قطع اینترنت و دسترسی، و بی‌خبری از وضعیت معترضان سیستان و بلوچستان

چهار روز بعد از تیراندازی به سوی سوخت‌بران در نقطه صفر مرزی آسکان از توابع سراوان، فضای شهرهای مختلف استان سیستان و بلوچستان به شدت امنیتی است، اینترنت در بسیاری از شهرهای این استان قطع است و هیچ خبری از وضعیت بازداشت‌شدگان و زخمی‌ها وجود ندارد.

از تعداد کشته‌شدگان اعتراضات روزهای گذشته هم خبری در دست نیست.

عبدالله عارف، مدیر کمپین فعالان بلوچ، در مصاحبه با رادیو فردا کشته شدن دو نفر و زخمی شدن یک نفر در قلعه بید و شورو در اعتراضات روز چهارشنبه را تأیید می‌کند و می‌گوید که روز پنج‌شنبه گزارش کشته شدن بیش از ۱۵ تن از معترضان، به او و کمپین فعالان بلوچ رسیده، اما به دلیل قطعی اینترنت و مسدود شدن راه‌های ارتباطی و همچنین عدم مشخص بودن مشخصات کشته‌شدگان نمی‌تواند این گزارش‌ها را تأیید کند.

روز دوشنبه چهارم اسفند ماه، نیروهای سپاه پاسداران در جنوب شرقی مرز ایران در استان سیستان و بلوچستان به سوی سوخت‌برانی که به مسدود شدن گذرگاه مرزی اعتراض داشتند، تیراندازی کردند. اعتراض‌ها به این تیراندازی که منجر به کشته شدن حداقل ۱۰ نفر و زخمی شدن پنج نفر شد، در حالی در شهرهای مختلف سیستان و بلوچستان ادامه دارد که احمد طاهری، فرمانده نیروی انتظامی سیستان و بلوچستان از «پایان ناآرامی‌ها» و «کنترل اوضاع» توسط مأموران نیروی انتظامی خبر داده است.

عبدالله عارف، مدیر کمپین فعالان بلوچ، اما به رادیو فردا می‌گوید: «اوضاع کاملاً امنیتی و وضعیت خیلی متشنج است، چون شهروندان بقیه شهرهای استان سیستان و بلوچستان بنا بر فراخوانی که فعالان مدنی بلوچ در حمایت از سوخت‌بران و کشته‌شدگان سوخت‌بر سراوانی داده بودند، در خیلی از شهرها دست به اعتصاب زدند و بعضی از شهروندان در مقابل پاسگاه‌های نیروی انتظامی یا پایگاه‌های سپاه تجمع کردند که بعضی از این تجمعات به خشونت کشیده شد و در بعضی شهرها شهروندان وارد پاسگاه‌ها شدند. به هر حال شهروندان از این وضعیت و کشت و کشتاری که در بلوچستان اتفاق می‌افتد بسیار عصبانی هستند و هیچ‌کس هم جوابگو نیست».

ویدئوهایی از ورود برخی از معترضان به پاسگاهی در زاهدان و همچنین پاسگاه هایی در دیگر شهرهای استان سیستان و بلوچستان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. براساس ویدئوهای منتشر شده مردم معترض با گاز اشک‌آور و گلوله‌های مشقی مورد هدف قرار گرفته‌اند. عبدالله عارف می‌گوید: «الان با قطعی اینترنت، وضعیت کاملاً امنیتی است و آخرین پیامی که برای کمپین فعالان بلوچ از طرف یکی از شهروندان ارسال شد از سرجنگل بود که مردم تجمع کرده بودند و طرف پاسگاه تیراندازی‌هایی شده بود و مرصاد وارد شهر شد. گفتند که وضعیت خیلی خراب است و معلوم نیست چه بلایی سر ما می‌آید و اینترنت هم دارد قطع می‌شود. این آخرین پیامی است که ما از یک شهروند دیروز دریافت کردیم و تا امروز هیچ خبری نیست. تصاویری هم که منتشر شده مربوط به دیروز تا دیشب است چون تا دیشب اینترنت کند و قطع می‌شد دوباره راه می‌افتاد اما امروز اینترنت کاملاً قطع است و ما نمی‌توانیم هیچ پیامی دریافت کنیم، مگر اینکه یک سری پیام‌ها دیروز کسانی فرستاده باشند. آخرین خبرهایی که داریم تقریباً ۱۵ کشته است، تعدادی از زنان هم در شهر زاهدان با تیر ساچمه‌ای زخمی شده‌اند. دستگیری‌ها و بازداشت‌های زیادی است که متأسفانه ما توانایی تأیید نداریم، چون متأسفانه هیچ مشخصاتی از این افراد نداریم و چون وضعیت اینترنت کند یا قطع است نمی‌توانیم تأیید کنیم».

مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان و سرشناس ترین روحانی اهل سنت در ایران، با انتشار پیامی صوتی، مردم را به آرامش و خویشتن‌داری دعوت کرده و خواسته که ضمن کنترل احساسات خود از حمله به ادارات عمومی خودداری کنند. او از مسئولان خواسته است در خصوص حادثه روز دوشنبه بی‌طرفانه رسیدگی کنند و به وضعیت معیشت و اشتغال در استان سیستان و بلوچستان توجه کنند.

همزمان اما ابوذر مهدی نخعی، فرماندار زاهدان، سوخت‌بران کشته‌شده را کشته‌های جعلی نامیده است. احمدعلی موهبتی، استاندار سیستان و بلوچستان هم در مصاحبه خبرگزاری ایرنا مدعی شده که «از سه نفری که در این حادثه کشته شدند، دو نفر در پاکستان و تنها یک نفر در این حادثه بوده است».

ملک فاضلی، نماینده سراوان در مجلس شورای اسلامی، هم تعداد کشته‌شدگان را سه نفر اعلام کرده و گفته یک نفر فوتی در آن سوی مرز اتفاق افتاده و یک نفر فوتی در محل حادثه و تعداد ۱۰ نفر مجروح بودند که در هنگام انتقال به بیمارستان سراوان یکی از آنها به دلیل خونریزی فوت کرده است.

این اظهارات ضد و نقیض از سوی مقام‌های استان سیستان و بلوچستان در حالی است که عرفان قارشین، کمیسر بخش مکران در منطقه خاران استان بلوچستان پاکستان در گفت‌وگو با رادیوفردا هرگونه تیراندازی گارد مرزی این کشور به سوخت‌بران را تکذیب کرده است. عبدالله عارف می‌گوید: «استاندار اعلام کرده فقط سه نفر کشته شده‌اند و قتل عامی صورت نگرفته من نمی‌دانم اگر سه نفر کشته شده‌اند آیا این سه نفر کم هستند؟ ما صدها شاهد داریم، ویدئوهای زنده‌ای هستند که کاملاً پیداست که تیراندازی به صورت وحشیانه بوده. ۱۰ جنازه است از سوخت‌بران که کشته شده‌اند و ۵ نفر زخمی هستند».

آقای عارف می‌گوید: «اگر تیراندازی از طرف پاکستان بوده چرا جمهوری اسلامی ایران هیچ اقدامی نکرده؟ چرا سفیر پاکستان را به وزارت خارجه صدا نکرده؟ چرا از کشته‌شدگان بلوچ حمایت نمی کنند؟ اگر ادعا می‌کنند که پاکستان اینها را کشته چرا هیچ اقدامی بر علیه پاکستان انجام نمی‌دهند؟ تمام شواهد نشان می‌دهد که حرف‌های استاندار صحیح نیست و سعی می‌کنند که تمام مسائل را با روش امنیتی مثل همیشه انجام دهند. بیانیه‌هایی صادر می‌کنند که از واقعیت کاملاً دور هستند».

ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی از به آتش کشیدن عکس آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، توسط عده‌ای از معترضان حکایت دارند. سراوان، خاش، ایرانشهر، زاهدان، قلعه بید، شورو، سرجنگل و میرجاوه از جمله شهرهایی هستند که براساس تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی، تجمعات اعتراضی در آنها شکل گرفته است.

