چه کسانی نمی خواهند موفقیت FATF به نام روحانی ثبت شود؟ /جدال بر سر لوایح سرنوشت ساز

تصویب لوایح FATF در شرایطی که معادلات برجامی ایران شکل پیچیده‌ای به خود گرفته، می‌تواند یک برگ برنده برای ایران به شمار آید زیرا با پذیرفتن این لوایح حسن‌نیت خود را به کشورهای جهان نشان می‌دهد و در غیر این صورت معادلات سیاسی و اقتصادی میان ایران و کشورهای غربی پیچیده‌تر خواهد شد.

FATF یک کارگروه مالی است که در ۱۹۸۹ میلادی به پیشنهاد اعضای G۷ تاسیس شد. این سازمان ۴۰ توصیه درباره پول شویی و  ۹ توصیه هم درباره مبارزه با تامین مالی تروریسم دارد. توصیه های FATF، باید از طریق وضع مقررات داخلی در کشورهای عضو، اجرا و دنبال شود. به همین دلیل چهار لایحه مرتبط با FATF از سوی دولت به مجلس ارسال شد که ۲ مورد از آن جنبه داخلی داشت و اصلاح قوانین بود و ۲ لایحه دیگر عضویت در کنوانسیون‌ها بود که در ۲ مورد مربوط به قوانین، اصلاحات لازم انجام شد اما در۲ مورد مربوط به عضویت در کنوانسیون‌ها مصوبه مجلس با ایراد شورای نگهبان همراه شد و هم اکنون در دستور کار مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار گرفته است.

رسانه‌های اصلاح‌طلب

سایه FATF بر واردات و مبادلات تجاری

خبرگزاری برنا یادداشتی به قلم مهندس فریناز شفیعی کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی منتشر کرد و آورد: از دیگر مشکلات کسب و کارها موضوع پیوستن به پیمان FATA است که مدتی است لایحه‌ پیوستن یا عدم پیوستن به این پیمان همانند توپ فوتبال بین دولت و مجلس و شورای نگهبان و مصلحت نظام می چرخد و اثرات مثبت و منفی آن را بررسی می‌کنند. اصولاً هدف تحریم‌های خارجی، تهدید اقتصاد ایران با محدودسازی صادرات و واردات است. گاهاَ با اقدامات داخلی، سوء مدیریت‌ها و مشکلات گوناگون همچون سدی در مقابل کارکرد اقتصاد و کسب و کارها قرار دارد و متأسفانه تمامی این موانع ساخت دست دیوان‌سالاری دولتی است (نظیر اعطای مجوزها، صدور بخشنامه‌های متعدد). برداشتن بندهای متعدد از پای اقتصاد و کسب و کارها و اصلاح ساختارهای دست و پاگیر، از ضروریات اصلی افزایش توان اقتصادی کشور جهت مقابله با تحریم‌های خارجی است. در واقع پادزهر اصلی تحریم‌های امریکا و اروپا، آزادسازی اقتصاد کشور و توان بخش خصوصی است که می‌تواند امکاناتی فراتر از روال‌های مرسوم بین کشورها را به کار گیرد. پس با کاستن از مجوزهای دولتی و مبارزه با فساد و بروکراسی‌های اداری میتوان به بخش خصوصی کمک نمود تا چرخه اقتصاد کشور در شرایط تحریمی بهتر بچرخد. به عنوان مثال روند واردات تجهیزات زمان زیادی نیاز دارد،  از زمان تخصیص ارز تا زمان خروج تجهیزات باید مراحل مختلفی طی شود و به اسناد و مدارک متعددی نیاز است.

