بحران تیگری: چگونگی کشتار جمعی در شهر مقدس آکسوم

بحران تیگری: چگونگی کشتار جمعی در شهر مقدس آکسوم۸ ساعت پیش

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

به اعتقاد مسیحیان اتیوپی شهر آکسوم زادگاه ملکه سباست که برای دیدار سلیمان به شهر اورشلیم رفت

شاهدان عینی می گویند نیروهای نظامی اریتره که در عملیات نظامی در منطقه تیگری در شمال اتیوپی شرکت دارند طی دو روز در ماه نوامبر سال گذشته، صدها نفر را در شهر اکسوم به قتل رساندند.

عفو بین الملل در گزارشی می گوید کشتار غیرنظامیان آکسوم در روزهای در ۲۸ و ۲۹ نوامبر ممکن مصداق جنایت علیه بشریت باشد.

یک شاهد عینی به بی بی سی گفت که اجساد قربانیان برای روزها دفن نشده در خیابان ها مانده بودند و بسیاری از آنها خوراک کفتارها شدند.

دولت های اتیوپی و اریتره، که هر دو رسماً حضور نظامیان اریتره در تیگری را انکار می کنند، هنوز به گزارش عفو بین الملل واکنشی نشان نداده اند اما کمیسیون حقوق بشر اتیوپی می گوید در حال بررسی این اتهامات است.

درگیری روز ۴ نوامبر سال ۲۰۲۰ هنگامی آغاز شد که دولت اتیوپی عملیاتی را برای خلع حزب جبهه خلق برای آزادی تیگری به اجرا گذاشت. این حزب که خواستار استقلال منطقه تیگری است قدرت را در این ایالت اتیوپی در دست داشت و پیشتر، شبه نظامیان وابسته به آن پایگاه های نظامی دولت مرکزی اتیوپی را به تصرف درآورده بودند.

ابی احمد، نخست وزیر اتیوپی و برنده جایزه صلح نوبل، در سخنانی در روز ۳۰ نوامبر به پارلمان اتیوپی گفت که "حتی یک غیرنظامی نیز در جریان عملیات پس گیری آکسوم کشته نشده است".

اما به گفته شاهدان عینی، در همان روز دفن شماری از غیرنظامیان که به دست ارتش ارتیره کشته شده بودند آغاز شده بود. آنان گفته اند که بسیاری از قربانیان مردان و پسران جوانی بودند که در خیابان ها یا در جستجوی خانه به خانه به دست نیروهای اعزامی اریتره کشته شدند.

گزارش عفو بین الملل شامل تصاویر ماهواره ای با وضوح بالا از شرایط منطقه در روز ۱۳ دسامبر است. این تصاویر نشان می دهد که تعدادی گورهای تازه در دو کلیسای شهر آکسوم حفر شده است. اکسوم یک شهر باستانی و یکی از زیارتگاه های مهم مسیحیان کلیسای اتیوپی است.

قطع ارتباطات و موقعیت دورافتاده تیگری باعث شده است که گزارش های مربوط به این درگیری با تاخیر زیاد منتشر شود.

براساس گزارش ها، در روزهای اول درگیری برق و تلفن در تیگری قطع شده بود.

آکسوم چگونه تصرف شد؟

به گفته مردم شهر، تیراندازی نیروهای اتیوپی و اریتره از غرب آکسوم آغاز شد.

کارمند یکی از ادارات آکسوم به بی بی سی گفته است که "این حمله به مدت پنج ساعت بدون وقفه ادامه داشت و شماری از کسانی که در کلیساها، کافه ها، هتل ها و حتی خانه های شخصی بودند جان خود را از دست دادند."

به گفته او: "هیچ اقدام متقابلی از سوی افراد مسلح در شهر صورت نگرفت و حملات به معنای واقعی کلمه شامل هدفگیری غیرنظامیان بود."

عفو بین الملل اظهارات تعدادی دیگر از شاهدان عینی در مورد گلوله باران مداوم غیرنظامیان تا در شامگاه آن روز را گردآوری کرده است.

به گفته این سازمان، پس از تصرف شهر، نفرات نظامی که اکثرا به ارتش اریتره تعلق داشتند جستجو برای یافتن شبه نظامیان جبهه خلق برای آزادی تیگری و "هرکسی را که اسلحه ای داشت" آغاز کردند.

یک زن به این سازمان مدافع حقوق بشر گفته است که "تعداد زیادی از قربانیان در خانه هایشان به قتل رسیدند."

دپروز موچنا، از کارکنان عفو عمومی گفته است که شواهد قانع کننده ای وجود دارد حاکی از اینکه نظامیان اتیوپی و اریتره "در عملیات نظامی برای تصرف آکسوم مرتکب موارد متعدد جنایت جنگی" شده اند.

کشتار چگونه آغاز شد؟

به گفته شاهدان عینی، در هفته بعد نیروهای اتیوپی در آکسوم مستقر بودند و نظامیان اریتره برای تصرف شهر ادوا به طرف شرق حرکت کرده بودند.

