم ۱+۵ اشاره کنند، چون چنین قالبی وجود ندارد و اینکه آیا می‌توانند به این قالب برگردند؟ بله می‌توانند به شرطی که تحریم‌ها را بردارند.

معاون وزیر خارجه ایران تصریح کرد: بازگشت آمریکا به برجام بدون برداشتن تحریم‌ها موضوعیت ندارد. از نظر ما وقتی آمریکا دوباره عضو برجام می‌شود و ۱+۴ وقتی به ۱+۵ تبدیل می‌شود که آمریکا تحریم‌های خود را برداشته و ما به وضعیت قبل از خروج آمریکا از برجام برگردیم. خسارت‌های ما در چهار سال گذشته موضوعی است که از آن نخواهیم گذشت. حتی با بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریم‌ها موضوع ما با آمریکا تمام نشده است.

تحریم‌های ایران لغو نشود، چه اتفاقی می‌افتد؟/ عدویی که سبب خیر شد؛ اقتصاد تهران با تحریم منطبق شد

عبدالله نوروزی سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در سوئد و بلغارستان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، معتقد است که تحریم‌های آمریکا دیگر تاثیری بر ایران ندارد، همچنین کشور‌های گوناگون نسبت به تحریم ثانویه‌ای که متوجه ایران است، خسته شدند و مایل نیستند که این رویه ادامه پیدا کند، چراکه در معاملات جهانی و ویروس کرونا، تحریم مصبیت مضاعفی برای مناسبات اقتصادی کشور‌ها به وجود آورده است. قطعا تحریم‌های آمریکا به زودی لغو می‌شود، اما چگونگی لغو و بازی سیاسی که از ناحیه آمریکا مشاهده می‌کنیم، جای بحث دارد. در حقیقت اقداماتی که آمریکا اخیرا به منظور جلب نظر ایران انجام داده، بیشتر جنبه نمایشی دارد و در اصل اقدام بنیادینی در قبال تحریم‌ها نیست و گرهی از کار ما باز نمی‌کند.

نوروزی ادامه داد: اکنون به دلیل شرایط خاص منطقه، تحریم‌ها ظرفیتی برای ادامه یافتن ندارند و به عبارتی آمریکا مجبور است به این وضعیت خاتمه دهد و بحث اصلی در چگونگی خاتمه دادن به این وضعیت است. ملت، سیاسیون و مسئولان با پوست و گوشت خود لمس کردند که غرب و در راس آن آمریکا هیچ چیزی از بی معرفتی سیاسی کم ندارد و این یک اجماع کامل سیاسی جناح هاست، لذا اکنون که واشنگتن می‌خواهد به توافق هسته‌ای برگردد، باید تحریم‌ها را به معنای واقعی کلمه بردارد و سپس در مورد سایر مسائل ورود کند.

 سفیر سابق ایران با سوئد بر این باور است که اگر تحریم‌ها برداشته نشود، با توجه به شرایط کنونی نظام بین الملل کشور‌ها قادر به تحمل این وضعیت نیستند و با دور زدن تحریم‌ها و همکاری‌های بیشتر منطقه‌ای تحریم‌ها را بی تاثیر می‌کند، لذا آمریکا و شرکایش به تفکر و راهیابی برای نتیجه باشند. نقطه اصلی قوت جمهوری اسلامی ایران، فارغ از آنچه مردم کشورمان تاب آوردند، همین اقتدار منطقه‌ای و جبهه مقاومت است که تداوم آن به تاثیر پذیری رفتار‌های قدرت‌های بزرگ می‌انجامد و دیر یا زود این اتفاق می‌افتد. اکنون کاملا توپ در زمین آمریکا و شرکایش است که تصمیم لازم را بگیرند و با ایران مقتدر به نحو صحیح بخورد کنند و دست از اقدامات نمایشی بردارند.