خبرگزاری ایلنا به گفت وگو با قاسم میرزایی نیکو نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی  پرداخت و آورد: «FATF» لایحه‌ای‌ است که از سوی دولت به مجلس فرستاده شده است،  بنابراین اگر دولت نخواهد؛  مجدداً این لایحه در مجلس بررسی نمی‌شود. در این صورت چه کسی می‌خواهد که دوباره آن را مورد بررسی قرار دهد وقتی که دولت نخواهد آن را بازگرداند؟ پیوستن به نهاد «FATF» یک لایحه بین‌المللی است و تصمیم‌گیری هم در این حوزه سازوکار بین‌المللی می‌خواهد و با دستور کار داخلی نمی‌توانیم آن را بررسی کنیم. زمانی هست که دولت مجموعه مذاکرات، تفاهم‌نامه و قراردادهایی را که با کشورهای دیگر منعقد می‌کند را در اختیار مجلس قرار می‌دهد؛ اما «FATF» یک لایحه بین المللی است و بررسی خودش را دارد. قطعا دولت FATF را مجدداً به مجلس بازنمی‌گرداند.

چگونه تصویب FATF درآمد کشور را بالا می‌برد؟

خبرگزاری ایلنا به گفت وگو با سیدحمید حسینی سخنگوی اتحادیه صادرات فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی پرداخت و آورد: خوشبختانه ما تاکنون مشکلی برای صادرات فرآورده نداشتیم، در هر حال روزانه ۵۰۰ - ۶۰۰ هزار بشکه مازاد فرآورده‌های ویژه و یا مستقیم نفتی صادر شده، اما هزینه‌ها هم به لحاظ حمل و نقل و اسناد و هم برای جابجایی پول بالا رفته، حتی مجبور شدیم محصولات‌مان را پایین‌تر از قیمت‌های معمول بفروشیم، ضمن اینکه ریسک بشدت افزایشی بوده و از طریق شبکه بانکی نمی‌توانستیم کار کنیم.  وی با بیان اینکه طی مدت تحریم بیشتر روی بازارهای همسایه و تعداد محدودی بازار خارج از منطقه متمرکز شدیم، خاطرنشان کرد: اگر تحریم لغو شود ۱۰ تا ۲۰ درصد هزینه‌ها کمتر می‌شود و در واقع درآمد صادراتی کشور از محل فرآورده‌ها ۲۰ درصد افزایش می‌یابد که رقم قابل توجهی است و دیگر اینکه بازارهایی را که از دست داده و به آنها دسترسی نداشتیم به ما بازمی‌گردد.  سخنگوی اتحادیه صادرات فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی تصریح کرد: لغو تحریم تغییر عمده‌ای در صادرات به لحاظ تناژ ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند وضعیت صادرات را تسهیل و ریسک را کم کند، همچنین امکان گسترش فعالیت‌های صادراتی را فراهم می‌کند.  

مخالفت صریح دو چهره نظامی با FATF

روزنامه آفتاب یزد در گزارشی نوشت: برجام زنده است و همچنان بر ارکان مهم اقتصادی ما تاثیرگذار؛ این را می‌توان در واکنش‌ها به برخی اظهار نظرات برجامی و مرتبط با برجام به خوبی لمس کرد.

در کنار برجام، اف. ای. تی. اف نیز به نقطه‌ ثقل برخی چهره‌های مترصد ورود به پاستور تبدیل شده است تا جایی که اگر «سعید محمد» بازتاب‌های پس از انتشار «توئیت ضد اف‌ای تی اف» خود را می‌دانست قطعا اندکی تامل می‌کرد که این مسئله نشان می‌دهد یا «سعید محمد» مشاوران خوبی در حوزه‌ی رسانه و سیاست خارجه ندارد یا خود او همچنان حرفه‌ای در عمران و دستِ خالی در سیاست است. در کنار او اما محسن رضایی همچنان مشغول بازی سیاسی با برجام و اف‌ای تی اف است ضمن آن که دهقان و دیگران به طور واضح اعلام موضع نکرده‌اند این در حالی است که علی رغم تمامی تلاش‌ها و تبلیغات منفی طیفی خاص، چنین به نظر می‌رسد که برجام و اف‌ای تی اف برای ورود به پاستور ممکن است قربانی بگیرد یا برگ برنده محسوب شود! برخی معتقدند؛ محسن رضایی با FATF بازی سیاسی می‌کند، روزنامه ایران با اشاره به اظهارات محسن رضایی در باره FATF نوشت: نکته‌ای که از سخنان محسن رضایی قابل برداشت است، همان نگرانی است که خیلی‌ها در این سال‌ها بابت بررسی FATF داشتند. اینکه یک موضوع حقوقی و فنی تبدیل به مسئله سیاسی شود.
 