یک شاهد عینی به بی بی سی گفته است که نظامیان اتیوپی بانک های شهر را غارت کردند.

گفته شده که نیروهای اریتره یک هفته بعد بازگشتند و براساس گزارش عفو بین الملل، آنچه که باعث بروز درگیری در روز یکشنبه ۲۸ نوامبر شده عملیات تعدادی از افراد وابسته جبهه خلق بود که محدود توصیف شده است.

منبع تصویر، AFP

توضیح تصویر،

غارت شهر ساکنان باقیمانده را در شرایط دشواری قرار داده است

در این عملیات، گروهی متشکل از بین ۵۰ تا ۸۰ نفر در ساعات صبح به موضع ارتش اریتره در تپه مشرف به شهر حمله کردند.

یک جوان ۲۶ ساله که در این حمله شرکت داشت به عفو بین الملل گفته است که "ما می خواستیم از شهر خود دفاع کنیم و به خصوص در نظر داشتیم از شهر در برابر تهاجم سربازان اریتره دفاع کنیم اما آنها تیراندازی بلد بودند و بی‌سیم، اسلحه و تجهیزات داشتند اما ... اسلحه من فقط یک چوب بود. "

واکنش نیروهای اریتره چه بود؟

در مورد طول این درگیری گزارشی در دست نیست اما به گفته عفو بین الملل، بعد از ظهر آن روز کامیون های نظامی و تانک ها ارتش اریتره وارد آکسوم شدند.

شاهدان عینی گفته اند که نظامیان اریتره با خشم به سوی مردان و پسران غیرنظامی و غیر مسلح که در خیابان ها در حرکت بودند شلیک می کردند و این عملیات تا شب ادامه داشت.

یک مرد حدود سی ساله در مورد کشتار غیرنظامیان در خیابان های آکسوم به عفو بین الملل گفته است که "من در طبقه دوم یک ساختمان بودم و از پنجره سربازان اریتره را می دیدم که جوانان را در خیابان ها به گلوله می بستند."

سپس سربازان اریتره جستجوی خانه به خانه را شروع کردند. آنان نه فقط از روی اونیفورم و پلاک خودروهایشان بلکه به این دلیل که به زبان عربی و گویش اریتره ای تیگری صحب می کردند قابل شناسایی بودند.

یک مرد جوان ساکن شهر به بی بی سی گفته است که "من معتقدم که اقدام آنها، فقط تلافی جویی بود و ارزش نظامی نداشت چون هر کسی را که می دیدند می کشتند، اگر در خانه را باز می کردید، مردهای خانه را می کشتند و اگر باز نمی کردید در را به گلوله می بستند و داخل می شدند."

این مرد در یک کلوپ شبانه پنهان شده و شاهد بود که سربازان اریتره مردی را یافته بودند و می خواستند او را بکشند و هرچه این مرد فریاد می زد که غیرنظامی و کارمند بانک است، گوششان بدهکار نبود."

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

به گفته ساکنان شهر اجساد کشته شدگان برای چند روز در خیابانها رها شده بود

یک مرد دیگر ساکن شهر به عفو بین الملل گفته است که روز بعد، در تاریخ ۲۹ نوامبر، شاهد بود که نظامیان اریتره شش مرد را در مقابل خانه اش در نزدیکی هتل آبنت به شیوه اعدام دستجمعی به گلوله بستند و کشتند.

او گفته است که "سربازها آنها را به صف کردند و از پشت به پشت آنها شلیک کردند. دو نفر از این مردها را می شناختم، آنها اهل محله من بودند."

به گفته این مرد، سربازان از مردها می پرسیدند که اسلحه هایشان را کجا مخفی کرده اند و آنها پاسخ می دادند:" ما اسلحه نداریم ، ما غیرنظامی هستیم."

تعداد کشته‌شدگان چند نفر است؟

شاهدان عینی می گویند سربازان اریتره در ابتدا اجازه نمی دادند کسی به اجساد در خیابان ها نزدیک شود و به هر کسی به اجساد نزدیک می شد شلیک می کردند.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

بسیاری از اجساد در کلیسای سای آراباتئو انسا دفن شدند

یک زن که برادرزاده های ۲۹ و ۱۴ ساله اش کشته شده اند گفته است که خیابان ها "پر از اجساد کشته شده ها بود."

عفو بین الملل می گوید تنها پس از مداخله ریش سفیدها و افسران اتیوپی بود که دفن اجساد در روزهای بعد آغاز شد. مراسم تدفین اکثر قربانیان در روز ۳۰ نوامبر و پس از آوردن اجساد به کلیساها صورت گرفت. برای این منظور گاه ده جسد با یک گاری به کلیسا آورده می شد.

یک کارمند دولت در مصاحبه با بی بی سی در هتل آبنت گفته است که بعضی از اجساد چهار روز روی زمین مانده بودند.