فشار حداکثری آمریکا دیگر جواب نمی‌دهد/ چه چیزی موجب تغییر رویکرد واشنگتن در قبال تهران شد؟

حسین کنعانی مقدم کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به تاکید اخیر رهبر انقلاب مبنی بر اینکه در برجام اینبار فقط با عمل قانع می‌شویم، گفت که آمریکا باید به صورت مکتوب و رسمی به سازمان ملل و همچنین اعضای ۱+۵ طی نامه‌ای اعلام کند که به برجام برگشته است و به عنوان یک اقدام بین المللی طبق آن عمل کند، همچنین کاخ سفید باید به طور رسمی اعلام کند که تحریم‌های یک جانبه آمریکا علیه ایران ملغی می‌شود و به صورت کتبی اعلام کند که متعهد به قطعنامه ۲۲۳۱ است؛ البته این اقدامات تنها مقدمات کار هستند و اجرایی شدن احکام صادره از سوی رئیس جمهور آمریکا باید راستی آزمایی شود.

رحیم بایزیدی مدیر گروه روابط بین الملل پژوهشکده تحقیقات راهبردی هم در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اذعان وزارت خارجه آمریکا به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران، اظهار کرد: تحریم‌ها یک ظرفیت اثرگذاری مشخصی دارد و برای همیشه نمی‌تواند در دستیابی به اهداف سیاسی موثر باشد. هدف آمریکا از کمپین فشار حداکثری این بود که صرفا اقتصاد یک کشور را محدود کند این یک هدف سیاسی بود که طرف مقابل را مجبور کند تا خواسته آن‌ها را بپذیرد. دولت قبلی آمریکا اعتقاد داشت که ایران در نهایت مجبور خواهد شد که به پای میز مذاکره بیاید و از موضع ضعف هم بیاید، هدف اصلی آمریکا همین بود و در نهایت هم به آن دست نیافت.

مدیر گروه روابط بین الملل پژوهشکده تحقیقات راهبردی تصریح کرد: کمپین فشار حداکثری در چند سالی که در دولت قبلی آمریکا پیگیری شد عملا با شکست مواجه بود و این نوع اعتراف که وزیر خارجه آمریکا مطرح کرد، یک نوع اعلام شکست بوده که چند سال است سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران در پیش گرفته است. تحریم‌ها هم ظرفیت بیشتری در قبال ایران ندارد، چراکه کشورمان قدرت تاب آوری و تحمل بسیار زیادی دارد.

کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: دولت جدید آمریکا به این نتیجه رسیده است که اگر همان سیاست قبلی را ادامه دهد، در نهایت هیچ هدف و دستاوردی عایدش نخواهد شد. کمااینکه تحریم‌ها در قبال سایر کشور‌ها هم در حال افزایش است. گستره جغرافیایی تحریم‌ها افزایش پیدا کرده است، کشور‌های بیشتری شامل آن می‌شوند و این موضوع به خودی خود در بلند مدت اعتبار تحریم‌ها را کم می‌کند و کشور‌های دیگر هم به این نتیجه خواهند رسید که باید با این تحریم‌ها مقابله شود. این تحریم‌ها نه تنها برای ایران بلکه در کل جهان یک روند صعودی را طی کرده است؛ تحریم‌های سازمان ملل، آمریکا، اتحادیه اروپا و سایر کشور‌ها که به صورت یک جانبه اقدام به اعمال تحریم‌ها کردند. این تحریم‌ها یک پدیده فزآینده بوده و کشور‌هایی که تحت تحریم هستند را به یک اشتراک منافع می‌رساند که همین موضوع مبنای مقابله با تحریم‌ها قرار می‌گیرد.

بایزیدی بر این باور است که در شرایط فعلی آمریکا به این نتیجه رسیده است که برای جلوگیری از کم ارزش شدن یا بی اثر شدن تحریم ها، تحریم‌هایی که در گذشته اعمال کرده را در مورد سایر کشور‌ها کمی کاهش دهد تا ظرفیت اثرگذاری تحریم‌ها را حفظ کند. تا ابد نمی‌توان با اعمال تحریم روی کشور‌های دیگر فشار آورد، چراکه کشور‌ها انطباق پیدا می‌کنند یا حتی مقابله می‌کنند. اقتصاد ایران با وضعیت تحریم انطباق پیدا کرده است، بنابراین دولت آمریکا چاره‌ای جز این ندارد که تحریم‌های ایران بردارد.