نمی خواهید موفقیت FATF به نام روحانی ثبت شود

روزنامه آرمان ملی به گفت وگو با مهدی پازوکی اقتصاددان پرداخت و نوشت: واقعیت این است که برخی از نمایندگان مجلس به دلیل عدم‌درک و آگاهی لازم از وضعیت جامعه جهانی با تصویب FATF مخالفت می‌کنند. این وضعیت تا حدودی درباره برخی اعضای مجمع نیز وجود دارد. اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام باید هزینه تصمیم‌گیری خود را در این زمینه پرداخت کنند.

با نامه رئیس‌جمهور به مقام معظم رهبری دوباره موضوع بررسی لایحه مرتبط با ‌ FATF در دستور کار مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار گرفته است. با توجه به معادلات پیچیده بین‌المللی پذیرش یا عدم پذیرش اف‌ای‌اتی‌اف در شرایط کنونی چه پیامدهایی برای کشور به همراه خواهد داشت؟  در مرحله نخست ما باید هدف خود را از انقلاب مشخص کنیم. ما در سال۵۷ انقلاب کردیم که منزلت مردم ایران در بین مردم جهان بالا برود. ما انقلاب کردیم که به یک ملت نمونه در جهان و به یک الگو برای کشورهای اسلامی تبدیل شویم. در چنین شرایطی قرار است تولید ملی افزایش پیدا کند، فقر از بین برود و رفاه اجتماعی بیشتر شود. بدون‌تردید این اتفاق با یک اقتصاد بسته رخ نخواهد داد. کشورهایی که دارای اقتصاد بسته هستند نه‌تنها به سمت توسعه پیش نخواهند رفت؛ بلکه به سمت عقب حرکت خواهند کرد. اگر قرار است تولید ملی افزایش پیدا کند ما باید در مرحله نخست به بازارهای منطقه‌ای و سپس به بازارهای جهانی راه پیدا کنیم. در یک اقتصاد بسته امکان اینکه ما به بازارهای جهانی دسترسی داشته باشیم نزدیک به صفر است.

اصولگرایان منتظر انتخابات ۱۴۰۰ هستند؟

روزنامه شرق به تحلیل و بررسی لوایح FATF پرداخت و نوشت: اعضای اصولگرای مجمع تشخیص مصلحت نظام با دلایل گوناگون مشغول وقت‌کشی در رابطه با تعیین تکلیف لوایح FATF هستند تا منتظر نتایج انتخابات ۱۴۰۰ بماند؛ از این‌رو علی مطهری معتقد است که وقتی تندروها به قدرت برسند هم FATF تصویب می‌شود هم با آمریکا رابطه خواهند داشت. به گفته مطهری آنها وقتی خودشان مسئول نان و آب مردم باشند مجبور می‌شوند برای رفع مشکلات اقدامی بکنند و برای حل FATF و برجام و حتی رابطه با آمریکا گامی بردارند اما امروز که بایدن دولت آمریکا را به دست گرفته و شرایط تغییر کرده است بر آن نظر نیستم و معتقدم که بهتر است در ایران یک دولت معتدل روی کار بیاید. او پیش از این هم گفته بود اگر دولت دست اصولگرایان بود این لوایح را تصویب می‌کردند. شاهد این مدعا هم تناقض رفتار اصولگراین در مقایسه واکنش‌های آنها در دولت احمدی‌نژاد و روحانی است در دوره احمدی‌نژاد نگرانی خاصی از پیوستن ایران به گروه ویژه ‌اقدام مالی نبود اما به یکباره در دولت روحانی به بحرانی لاینحل تبدیل شد. اصولگرایان مدعی هستند پیوستن به گروه ویژه‌ اقدام مالی مانع دورزدن تحریم خواهد شد. رئیس دفتر رئیس‌جمهوری نیز روز جمعه گفته اعتقاد ما بر این است تحریم‌ها به دو لایحه FATF ارتباط خاصی پیدا نمی‌کند و تصویب این لوایح موجب کم‌شدن بار فشار مالی و ارزان‌تر شدن هزینه تعاملات تجاری با کشورهای خارجی خواهد بود.