به گفته این مرد "کفتارها اجسادی را که در اطراف هتل آبنت و سینما سیاتل روی زمین مانده بودند خوردند و فقط استخوان ها باقی مانده بود که ما دفن کردیم."

او می گوید: "می توانم بگویم حدود ۸۰۰ غیرنظامی در آکسوم کشته شدند."

اظهارات این مرد مورد تایید دستیار کشیش کلیساست که به آسوشیتدپرس گفته است که بسیاری از اجساد "خوراک کفتارها شدند."

وی برگه شناسایی قربانیان را جمع آوری کرده و در دفن اجساد در گورهای دسته جمعی مشارکت داشته است. او نیز معتقد است که تا آخر هفته حدود ۸۰۰ نفر کشته شدند.

چهل و یک تن از بازماندگان و شاهدان عینی که عفو بین المللی با آنها مصاحبه کرده اسامی بیش از ۲۰۰ نفر را که می شناختند به این سازمان داده اند.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

کلیسای عبادتگاه مریم بانوی ما در صهیون از جمله زیارتگاه های مهم برای مسیحیان اتپوپی است

بعد از خاکسپاری چه اتفاقی افتاد؟

شاهدان عینی می گویند که پس از کشتار و فرار بسیاری از مردم شهر، سربازان اریتره به غارت فروشگاه ها و بانک‌ها و مراکز دیگر شهر پرداختند.

گزارش شده است که دانشگاه، خانه های شخصی، هتل ها ، بیمارستان ها ، فروشگاه های مواد غذایی، گاراژها، بانک ها، ابزارفروشی ها، سوپرمارکت ها، نانوایی ها و مغازه های دیگر هدف غارتگران قرار گرفتند.

یکی از اهالی شهر به عفو بین الملل گفته است که سربازان اتیوپی قادر به جلوگیری از غارت شهر توسط نظامیان اریتره نبودند.

او گفته که نظامیان اریتره "دستگاه های تلویزیون، یک جیپ، یخچال ، شش تشک ، همه مواد غذایی و روغن خوراکی ، کره، آرد تف [غذای اصلی در اتیوپی]، کابینت آشپزخانه، لباس، بطری های آبجو داخل یخچال، پمپ آب و لپ تاپ و خلاصه هرچیزی را که می توانستند بردند."

مرد جوانی که با بی بی سی مصاحبه کرده گفته است که از سرقت پانزده دستگاه وسیله نقلیه متعلق به کسبه شهر اطلاع دارد.

عفو بین الملل می گوید این میزان غارت اموال اساسی تأثیر مخربی بر زندگی افراد باقی مانده در آکسوم داشته است و با ایجاد کمبود مواد غذایی و دارویی، زندگی آنان را به خطر انداخته است.

شاهدان عینی می گویند که سرقت پمپ های آب باعث شده است که ساکنان مجبور شوند آب رودخانه را مصرف کنند که آلوده است.

چرا آکسوم مقدس است؟

به اعتقاد مسیحیان اتیوپی، آکسوم زادگاه ملکه سبا، فرمانروایی است که به گفته کتاب مقدس یهودیان و مسیحیان برای دیدار با سلیمان، پادشاه یهود و از انبیاء ذکر شده در قرآن به دربار او در اورشلیم رفت.

براساس این اعتقاد، سلیمان و ملکه سبا صاحب پسری شدند که منلیک اول نام گرفت و او کسی بود که صندوق عهد را به آکسوم آورد. براساس نوشته کتاب مقدس، صندوق عهد شامل لوحی بود که خداوند به موسی داد و ده فرمان روی آن حک شده بود.

براساس این اعتقاد، صندوق عهد در کلیسای "عبادتگاه بانوی ما مریم در صهیون" نگه داشته می شود و کسی مجاز به دیدن آن نیست.

برای بزرگداشت این مکان مقدس هر سال در روز ۳۰ نوامبر مراسم مذهبی بزرگی در این کلیسا برگزار می شود و زائران از سراسر اتیوپی و سایر نقاط جهان به این شهر سفر می کنند اما سال گذشته این مراسم به خاطر درگیری‌های نظامی لغو شد.

یک کارمند دولت به بی بی سی گفته است که نیروهای اریتره در روز ۳ دسامبر به کلیسا رفتند و با ارعاب "کشیشان آنها را مجبور کردند یک صلیب طلا و نقره را به آنها بدهند."

اما به گفته او، جوانان شهر و کارکنان کلیسا برای حفاظت از صندوق عهد در کلیسا حضور یافتند.

او گفته است: "این یک آشوب بزرگ بود و تمام زنها و مردهای شهر در برابر آنان ایستادگی کردند و اگرچه مهاجمان به سوی مردم شلیک کردند و بسیاری را کشتند اما خوشحالیم که در محافظت از گنجینه ارزشمند خود کوتاهی نشان ندادیم."