تغذیه درمانی برای مدیریت کووید۱۹

نادیا زکالوند: از شروع اولین موارد ابتلا به ویروس کرونا، مردم جوامع دنیا با حقیقت جدیدی روبه‌رو شدند و آن زندگی در روزهایی است که هر لحظه ممکن است جان‌شان به خطر بیفتد. در این مدت افراد بسیاری به ویروس کرونا مبتلا شدند که علایم بیماری آنها از خفیف و بدون علایم تا شدید، متغیر بود. در بررسی‌های محققان مشخص شده، مواد غذایی و ترکیبات رژیمی روی سیستم ایمنی بدن و گیرنده‌های آنزیم ACE2 (آنزیم ۲ مبدل آنژیوتانسین) اثر خوب گذاشته و برای درمان بیماران مبتلا به کوید۱۹ و همینطور پیشگیری از آن مفید هستند. آنزیم ACE2، آنزیمی است که به سطح بیرونی سلول‌های ریه‌ها، رگ‌های خونی، قلب، کلیه‌ها و روده متصل می‌شود و نقطه ورود برخی از انواع ویروس‌های کرونا مانند کوید۱۹ به سلول‌های بدن است.

محققان در بررسی‌های متعددی که از زمان شروع عالم‌گیری کوید۱۹ انجام داده‌اند، به این نتیجه رسیده‌اند، انواع پروتئین‌ها، اسیدهای چرب امگا۳، ویتامین‌های A و C، فیبر رژیمی، سلنیوم و مس ضدالتهاب هستند و جلوی التهاب‌های بیماری‌زا را می‌گیرند. چربی‌های قطبی (چربی‌های آب‌دوست و چربی‌دوست)، اثرات ضدترومبوز دارند.

ترومبوز به وضعیتی گفته می‌شود که درون رگ‌های سالم، لخته خون ایجاد می‌شود و این لخته جلوی جریان خون را می‌گیرد. اگر این لخته شروع به حرکت کند، به آن آمبولی می‌گویند. سکته‌های مغزی، قلبی، ایسکمی حاد پا یا دست و ترومبوز شریان کبدی از جمله عوارضی است که این وضعیت از خود به‌ جا می‌گذارد.

 ویتامین E، آهن و روی، عملکرد سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند و ویتامین‌های C، A و E و همینطور اسیدهای چرب امگا۳، اثرات آنتی‌اکسیدانی دارند.

از مصرف کربوهیدارت‌ها به علت اینکه شاخص گلیسمی بالایی دارند و موجب التهاب در بدن می‌شوند باید تا حد امکان کاست.

مکمل‌های تقویتی هم برای حفظ سلامت بدن لازم هستند اما باید بدانید که با کمبود کدام یک از ویتامین و مواد معدنی ضروری در بدن مواجه هستید. زیرا مصرف مکمل‌ها بیش از نیاز بدن‌، خود منجر به بیماری می‌شود. با مصرف به‌اندازه مواد مغذی می‌توان از بیماری‌های مزمن و همچنین بیماری‌های ناشی از سوء‌تغذیه یا کوید۱۹ پیشگیری یا آنها را درمان کرد.

بیشتر بخوانید: هرچه بیشتر آب بخورید، کمتر کرونا می‌گیرید

از طرفی چاقی و داشتن چربی بیش از حد در بدن و توده بسیار کم عضلانی، عوامل خطر برای بیماران مبتلا به کوید۱۹ هستند.

ترکیبات زیست‌فعال طبیعی مانند رسوراترول، ایکوزاپنتانوییک‌اسید، دوکوزاهگزانوئیک‌اسید، کپسایسین و کورکومین که در گیاهان، غذاهای دریایی هستند، اثرات ضدالتهابی دارند. رسوراترول، کورکومین و کپسایسین از انواع آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که اولی در کشمش، بلوبری و انگور قرمز وجود دارد و دومی جزء فعال ادویه زردچوبه است. کپسایسین هم در ففل‌های تند سبز و قرمز به‌فراوانی وجود دارد.

ایکوزاپنتانوییک‌اسید و دوکوزاهگزانوئیک‌اسید هم از اسیدهای چرب امگا۳ هستند و در روغن و مکمل‌های ماهی یافت می‌شوند.

همچنین با توجه به ارتباط مهم بین فلور روده و ایمنی بدن، پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها اثر محافظتی روی بدن دارند و می‌توانند ترکیبات خوب و امیدوارکننده‌ای برای تغذیه‌درمانی بیماران مبتلا به کوید۱۹ باشند.