رسانه‌های اصولگرا

بدون لغو تحریم ها پرداختن به FATF بی معناست

خبرگزاری فارس به گفت وگو با محمد صالح جوکار نماینده مردم یزد در مجلس شورای اسلامی پرداخت و آورد: تا زمانی که تحریم‌ها باقی است نه تنها تصویب بلکه حتی پرداختن به موضوع FATF و کنوانسیون‌های آن است. کسانی که می‌گویند اگر ما به FATF  مبادلات بانکی‌مان با مشکل مواجه می‌شود به این سوال پاسخ دهند مگر از آنکه ما با تحریم مواجهیم امکان جابجایی پول برای من فراهم است که بخواهد برایش مشکلی پیش آید. همانطور که گفتن ما امروز با تحریم‌های بانکی آمریکا و اروپا مواجهیم و وقتی این تحریم ها هست اگر چه محدودیتی می‌خواهد در صورت عدم پیوستن به FATF در مورد ما اعمال شود. پیوستن به FATF نه تنها مشکلی را از ما حل نمی‌کند بلکه مشکلات بیشتری را هم برای ما ایجاد خواهد کرد و باعث محدودیت های بیشتر علیه کشور ما خواهد شد. با توجه به محدودیت‌هایی که به دنبال اعمال تحریم‌ها علیه ایران در مورد کشور ما ایجاد شده ما به ناچار از کانال‌های غیررسمی به دنبال خنثی‌سازی تحریم‌ها هستیم و وقتی ما به FATF پیوند این اطلاعات مربوط به خنثی‌سازی تحریم‌ها در اختیار دشمنان ما قرار خواهد گرفت و آنها محدودیت‌های بیشتری را علیه ما اعمال خواهند کرد و این همان چیزی است که آنها به دنبالش هستند. همان‌طور که گفتن پیوستن به FATF باعث خواهد شد تا اطلاعات محرمانه ما در حوزه مسائل مالی و بانکی در اختیار دشمن قرار گیرد تا آنها بتوانند فشارهای بیشتری را علیه ما اعمال کنند.

پذیرش لوایح مرتبط با FATF؛ تأمین منافع ملی یا بازی در میدان جنگ اقتصادی دشمن؟

خبرگزاری میزان به گفت وگو با کسری آصفی کارشناس دیپلماسی اقتصادی پرداخت و آورد: در صورتی که ما به صورت کامل دستورالعمل‌های FATF را اجرا کنیم و به دو کنوانسیون باقی مانده بپیوندیم، مجبور خواهیم شد که یک سری از اطلاعات را لو بدهیم و قائدتا اگر این اتفاق بیفتد، مسیرهای دور زدن تحریم‌ها مسدود و وضعیت بدتر خواهد شد. وی با بیان اینکه ادعا می‌شود که هم چین و هم روسیه از ایران درخواست کردند که اگر خواهان تعامل با ما هستید، باید دو کنوانسیون CFT و پالرمو را بپذیرید و استانداردهای FATF را اجرا کنید، گفت: این موضوع واقعیت ندارد و تاکنون هیچ سندی از طرف کسانی که ادعا کردند روسیه و چین اعلام می‌گویند که ما بدون پیوستن به FATF با شما همکاری نمی‌کنیم، وجود ندارد. عملکرد این دو کشور در این سال‌ها نشان می‌دهد که کاملا برعکس است و تنها کشوری که به طور جدی نفت ایران را می‌خرد، چین است و قاعدتا به دلیل جنس تعاملی که با ما دارند، تمایل ندارند که اطلاعات اقتصادی آن‌ها لو برود؛ بنابراین حرف خیلی واقعی نیست. روسیه نیز در آخرین اقدام یک ضمانتنامه با ما اجرا کرد که پروژه ساخت یک نیروگاه را در ایران اجرا کنند.

