گورخری که خط‌های سفیدش ناپدید شد!/ اجابت خواسته دبیر فقید جشنواره

شراره طیار کارگردان نمایش «گورخر سیاه» که در بخش صحنه‌ای (مرور) هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران- مبارک حضور دارد، با این توضیح که بربل مایا این نمایشنامه را از افسانه‌ای آفریقایی اقتباس کرده است، به خبرنگار مهر گفت: موضوع نمایش «گورخر سیاه» درباره پذیرش تفاوت بین موجودات و احترام به آن است. اینکه تفاوت‌های ظاهری تعیین کننده هیچ چیزی نیستند و ما می‌توانیم نسبت به رفتار دیگران با آن‌ها ارتباط داشته باشیم. پوست، قد و چیزهایی که به ما رسیده و برای به دست آوردن آنها تلاشی نکرده‌ایم فضیلت به حساب نمی‌آیند.

وی با بیان اینکه قصه نمایش با سفر آغاز می‌شود، عنوان کرد: در درون‌مایه بیشتر نمایش‌های کودک و نوجوان به‌ویژه آن‌هایی که از افسانه‌ها اقتباس شده‌اند سفر وجود دارد؛ سفری که کمک می‌کند شخصیت اصلی به کمال برسد. مانند همان کاری که در زندگی عادی از ابتدا تا آخر انجام می‌دهیم.

طیار ویژگی مهم نمایش «گورخر سیاه» را از نظر ساختار سادگی آن دانست و ادامه داد: در این کار همه چیز ساده مثل نمایش خانگی اتفاق می‌افتد. نمایش برای مخاطب خردسال آماده شده است در نتیجه تکنیک اجرا تاپ تیبل رومیزی جمع‌وجور است که از خاطر بچه‌ها دور نباشد. معتقدم برای مخاطب خردسال خوب است همه چیز به سادگی اتفاق بیفتد تا بچه‌ها درگیر فرم و ظاهر نمایش نباشند و به محتوا برسند. کل دکور نمایش با کاغذهای مچاله درست شده است و با توجه به اینکه بچه‌ها در سن خردسالی مهارت‌های دست‌ورزی می‌آموزند و با آن آشنا هستند، خمیربازی می‌کنند و با مقوا و کاغذ کاردستی درست می‌کنند این موضوع را مدنظر قرار دادم و همین مساله ایده‌ای برای شکل‌گیری فرم نمایش شد.

وی درباره حضور در این دوره جشنواره با توجه به شرایط کرونایی، اظهار کرد: با زنده‌یاد گلزار محمدی دبیر فقید جشنواره دوستی قدیمی داشتم. او می‌دانست که من در حوزه خردسال کار می‌کنم از این رو با من تماس گرفت که کاری را در جشنواره داشته باشم. نمایش «گورخر سیاه» در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان در بخش خردسال اجرا شد و مورد توجه قرار گرفته بود بنابراین تصمیم گرفتم با همین نمایش در جشنواره شرکت کنم. با رفتن گلزار حضور در جشنواره خیلی برایم مهم‌تر و جدی‌تر شد برای اینکه دوست داشتم خواسته او را اجابت کنم. به هر حال اگر شرایط بدتری هم غیر از کرونا بود حتماً به‌خاطر قولی که به گلزار محمدی داده بودم این کار را انجام می‌دادم.

طیار با تاکید بر اینکه هنر تئاتر تحت هر شرایطی باید زنده بماند، یادآور شد: الان شرایط به گونه‌ای رقم خورده که اجراها به‌صورت آنلاین باشد ولی اگر اوضاع کشور به لحاظ فرهنگی بهتر بود تلویزیون هم باید این تئاترها را پخش می‌کرد. همه هنرمندان از آثارشان فیلم‌های خیلی خوب و با کیفیتی دارند و تلویزیون می‌توانست با قیمتی مناسب فیلم‌ها را از هنرمندان خریداری کند تا هم به هنرمندان کمک شود هم اینکه تئاتر همیشه زنده بماند. اگر در را بر روی هنرمندان تئاتر ببندند راه‌های دیگری برای ورود پیدا می‌کنند، هنرمندان عروسکی نیز این کار را بهتر از همه بلد هستند در نتیجه خوشحالم جشنواره برگزار شد و خوشبختانه تا اینجا همه چیز نظم و ترتیب دارد و در آرامش به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

وی در پایان یادآور شد: در ادامه برنامه‌های امسال با توجه به وضعیت کرونا، جشنواره یک بخش جنبی تدارک دید برای اینکه بچه‌ها عروسک «مبارک» بسازند و نمایش اجرا کنند. بیشتر شاگردانم که کلاس آنلاین داشتند در این بخش شرکت کرده‌اند و من نیز به عنوان طرح درس به این بخش نگاه کردم و جنب و جوشی بین بچه‌های کلاسم اتفاق افتاد که جالب توجه بود.

در خلاصه داستان نمایش آمده است: یک روز صبح گورخر از خواب بیدار می‌شود و می‌بیند که تمام خط‌های سفیدش ناپدید شدند، دوستانش معتقدند که او دیگر گورخر نیست و باید آنها را ترک کند...

نمایشنامه «گورخر سیاه» نوشته بربل مایا توسط مهتاب وثوق ترجمه شده است. طراح و کارگردان این نمایش شراره طیار، بازی‌سازان فهیمه باروتچی و شراره طیار، شاعر، آهنگساز و اجرای موسیقی امیرحسین انصافی و عروسک‌ساز صبا قدیمی است. این نمایش به مدت چهل دقیقه اجرا دارد.