موضعی که ایران به هیچ وجه از آن کوتاه نمی‌آید!

کیومرث یزدان پناه دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران هم در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان معتقد است: غربی‌ها اگر تدابیر سیاسی مطلوب داشتند باید اعلام می‌کردند که ۵ تحریم موثر و مهم ایران را برای نشان دادن حسن نیت خود را برمی‌دارند تا ایران هم یک گام به سمت جلو بردارد، همانطور که گفته شد توقف پروتکل الحاقی ممکن است که برای کشورمان هم عواقب سخت و دشواری داشته باشد، اما به هیچ وجه نمی‌شود که از حقوق مسلم خودمان بگذریم، لذا تصمیم ایران در این مقطع علی همه عوارض‌ها اجتناب ناپذیر است.

ابوالفضل ظهره وند عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته‌ای در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با تاکید بر اینکه مهم‌ترین شرط ایران، لغو تمامی تحریم هاست، اظهار کرد: شاید برخی‌ها از جمله آقای بایدن و دموکرات‌ها درصدد باشند که اقدامات خلاف برجام ترامپ که در شکل دهی به آن چند صد تحریم را بر کشور ما اعمال کرده است را به ما بفروشند و بگویند این به عنوان یک گام موثری است، اما نه این فریبکاری است، مسئله ما این است که مسیری که آمریکا و غربی‌ها در پیش گرفتند که شکل دهی به یک ساختار تحریمی است، برای ما قابل قبول نیست، بنابراین بایستی لغو تمامی تحریم‌ها را در دستور کار بگذارند. اینکه بخواهند با امکان دسترسی به منابع مالی خودمان در کره، دریافت وام ۵ میلیاردی که از بانک جهانی درخواست کرده بودیم یا فروش مقداری نفت ما را گول بزنند قابل قبول نیست.

اقدامات نمایشی روز‌های اخیر آمریکایی‌ها

ابراهیم عزیزی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در جمع خبرنگاران در واکنش به اقدامات نمایشی روز‌های اخیر آمریکایی‌ها، اظهار کرد: رئیس جمهور آمریکا نامه ترامپ به سازمان ملل در مورد ایران را پس گرفته و با وعده‌هایی توخالی و سطح پایین سعی دارد چهره‌ای موجه از آمریکای دموکرات را ارائه دهد. این اقدامات نمایشی فاقد ارزش حقوقی است، وعده‌هایی همچون رفع محدودیت تردد دیپلمات‌های ایرانی، نمی‌تواند دلایل محکمی برای ایجاد اعتماد مجدد به این کشور باشد.آمریکا به هیچ کدام از وعده‌های خود در برجام عمل نکرد در حالی که ایران به طور کامل به تعهدات خود پای‌بند بود و این بی‌اعتمادی حاصل عملکرد آمریکایی‌هاست.

عزیزی موضع قطعی و نهایی ایران را لغو کامل تحریم‌ها عنوان کرد و گفت که این خواسته یک ملت است که قلدری آمریکا را بر‌نمی‌تابد و حاضر نیست با وعده‌های توخالی آمریکا دوباره از یک سوراخ دوبار گزیده شود چراکه عقل و منطق این ساده لوحی را نمی‌پذیرد. بازگشت آمریکا به برجام چه به عنوان میهمان و چه عضو سابق مذاکرات هیچ اهمیتی ندارد، امروز بحث پاسداری از منافع ملی برای ما اهمیت دارد نه حضور آمریکا و تاکید مجلس روی این موضوع است و از آن کوتاه نخواهد آمد.