همزمان تعدادی از شهروندان استان سیستان و بلوچستان پیامک هشدار دریافت کرده‌اند؛ پیامکی که از سوی مرکز مقابله با جرایم سایبری ارسال شده و خطاب به شهروندان معترض نوشته: «فعالیت‌های غیرقانونی شما در انتشار و بازنشر محتوای مجرمانه در فضای مجازی به خصوص شبکه اجتماعی واتس‌آپ محرز شده است. در صورت تکرار و عدم توجه به هشدار تحت پیگرد قانونی قرار خواهید گرفت».

عبدالله عارف می‌گوید: «الان دیگر خواسته‌ها از حمایت از خانواده‌های کشته‌شدگان فراتر رفته و فعالان مدنی در استان یکسری خواسته‌هایی را دارند مطرح می‌کنند. آنها خواستار سلب اختیار اداره امنیت بلوچستان از سپاه پاسداران هستند، چون مرزهای استان کاملاً دست سپاه است. برچیدن قرارگاه‌های سپاه از مرزها و سپردن آن به مرزبانی و مرزنشینان، همچنین دستگیری و خلع لباس مأموران و فرماندهان کشتار مرز بلوچستان که به صورت علنی محاکمه شوند. اعلام عفو عمومی همه معترضان و آزاد کردن همه زندانیان سیاسی و بی‌گناهان از دیگر خواسته‌های آنها است. آنها می‌خواهند که پرداخت دیه انجام شود و نماینده رهبری آیت‌الله محامی که در استان نفرت مذهبی ایجاد می‌کند، عزل شود. گفته‌اند که تا برآورده شدن این خواسته‌ها به اعتراض ادامه خواهند داد اما معلوم نیست که با این وضعیت قطعی اینترنت آیا کاملاً سرکوب خواهد شد. وضعیت کاملاً مشخص نیست».

مسئولان استانی، معترضان را دشمن یا فریب‌خورده معرفی کرده‌اند و سعید تجلیلی، سرپرست فرمانداری سراوان، آنها را «اشرار» خوانده است. عبدالله عارف می‌گوید: «سرپرست فرمانداری سراوان خانواده‌های کشته‌شدگان سوخت بر را اشرار نامید چون وارد فرمانداری شده بودند. ما از مسئولین جمهوری اسلامی و استانی توقع داشتیم که به مردم دلداری دهند و مسئله را مسالمت‌آمیز حل کنند اما با روشی که پیش می‌رود و جمهوری اسلامی سعی می‌کند مسائل را به صورت امنیتی حل بکند این اعتراضات به شدت سرکوب خواهد شد. بنا بر شواهدی که هست و اعتراضات شهرهای دیگر ایران در آبان ماه و بقیه اعتراضات که با شدت سرکوب شدند، این احتمال است که جمهوری اسلامی ایران و مسئولان استانی و امنیتی هم این اعتراضات را با شدت سرکوب کنند. حتماً کشته‌ها، دستگیری‌ها و زخمی‌هایی خواهد بود».

اعتراضات آبان سال گذشته که در ابتدا واکنشی به گران شدن ناگهانی قیمت بنزین بود، به‌سرعت تغییر جهت داد و حکومت جمهوری اسلامی را نشانه گرفت. اینترنت قطع و این اعتراضات اما با سرکوب شدید مواجه شد، به‌طوری که طی پنج روز صدها زن و مرد و حتی کودک کشته شدند.

وزیر‌‌ کشور ایران گفته است بین ۲۰۰ تا ۲۲۵ نفر در این اعتراضات کشته شدند، اما سازمان عفو ‌بین‌الملل با اعلام مشخصات حداقل ۳۰۴ نفر از کشته‌شدگان، تأکید کرده که شما کشته‌شدگان ممکن است بسیار بیشتر از این عدد باشد.

خبرگزاری رویترز اما ضمن اعلام کشته‌ شدن حداقل ۱۵۰۰ نفر در اعتراضات آبان ۹۸، از قول «سه منبع نزدیک به حلقه اطرافیان» خامنه‌ای و «یک مقام چهارم» نوشت که رهبر جمهوری اسلامی به مقام‌های ارشد کشور گفته است «هر کاری لازم است، برای متوقف کردن» اعتراضات انجام دهند.