بررسی‌ها نشان داده است که ویروس کرونا، بیشتر افرادی که از نظر غذایی دچار سوء‌تغذیه هستند، به‌ویژه افراد مسن، را مبتلا می‌کند. افراد مسن به‌دلیل مشکلاتی که در حس طعم غذا، سختی بلع، تحرک کم مجاری دستگاه گوارش دارند، بیش از گروه‌های سنی دیگر در معرض سوء‌تغذیه و در نتیجه ابتلا به کوید۱۹ هستند.

در تغذیه‌درمانی بیماران مبتلا به کوید۱۹، بیماران باید از رژیم غذایی سالم تبعیت کرده و مکمل‌های ویتامین D، E و فولات مصرف کنند. همچنین رژیم‌ غذایی سرشار از پروتئین و قند بسیار کم در هفته اول بیماری ضروری است. البته بیمارانی که به‌شدت مریض هستند هفته‌ اول بیماری باید از غذاهای کم‌کالری مصرف کنند. اگر بیماری کرونای مبتلایان طولانی‌تر شد، باید رژیم غذایی‌شان از نظر کالری متعادل –نه خیلی کم و نه خیلی زیاد- باشد. برای این بیماران مصرف -ریزمغذی‌ها انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی- بسیار موثرند.

بنابه گفته محققان مصرف ترکیبات زیست‌فعال خاص در مدیریت بیماری کوید۱۹ بسیار مهم است و روی سیستم ایمنی بیماران مبتلا به کوید۱۹ از هر گروه سنی، اثرات مفید و کارآمدی دارد. تغذیه‌درمانی در درمان موفق بیماران کوید۱۹ بسیار ضروری است.

توصیه سازمان جهانی بهداشت

کارشناسان سازمان جهانی بهداشت می‌گویند، برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کوید۱۹ و البته درمان سریع‌تر بیماران مبتلا به این ویروس، باید موارد زیر را رعایت کنید:

۱. خوراکی‌های تازه و فرآوری‌نشده مصرف کنید

میوه، سبزیجات، حبوباتی مانند عدس و لوبیاها، آجیل و غلات کامل، گوشت، ماهی، تخم‌مرغ و شیر از خوراکی‌هایی است که باید مصرف شوند. به‌جای خوردن مواد قندی، چرب یا شور از سبزیجات و میوه استفاده کنید.

۲. در حد متعادل روغن و چربی مصرف کنید

از چربی‌های غیراشباع‌شده مانند چربی‌های موجود در ماهی، آووکادو، آجیل، زیتون، سویا، کانولا و آفتابگردان استفاده کنید. به‌جای گوشت قرمز از گوشت‌های سفید مانند مرغ و ماهی مصرف کنید.

از مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده که حاوی چربی و نمک فراوان هستند، پرهیز کنید. از لبنیات کم‌چرب مصرف کنید. تا جایی‌که می‌توانید از سرخ‌کردنی‌ها، پیتزاهای یخ‌زده، شیرینی‌ها و فست‌فودها دوری کنید.

درضمن مواد خوراکی را بیش از حد نپزید تا ویتامین‌های آن از بین نروند.

۳. نمک و شکر کمتر مصرف کنید

هنگام پخت‌وپز از چاشنی‌های سرشار از سدیم و نمک به مقدار کم استفاده کنید. از خوراکی‌هایی که حاوی مقدار فراوانی نمک و قند هستند، بپرهیزید.

از نوشیدنی‌های گازدار و بدون گاز، مانند انواع نوشابه‌ها و آب‌میوه‌ها و همچنین دوغ و ماست طعم‌دارشده که حاوی قند بسیار هستند اجتناب کنید.

به‌جای مصرف شیرینی، کیک و شکلات از میوه‌های تازه استفاده کنید.

۴. به‌اندازه کافی آب بنوشید

آب مایه حیات است و مواد مغذی و ترکیبات درون خون را به سراسر بدن منتقل می‌کند، دمای بدن را تنظیم کرده و مواد زاید را از بدن بیرون می‌کند. درضمن این مایع حیاتی حرکت مفاصل را بهبود می‌بخشد.

بهتر است روزانه ۸ تا ۱۰ فنجان آب بنوشید. همچنین می‌توانید نوشیدنی‌های دیگر مانند آب سبزیجات، آب لیمو که در آب رقیق شده و شیرین نشده است و چای و قهوه مصرف کنید. اما باید مراقب باشید که بیش از حد کافئین و آب‌میوه مصرف نکنید.

بنابه گفته متخصصان بهداشت و سلامت با مصرف صحیح مواد مغذی می‌توان از ابتلا به بیماری کوید۱۹ اجتناب و به درمان مبتلایان کمک بسیاری کرد.

منابع: کارگر/ سازمان جهانی بهداشت

47237