جشنواره فیلم برلیناله در دوران کرونا چگونه برگزار می‌شود؟

جشنواره فیلم برلیناله به روال همیشگی خود همه ساله در زمستان برگزار می‌شود و با وجود سردی هوا علاقمندان برای خرید بلیط فیلم‌ یا گرفتن امضا از هنرپیشه‌های معروف ساعت‌ها در خیابان منتظر می‌مانند. خبرنگاران برای گرفتن عکس و فیلم و دادن گزارش کنار فرش قرمز انتظار بازیگران و کارگردانانی را می‌کشند که از لیموزین‌های خود بر فرش قرمز پا می‌گذارند. هواداران فیلم و سینما ساعت‌ها کنار فرش قرمز بردبارانه می‌ایستند تا با ستاره‌های مورد علاقه خود سلفی بگیرند. انبوهی از روزنامه‌نگاران از یک کنفرانس خبری به کنفرانس دیگر می‌شتابند تا مصاحبه بگیرند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

از این شور و هیجان امسال خبری نخواهد بود. به دلیل پاندمی کرونا، برگزارکنندگان برلیناله تصمیم گرفته‌اند جشنواره را به دو رویداد جداگانه تقسیم کنند. "رویداد صنعت" که فقط مختص فیلمسازان و مطبوعات است و از اول تا پنجم مارس به صورت آنلاین برگزار می‌شود و برنده جایزه خرس طلایی برلیناله نیز در روز پنجم مارس اعلام خواهد شد. اما در این دور همه  فیلم‌های منتخب برای بخش‌های مختلف برلیناله به نمایش گذاشته نمی‌شوند. رویداد دوم، نمایش عمومی فیلم‌ها با عنوان "ویژه تابستان" (Summer Special) است، برای نهم تا ۲۰ ژوئن برنامه‌ریزی شده است.

"رویداد صنعت" در درجه اول به عنوان بستری جایگزین برای بازار فیلم اروپا (EFM) عمل می‌کند که در کنار جشنواره فیلم کن و بازار فیلم آمریکا، یکی از سه نقطه مهم تلاقی اهالی فیلم و سینما و رسانه‌های بین‌المللی است.

از آنجا که برگزاری جشنواره‌های یاد شده در تقویم صنعت فیلم روالی ثابت دارد، بازار فیلم برلین، اگر کاملا لغو نشود، باید در سه ماهه اول سال برگزار می‌شد. فراوکه گرینر، سخنگوی مطبوعات جشنواره توضیح می‌دهد که برگزاری کل جشنواره در ماه ژوئن می‌توانست "خیلی دیر باشد و این برای صنعت فیلم خوب نمی‌بود".

۴۷۰ فیلم از ۶۰ کشور

اما حتی بدون انبوه طرفداران فیلم، هفته پیش روی برلیناله شلوغ خواهد بود؛ بیش از ۴۷۰ از تقریبا ۶۰ کشور برای نسخه دیجیتال EFM ثبت نام کرده‌اند. نمایش در این قالب که بدون هزینه‌های معمول سفر است، بسیاری از تازه‌واردان به این صحنه را نیز به خود جلب می‌کند. طبق گزارش وب‌سایت بازار فیلم اروپا، تقریبا ۲۰۰ کمپانی سازنده فیلم برای اولین بار در جشنواره امسال شرکت می‌کنند.

برگزارکنندگان به یک لیست پرشمار حاوی ۷۸۰ فیلم برای نمایش دسترسی دارند. این تازه جدا از ۹۰ فیلمی است که از سوی بازار فیلم اروپا برای نمایش در طول این هفته برنامه‌ریزی شده است. در کنار این باید به نشست‌های مختلف برای گفت‌وگو و استفاده از فرصت‌ها برای معرفی محصول و کارگاه‌های گوناگون نیز اشاره کرد.

• برلیناله ۲۰۲۱؛ با هیئت داوران امسال جشنواره سینمایی برلین آشنا شوید

  محمد رسول‌اف

  محمد رسول‌اف، کارگردان ایرانی، سال ۲۰۲۰ با فیلم "شیطان وجود ندارد" برنده خرس طلایی برلیناله شد. در تیرماه سال ۱۳۹۸ رای محکومیت یک سال زندان با دو سال ممنوعیت خروج از کشور و محرومیت فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام از سوی دادگاه بدوی به او ابلاغ شد و به فاصله کوتاهی پس از کسب خرس طلایی برای اجرای حکم زندان فراخوانده شد. رسول‌اف متولد ۲۵ آبان ۱۳۵۱ در شیراز است.

