ایران و اسپانیا درباره گسترش همکاری‌های کتابخانه‌ای رایزنی کردند

به گزارش ایرنا، در این دیدار که روز پنجشنبه ۱۴ اسفند ماه (برابر با ۴ مارس ۲۰۲۱) در دفتر خانم «آنا سانتوس آرامبورو» رئیس کتابخانه ملی اسپانیا برگزار شد، احمدی بیان داشت که به دلیل داشتن دغدغه فرهنگ هر جا که می رود و در هر ماموریتی، اولین اولویت کاری اش بازدید از کتابخانه ها است.

او به تجربه کاری خود در ایران اشاره کرد و گفت؛ زمانی که در وزارت فرهنگ  ایران مسئولیت داشتم ارتباط کاری من با کتابخانه های عمومی بسیار زیاد بود و به همین دلیل علاقه مندم از شیوه کار کتابخانه ها و نوآوری های این حوزه مطلع شوم. احمدی همچنین سلام دکتر بروجردی رئیس کتابخانه ملی ایران را به خانم سانتوس رساند.

رایزن فرهنگی کشورمان در این جلسه سپس به بیان دو پیشنهاد همکاری از سوی رایزنی فرهنگی ایران پرداخت.

اول امکان دسترسی پژوهشگران ایرانی به فهرست کتب مربوط به ایرانشناسی و اسلام شناسی در اسپانیا و در مقابل ما نیز فهرست کتب مرتبط با اسپانیا و جهان اسپانیایی زبان را در اختیار محققان شما قرار خواهیم داد.

دوم همین دسترسی دوجانبه  اما در حوزه اسناد تاریخی دو طرف به نحوی که اسناد مربوط به تاریخ و فرهنگ اسپانیا از سوی ایران در اختیار محققان اسپانیایی قرار بگیرد و اسناد مربوط به حوزه ایرانشناسی و مطالعات اسلامی نیز در دسترس پژوهشگران ایرانی باشد.  مایلیم بدین ترتیب ارتباطی اولیه میان دو کتابخانه ایجاد شود و سپس در قدم های بعد بتوانیم ارتباطات را گسترده تر کنیم.

رئیس کتابخانه ملی اسپانیا نیز در این دیدار با اشاره به ارزش کتابخانه های ملی به عنوان میراث دار فرهنگ آن کشور گفت که بهترین راه دسترسی به سنت و فرهنگ یک جامعه مطالعه میراث مکتوب آن است.

وی افزود: کشورهای ما تاریخ مشترکی با یکدیگر نداشته اند اما فرهنگ هایمان با یکدیگر مرتبط هستند و از طریق جلسات کاری این چنینی می توانند بیش از این نیز ارتباط داشته باشند.

«سانتوس آرامبورو» در ارتباط با پیشنهادات عنوان شده از سوی رایزن فرهنگی کشورمان گفت؛ بخش زیادی از آرشیو اسناد و منابع کتابخانه ملی اسپانیا به صورت دیجیتالی در اختیار پژوهشگران قرار گرفته است و قابلیت جستجو و ذخیره سازی دارد. این امکان می تواند در اختیار محققان ایرانی با ابزارهای بیشتر قرار بگیرد.

رئیس کتابخانه ملی اسپانیا همچنین عنوان کرد که آرشیو مطبوعات این کشور برای بهره برداری پژوهشی از سوی این کتابخانه می تواند در اختیار پژوهشگران ایرانی قرار بگیرد.

سانتوس ضمن استقبال از ارتباط دوجانبه میان دو کتابخانه اظهار داشت که با دانستن جزئیات بیشتری از امکانات و قابلیت های کتابخانه ملی ایران می توانیم گام های مناسب برای تقویت این ارتباط را طراحی و اجرا نماییم.

احمدی در پایان این جلسه به غنای کتابخانه های ایرانی و تاریخ طولانی مکتوبات علمی و فرهنگی در ایران اشاره کرد و گفت فرهنگ کتاب و کتابخوانی آنچنان در کشور ما نهادینه شده است که در منزل برخی از دانشمندان ایرانی کتابخانه هایی هست که تا بیست هزار جلد کتاب را در خود جای داده اند.

وی افزود: یکی از کتابخانه هایی که گنجینه ای از کتب خطی و نسخ قدیمی را در اختیار دارد و بخش هایی در آن با عنوان «درمانگاه کتاب» برای مرمت کتب قدیمی فعالیت می کند، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی است.

رایزن فرهنگی کشورمان با نقل نکاتی از اهتمام آیت الله العظمی مرعشی در جمع آوری تدریجی این منابع در طول حیات خود بر اهمیت مساله پژوهش و مطالعه در فرهنگ ایرانی تاکید کرد که مورد توجه رئیس کتابخانه ملی اسپانیا قرار گرفت و او نیز به مشابهت های میان بزرگان مذهبی اسلام و مسیحیت در موضوع قداست کتاب و فراگیری دانش اشاره کرد که نشان دهنده مشابهت های فرهنگی دو کشور است.

احمدی همچنین پیشنهاد برگزاری برنامه های فرهنگی مشترک و نشست های تخصصی با مسئولان کتابخانه ملی ایران را نیز به ریاست کتابخانه ملی اسپانیا داد و مقرر شد در ارتباطات بعدی چگونگی هماهنگی و اجرای این برنامه ها مورد بحث قرار بگیرد.