چند قدم تا شفافیت

خبرگزاری ایمنا در گزارشی به بررسی زوایای مختلف لوایح fatf  پرداخت و نوشت: با توجه به طولانی شدن بررسی پیوستن ایران به FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام و پس از کش‌وقوس‌های فراوان بین موافقان و مخالفان لوایح مبارزه با پولشویی، به نظر می‌رسد مجمع تشخیص مصلحت در آخرین جلسه خود در سال ۱۴۰۰ لوایح باقی‌مانده از FATF یعنی پالرمو و CFT را بررسی و تصویب کند.  ۲۴ آذرماه بود که لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس جمهور از موافقت رهبر معظم انقلاب با درخواست دولت برای تمدید مهلت بررسی لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام، خبر داد. بر همین اساس بررسی مجدد لوایح FATF دوباره در اولویت کار مجمع قرار گرفت و جلساتی با هدف توجیه مخالفان برگزار شد که بر همین اساس، سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام مدعی شد که فضای مجمع در رابطه با این لوایح، نسبتاً مثبت است زیرا در جلسه آخری که برگزار شد با مطرح شدن اظهارات و دلایل قانع کننده دولتی‌ها برای مخالفان، نه به صورت صد در صد، بلکه احساس می‌شود تا حدودی تردیدی در برخی از مخالفان ایجاد شده است. با تقویت احتمال تصویب این لوایح در مجمع، فشار مجلس یازدهم بر مجمع برای رد FATF مضاعف شد که به دنبال آن، نمایندگان مجلس شورای اسلامی هفته گذشته طی بیانیه‌ای مخالفت خود را با تصویب لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کرده و از رئیس مجمع درخواست کردند که در جلسه آتی این مجمع لوایح FATF رد شود. نمایندگان مجلس در بیانیه‌ای خطاب به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام خواستار «رد» لوایح FATF شدند.

 هزینه تحریم را بیشتر نکنیم

خبرگزاری مهر به گفت وگو با رضا روستا آزاد عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران پرداخت و آورد: روح FATF نهایتاً این است که شما باید بگویید پول از کجا آوردید، کجا خرید کردید و چقدر خرید کردید. در فضای تحریم هم که «ال‌سی» ها بسته است و باید با مکانیزم صرافی‌ها نقل و انتقالات مالی خودمان را انجام دهیم. FATF می‌خواهد بگوید در فضای تحریم، کارهای میانبرتان را هم اعلام کنید. این یعنی قصد دارند ما را به طور کامل خلع سلاح کنند...آنها می‌خواهند با اهرم FATF هزینه‌های بیشتری را بر ما تحمیل کنند و بین در و دیوار ما را نگه دارند بنابراین FATF کار جدیدی برای ما نمی‌کند بلکه هزینه‌های تحریم را برای ما بیشتر می‌کند. اگر تحریم نباشد، ما می‌توانیم از امکانات FATF استفاده کنیم ولی وقتی تحریم باشیم نه تنها فایده‌ای برای ما ندارد بلکه هزینه‌های بیشتری هم تحمیل می‌کند.

 2727