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس همچنین در ادامه تشریح کرد:  حرکات نمایشی آمریکا در قبال ایران در حالی است که شدیدترین تحریم‌های طول تاریخ را بر ملت ما تحمیل کرده و دامنه این تحریم‌های ضد انسانی را حتی تا دارو و درمان هم گسترش داده و این حرف ما نیست بلکه سخن سیاستمداران خودشان است.سران آمریکا باید بدانند که از موضع بالا نمی‌توانند به ایران امر و نهی کنند، مجلس یازدهم با نگاه دوراندیشانه و منطقی ضمن توجه به منافع ملی، با وعده‌های توخالی و بدون پشتوانه آمریکا با حساسیت بیشتری برخورد می‌کند تا تجربه‌های تلخ گذشته دیگر تکرار نشود.

حرف ایران همان است که گفته شد/ آمریکای سردرگم در نهایت چه می‌کند؟

رهبر معظم انقلاب با هوشمندی و پیش‌بینی رفتار طرف‌های قانون‌شکن و بدعهد در برجام، در فصل‌الخطابی در ۱۹‌بهمن‌ماه حرف قطعی ایران را درخصوص بازگشت آمریکا به برجام بیان کردند.ایشان فرمودند: تا به حال وعده دادید و دیگر وعده اثری ندارد. امروز ایران فقط منتظر عمل است. درباره قضیه تحریم‌ها اولا در جمهوری اسلامی کسی گوشش بدهکار مهمل‌گویان بدون استحقاق -چه در اروپا چه در آمریکا- نیست. ثانیا اگر بخواهیم منطقی صحبت کنیم آمریکا و سه‌کشور اروپایی که همه تعهدات برجام را زیرپا گذاشته‌اند حق ندارند شرط و شروط بگذارند. آن‌ها به هیچ‌کدام از تعهدات برجامی‌شان عمل نکرده‌اند.

حضرت‌آیت‌الله خامنه‌ای تاکید کردند: طرفی که حق دارد شرط معین کند، ایران است. چون جمهوری اسلامی به همه تعهدات عمل کرد. ما حق داریم برای ادامه برجام شرط بگذاریم و این شرط را گذاشتیم و گفتیم و هیچکس هم از آن عدول نخواهد کرد. اگر می‌خواهند ایران به تعهدات برجامی برگردد، آمریکا باید تحریم‌ها را کلا در عمل لغو کند و ما بعد راستی‌آزمایی کنیم و ببینیم که درست تحریم‌ها لغو شده، آن‌وقت به تعهدات برجامی برمی‌گردیم. این سیاست قطعی جمهوری اسلامی است و مورد اتفاق مسوولان کشور هم هست و از این سیاست برنخواهیم گشت.

رئیس جمهور آمریکا در چند ماه گذشته بار‌ها و بارها از بازگشت به برجام و رفع تحریم‌ها سخن گفته بود، انتظار می‌رفت عقلانیت به دیپلماسی آمریکا باز گردد و به تعهدات و امضایی که ماه‌ها برای رسیدن به‌آن تلاش شده است عمل کنند، اما او هم راه رئیس جمهور قبلی را در پیش گرفت.

رئیس جمهور جدید آمریکا چند روز گذشته در کنفرانس امنیتی مونیخ با اشاره به برنامه هسته‌ای کشورمان گفت که ما آماده تعامل دوباره در چارچوب ۱+۵ در خصوص برنامه هسته‌ای ایران هستیم، اما باید دید که در نهایت این رئیس جمهور سردرگم می خواهد چه رویکردی در پیش بگیرد و باید منتظر ماند تا دید اقدامات نمایشی کاخ سفید رنگ و بوی عمل و لغو تحریم های جدی تری را نیز به خود می‌گیرد یا خیر. در هر صورت همانطور که گفته شد و مقامات و مسئولان عالی رتبه کشورمان یک صدا بر آن تاکید کردند موضع ایران همان است که گفته شد؛ اقدام عملی ببینیم، اقدام عملی می‌کنیم.

گزارش از فاطمه زهرا نصراللهی

انتهای پیام/