این دیدار با بازدید رایزن فرهنگی ایران از بخش های مختلف مجموعه کتابخانه ملی اسپانیا پایان یافت. ملاقات یادشده که با راهنمایی آنخل مارتینز روژر، معاون فرهنگی کتابخانه انجام شد شامل قسمت های مختلف ساختمان تاریخی کتابخانه و نیز بازدید از نمایشگاه های برگزار شده از جمله نمایشگاه نسخه های خطی کتاب های قرن سیزدهم میلادی به زبان کاتالان و نیز نمایشگاه آثار و زندگی خانم کنسپسیون آرنال (که چهره او در نقاشی موجود در عکس دیده می شود) فعال اجتماعی قرن نوزدهمی اسپانیایی بود.

معرفی کتابخانه ملی اسپانیا

این کتابخانه که بزرگترین در اسپانیا و یکی از بزرگترین کتابخانه ها در جهان به شمار می رود در سال ۱۷۱۲ (۳۰۹ سال پیش) در مادرید ساخته شد. دستور ساخت را در این سال فیلیپه پنجم پادشاه وقت اسپانیا برای جمع آوری و ثبت کردن نامه ها و دستورات و مکتوبات مربوط به نهاد پادشاهی صادر کرد.

اما از سال ۱۸۳۶ این کتابخانه از مالکیت پادشاه خارج و به نهاد دولت سپرده شد. در سال های قرن بیستم ساختمان قرن هجدهمی این کتابخانه مورد ترمیم و بازطراحی قرار گرفت تا برای نیازهای جدید فضاهای مناسب تری ساخته شود.

همچنین ساختمان جدیدی نیز در بیرون از شهر مادرید و در منطقه آلکالا دانارس ساخته شد زیرا ساختمان فعلی دیگر پاسخگوی جمع آوری و آرشیو کتاب های تازه نبود.

قاعده از ابتدای ساخته شدن این کتابخانه از سال ۱۷۱۲ تا امروز این بوده است که از هر کتاب، سند و محصول منتشر شده (که امروزه رسانه های دیگر از جمله مویسقی و فیلم و مطبوعات و ... را نیز در بر می گیرد) باید دو نسخه در این کتابخانه آرشیو شود.

به گفته معاون فرهنگی کتابخانه، در حال حاضر کتاب های موجود در مخزن این کتابخانه در مسیری که حدود ۶ کیلومتر طول دارد آرشیو شده اند. قدیمی ترین سند موجود در کتابخانه ملی اسپانیا مروبط است به قرن هشتم میلادی و پادشاهی منطقه آستوریاس در شمال اسپانیای امروزی.

در سال ۱۹۸۶ سه نهاد مجزا شامل آرشیو ملی مطبوعات، موسسه کتابشناسی اسپانیا و نیز مرکز گنجینه اسناد ملی در کتابخانه ملی ادغام شدند و به این ترتیب کتابخانه ملی اسپانیا با عنوان «مرکز دولتی جمع آوری خاطره فرهنگی اسپانیایی» تعریف و شناخته شد.

در سال ۱۹۹۰ نیز مجموعه کتابخانه ملی به عنوان ارگانی مستقل اما زیرمجموعه وزارت فرهنگ اسپانیا تعریف شد. بودجه اختصاص داده شده به این نهاد در سال ۲۰۲۱ معادل ۳۱ میلیون یورو بوده است.

کتابخانه همچنین در قالب برنامه های مشترک با دیگر کشورهای اروپایی بودجه از سوی اتحادیه اروپا نیز دریافت می کند که حدود ۳ میلیون یورو در سال است.

امروز کتابخانه ملی اسپانیا در آرشیو خود بیش از ۴۴ میلیون سند دارد. ۱۵ میلیون کتاب، ۴.۵ میلیون اثر گرافیکی، ۶۰۰ هزار آرشیو صوتی، ۵۱۰ هزار قطعه موسیقی، بیش از ۵۰۰ هزار میکروسند، ۵۰۰ هزار نقشه و ۳۰ هزار نسخه دست نویس ازجمله این اسناد هستند که در کتابخانه نگهداری می شوند. همچنین این خدمات از سوی این مجموعه به مراجعه کنندگان داده می شود:

- راهنمایی و اطلاعات عمومی در مورد این نهاد فرهنگی و مخازن اسناد آن

- اطلاعات کتابشناسی درباره مجموعه کتابخانه ای خود و نیز درباره کتاب هایی که در کتابخانه های دیگر کشور نگهداری می شوند

- اجازه دسترسی عمومی به فهرست کتاب ها که در حال حاضر شامل ۳ میلیون عنوان می شود. رقمی که به تدریج و با ادامه پروژه دیجیتالی کردن آرشیو قرار است بیشتر شود.

- دسترسی به محققانی که در قرائت خانه بزرگ این کتابخانه به کار مشغول هستند و می توانند به آرشیو کتاب های موجود در این مکان استفاده نمایند.

- تبادلات بین کتابخانه ای و قرض دادن اسناد و کتاب ها به دیگر کتابخانه ها

- بازسازی و به روز رسانی آرشیو کتابخانه