لحن آمرانه وزیر خارجه آمریکا به رییس جمهور افغانستان ناشی از چیست؟

به گزارش خبرنگار ایرنا، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در نامه‌ای شدیدالحن به اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان، با هشدار درباره وضعیت این کشور از او خواسته که با تلاش‌های دیپلماتیک برای رسیدن به صلح همراهی کند. بلینکن در این نامه نوشته که آمریکا قرار است از سازمان ملل بخواهد نشستی بین‌المللی با حضور وزیران خارجه کشورهای منطقه از جمله روسیه، چین، پاکستان، ایران و هند برگزار کند.

ظاهرا تیم سیاست خارجی دولت بایدن تصمیم خود را درباره افغانستان گرفته تا جایی که در این مسیر حتی به زبان تهدید و هشدار متوسل شده است. لحن تند وآمرانه این نامه که یک نسخه از این نامه توسط خبرگزاری طلوع نیوز افغانستان منتشر شده، با واکنش‌های بسیاری در افغانستان روبرو شده است.

بلینکن در این نامه با لحن هشدارآمیز به اشرف غنی گفته که اوضاع در افغانستان روبه وخامت است و باید با طرح جدید آمریکا برای تسریع روند صلح همکاری کنید. طرح جدید آمریکا که اخیرا زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه آن کشور در امور صلح با حکومت و رهبران سیاسی در کابل به اشتراک گذاشته، تشکیل حکومت انتقالی را پیش بینی کرده است. اشرف غنی اما می‌گوید، انتقال قدرت از طریق انتخابات غیرقابل معامله است. غنی در عین حال می‌گوید، حاضر است در مورد زمان انتخابات مذاکره کند.

در ادامه نامه بر لزوم اجماع داخلی در افغانستان تاکید شده و بلینکن از رییس جمهورغنی خواسته که با عبدالله عبدالله؛ رییس شورای عالی مصالحه، حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین و عبدالرسول سیاف؛ رهبر جهادی از نزدیک کار کند.

بلینکن گفته که درچند هفته آینده وزرای خارجه آمریکا، روسیه، پاکستان، ایران و هند گرد هم می‌آیند تا گزینه‌ها در افغانستان را بررسی کنند. به علاوه قراراست یک کنفرانس در ترکیه با حمایت سازمان ملل برگزار شود.

او با تاکید بر ضرورت فوری راه حل سیاسی در افغانستان هشدار داده است که اگر آمریکا بخواهد طبق تاریخ توافق شده میان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا و جنبش طالبان همه نیروهای خود را تا اول مه از افغانستان خارج کند، اوضاع امنیت در این کشور وخیم می‌شود و طالبان سریعا دست به تصرف‌های قلمرویی می‌زند.

بلینکن در این نامه گفته است: بسیار صریح و شفاف با شما صحبت می‌کنم تا شما نیز فوریت و ضرورت صحبت‌های من در رابطه با اقدامات جمعی شرح داده شده در این نامه را درک کنید.

وی تاکید کرد که آمریکا پیشنهادی را برای کاهش خشونت‌ها به مدت ۹۰ روز آماده کرده تا مانع طالبان از انجام حملات بهاره شود و فضای دیپلماتیکی برای دستیابی به یک راه‌حل سیاسی میان دولت کابل و طالبان ایجاد کند.

لحن تند وآمرانه وزیر خارجه آمریکا خطاب به رییس جمهوری افغانستان نتیجه اتکای تمام و کمال به آمریکا و تخریب روابط با همسایگانی چون ایران است برخی از سیاستمداران افغانستان اخیرا ایران را دشمن ملت معرفی می کنند.

نامه بلینکن واکنش‌های بسیاری به دنبال داشته است. عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان، تایید کرد که نامه وزیر خارجه امریکا به وی و رئیس جمهور غنی رسیده است. او گفت که در این نامه بر تسریع روند صلح و اجماع داخلی  تاکید شده است و افزود: اصول مطرح شده در این نامه بسیار قابل بحث نیست، اما اینکه چه قدم‌هایی به کار است باید مردم و بزرگان افغانستان تصمیم بگیرند که چه می‌کنیم، صلح می‌خواهیم یا نمی‌خواهیم؟

امرالله صالح معاون اول رئیس‌جمهوری افغانستان گفت که دولت از این نامه نگران نیست و در موضع آن تغییری رخ نخواهد داد. وی هدف از انتشار این نامه از طریق رسانه‌ها را تحت فشار قرار دادن رهبران دولت افغانستان خواند و افزود انتخابات زودهنگام خودش نوعی از قربانی دادن به صلح است و تاکید کرد، تا زمانی که خواست‌های مشروع ملت افغانستان در خطر باشد دولت بر سر اصل اساسی که انتخابات باشد، ایستاده است.

در این نامه بلینکن به رئیس‌جمهور غنی هشدار داده شده که نگرانی وجود دارد که پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان حتی با وجود ادامه کمک‌های مالی به افغانستان اوضاع امنیتی بدتر شود و طالبان مناطق بیشتری را به تصرف درآورند.

معاون رییس جمهور افغانستان تصریح کرد همان گونه که آمریکا و غرب حق دارند درباره سرنوشت نظامیان خود نشست با طالبان برگزار کنند ما هم حق داریم درباره سرنوشت شهروندان خود براساس منافع ملی کشورمان تصمیم بگیریم. امرالله صالح اشاره‌ای هم به طرح جدید صلح زلمی خلیل‌زاد نماینده آمریکا در امور افغانستان کرد و از این طرح به عنوان سند ننگ یاد کرد و گفت چنین سند ننگ را امضا نخواهد کرد.

بسیاری از تحلیلگران و فعالان سیاسی افغانستان به این نامه واکنش منفی نشان داده‌اند. اما آنچه مسلم است برای رسیدن به صلح پایدار که در آن استقلال و وحدت ملی وجود داشته باشد باید تعیین سرنوشت مردم افغانستان به دست خودشان ممکن باشد، مردم افغانستان سال‌ها برای این هدف مبارزه کرده اند و پیچیدن نسخه‌های جدید از سوی آمریکا غیرقابل قبول است.

 واقعیت این است که لحن آمرانه و از موضع بالای مقامات‌آمریکایی چیز تازه‌ای نیست. اتفاقا این رویکرد در قبال متحدان افغانستان هم کم نبوده است. دولت ترامپ برای دستیابی به صلح در افغانستان عملا دولت افغانستان را در حاشیه قرار داد. هرچند انتظار می‌رفت دولت جدید آمریکا با متحدان خود از موضع منطقی‌تری برخورد کند ولی برخوردهای همین چند هفته اخیر نشان داد که دولت آمریکا همچنان از موضع بالا و لحن آمرانه حتی برای دوستان خود تصمیم گیری می کند.

مردم افغانستان سالها برای حفظ عزت و استقلال خود به قویترین قدرت‌ها جنگیده‌اند. انتظار می‌رود دولت افغانستان در هر شرایطی به مردم خود و ظرفیت‌های فرهنگی و منطقه‌ای تکیه کند. وابستگی به قدرتی مانند آمریکا عملا ابتکار عمل را از هر دولت و قدرتی گرفته و مانع از نقش‌افرینی مستقل آنها می شود. در نهایت نباید فراموش کرد که این نحوه برخورد، نتیجه گذاشتن حیثیت افغانستان از سوی دولتمردان افغانستان در سبد آمریکاست.