• برلیناله ۲۰۲۱؛ با هیئت داوران امسال جشنواره سینمایی برلین آشنا شوید

  ناداو لاپید

  کارگردان اسرائیلی که در سال ۲۰۱۹ با فیلم "مترادف‌ها" برنده جایزه خرس طلایی شد. این فیلم دراماتیک که شباهت‌هایی هم به زندگی خود ناداو لاپید دارد حکایت یک اسرائیلی است که در پاریس زندگی می‌کند و در بحران هویت به سر می‌برد. لاپید متولد ۸ آوریل سال ۱۹۷۵ است و قبلا در جشنواره‌های فیلم لوکارنو و کن هم عضو هیئت داوران بوده است.

• برلیناله ۲۰۲۱؛ با هیئت داوران امسال جشنواره سینمایی برلین آشنا شوید

  آدینا پینتیلی

  کارگردان و فیلم‌نامه نویس اهل رومانی که با فیلم "به من دست نزن" با موضوع سکسوالیته خرس طلایی ۲۰۱۸ را تصاحب کرد. پینتیلی متولد ۱۲ ژانویه ۱۹۸۰، سینماگری باتجربه و از بنیانگذاران فستیوال بین‌المللی "فیلم تجربی" بخارست است.

• برلیناله ۲۰۲۱؛ با هیئت داوران امسال جشنواره سینمایی برلین آشنا شوید

  ایلدیکو انیدی

  کارگردان اهل مجارستان که با فیلم "در جسم و روح" در سال ۲۰۱۷ برنده خرس طلایی برلیناله شد. این فیلم در همان سال هم برای دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان نامزد شد. انیدی متولد ۱۵ نوامبر ۱۹۵۵ است. او پیشتر در سال ۱۹۹۹ نیز عضو هیئت داوران برلیناله بوده و تجربه حضور در هیئت داوران چندین فستیوال فیلم دیگر را هم در کارنامه دارد.

• برلیناله ۲۰۲۱؛ با هیئت داوران امسال جشنواره سینمایی برلین آشنا شوید

  جانفرانکو روزی

  کارگردان ایتالیایی (محل تولد: اسمره – اریتره/ سال ۱۹۶۴) در سال ۲۰۱۶ با فیلم مستند "فانوس دریایی" و با موضوع سفر خطرناک مهاجران با قایق در دریای مدیترانه خرس طلایی برلیناله را دریافت کرد. فیلم "سکرو جی ئه‌ره. آ" به کارگردانی او سال ۲۰۱۳ اولین فیلم مستندی بود که جایزه شیر طلایی ونیز را به دست آورد. روزی تنها مستند‌ساز اروپایی است که دو جایزه برتر در سه فستیوال معتبر اروپایی را به دست آورده است.

• برلیناله ۲۰۲۱؛ با هیئت داوران امسال جشنواره سینمایی برلین آشنا شوید

  یاسمیلا ژبانیچ

  کارگردان اهل بوسنی و هرزگوین متولد ۱۹ دسامبر ۱۹۷۴با فیلم "گروباویتسا" (راز اسما) با موضوع تجاوز جنسی سیستماتیک به زنان بوسنی توسط سربازان صرب در جنگ یوگسلاوی در سال ۲۰۰۶ برنده خرس طلایی برلیناله شد. او در سال ۲۰۱۰ هم با فیلم "در مسیر" نامزد دریافت خرس طلایی بود. آخرین فیلم او "کجا می‌روی آیدا؟" برای شیر طلایی ونیز کاندید شد و در لیست فیلم‌های خارجی جایزه گلدن گلوب هم راه یافت.

تنها ۱۵ فیلم در بخش رقابت

برلیناله امسال در تعداد فیلم‌‌های بخش رقابت نیز محدودیت‌هایی دارد. اگرچه هم‌چنان در بخش‌های مختلف جشنواره تعداد فیلم‌هایی که به نمایش گذاشته می‌شوند، بسیار بیشتر از آن است که یک نفر بتواند در یک روز تماشا کند، اما در بخش رقابت رسمی امسال فقط  ۱۵ فیلم به نمایش درمی‌آید. در حالی که معمولا حدود ۲۰ عنوان برای خرس‌های طلایی و نقره‌ای رقابت می‌کنند.

از مطبوعات پیشاپیش برای تهیه گزارش در مورد جشنواره دعوت شده است. اما همه عناوین به طور مستقیم برای گزارشدهی در دسترس نیستند. تهیه‌کنندگان فیلم - و نه برگزار کنندگان جشنواره - این حق را دارند که تعیین کنند آیا می خواهند محصولات خود را به صورت آنلاین برای نمایش مطبوعات در دسترس قرار دهند یا اینکه آنها را به مناطق خاصی محدود کنند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

سخنگوی برلیناله به دویچه‌وله گفته است که نمایش فیلم‌ها به صورت آنلاین و قرار گرفتن آنها در دسترس منتقدین فیلم و رسانه‌ در درجه اول امکانی است برای حمایت از آن‌دسته از سازندگان فیلم که می‌خواهند تولیدات‌شان دیده شود. به گفته گرینر، بعضی از تولیدکنندگان با کمال میل این پیشنهاد را قبول کرده و برخی دیگر تصمیم گرفتند نمایش فیلم خود را برای تابستان بگذارند.

• گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  شادی ایران

  موفعیتی دیگر برای سینمای ایران در برلیناله؛ "شیطان وجود ندارد" تازه‌ترین اثر محمد رسول‌اف کارگردان ایرانی گوی سبقت را از ۱۷ فیلم دیگر ربود و خرس طلایی هفتادمین دوره از جشنواره فیلم برلین را شکار کرد. رسول‌اف خود به خاطر ممنوع‌الخروج بودن امکان حضور در برلیناله را نداشت. این جایزه را باران رسول‌الف (چپ در تصویر) به نمایندگی از پدرش دریافت کرد. جرمی آیرونز (چپ) رئیس هیأت داوران بخش مسابقه بود.

• گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  رقابت با ۱۷ فیلم دیگر

  "شیطان وجود ندارد" چهار داستان را روایت می‌کند که پیرامون موضوع اعدام دور می‌‌زند. علیرغم تلاش‌های دست‌اندرکاران جشنواره فیلم برلین، حضور رسول‌اف در برلیناله امکانپذیر نشد. احسان میرحسینی، شقایق شوریان، کاوه آهنگر، علیرضا زارع‌پرست و سالار خمسه از بازیگران این فیلم ۱۵۰ دقیقه‌ای هستند که در کاتالوگ برلیناله از آن به عنوان محصول مشترک آلمان، ایران و جمهوری چک یاد شده است.

• گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  غیبت کارگردان

  دست‌اندرکاران برلیناله تلاش‌های فراوانی کردند تا خروج رسول‌اف (تصویر) را از ایران برای حضور در جشنواره میسر سازند اما تلاش‌های آنها بی‌نتیجه ماند. امتیاز پخش و فروش جهانی فیلم "شیطان وجود ندارد" را شرکت فیلمز بوتیک (Films Boutique) در اختیار دارد که دفترش در برلین است.

• گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  صندلی خالی رسول‌اف

  با توجه به غیبت رسول‌اف در برلیناله برای او صندلی خالی در نظر گرفته شده بود. رسول‌اف اواخر تیرماه ۱۳۹۸، در دادگاه انقلاب به اتهام "تبلیغ علیه نظام اسلامی" به یک سال حبس تعزیری و دو سال ممنوعیت خروج از کشور محکوم شد. او از جمله فیلم‌سازان ایرانی است که با وجود سانسور شدید و فشارهای آشکار و پنهان، همواره در فیلم‌های خود، سرکوب و اختناق در ایران را مطرح می‌کند.

• گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  شادمانی توأم با اندوه

  باران رسول‌اف (راست) ، بازیگر فیلم و دختر محمد رسول‌اف، هنگام دریافت جایزه از احساس توامان شادمانی و اندوه خود گفت. کاوه فرنام، (وسط) یکی از تهیه‌کنندگان فیلم با اشاره به دیوار برلین که پیش‌تر غرب و شرق کشور را از هم جدا کرده بود، گفت که این موضوع یادآوری خوبی است که "هیچ دیواری نمی‌تواند تخیل و عشق را متوقف کند. این دیوارها فقط زندگی دیکتاتورها را کوچک می‌کنند."

• گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  با خرس طلایی

  باران رسول‌اف با خرس طلایی هفتادمین دوره از جشنواره فیلم برلین.

• گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  شکار خرس

  شادی عوامل فیلم "شیطان وجود ندارد" از شکار خرس طلایی برلیناله ۲۰۲۰.

• گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  خرس نقره‌ای بهترین بازیگر زن

  جایزه خرس نقره‌ای بهترین بازیگر نقش اول زن را پاولا بر به خاطر درخشش در فیلم اوندینه دریافت کرد. "اوندینه" به کارگردانی کریستیان پتسولد روایتی شاعرانه از عشقی سودایی است که تا جنون و جادو سر می‌کشد.

• گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  خرس نقره‌ای بهترین بازیگر مرد

  جایزه خرس نقره‌ای برای بهترین بازیگر مرد را الیو جرمنو هنرپیشه ایتالیایی برای نقش‌آفرینی در پنهان در ناکجا به دست آورد

• گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  برندگان در کنار هم

  باران رسول‌اف (وسط) در کنار برندگان خرس‌‌های نقره‌ای بهترین بازیگر زن و مرد.

• گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  بهترین کارگردانی

  جایزه خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی نصیب هونگ سانگ‌سو، برای فیلم زنی که دوید، شد. این فیلم محصول کره جنوبی است.

• لینک مرتبط

  گزارش تصویری از برلیناله ۲۰۲۰؛ سینمای ایران خرس طلایی را شکار کرد

  وداع با برلیناله

  تصویری از همه برندگان هفتادمین دوره از جشنواره فیلم برلین. برلیناله ۲۰۲۰ روز یکشنبه اول مارس رسما به پایان می‌رسد.