بعثت پیامبر(ص)؛ آموزه‌ای برای رویارویی با «بت‌پرستی نوین»

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - آیت الله محسن فقیهی*: ۲۷ رجب سالروز بعثت نبی مکرم اسلام (ص) است. با آنکه پیرامون این واقعه عظیم تاریخی، سخن بسیار است و اندیشمندان و مورّخان از ابعاد مختلف به بررسی این واقعه پرداختند اما شاید فصل مشترک تمام این تحلیل‌ها «عدم سازش با وضع موجود و تلاش برای تغییر آن» باشد.

سنجش وضعیت امروز جهان با سرآغاز بعثت پیامبر اکرم (ص) حاکی از تشابه بسیار است. شناخت این تشابهات راه را برای شناخت وضعیت کنونی و مشکلات جهان و برون رفت از آن هموار می‌سازد.

بشر قرن بیست و یکم با وجود تمامی داعیه‌ها و دستاوردهایی که در عرصه‌های گوناگون علمی، تکنولوژی، صنعتی و … حاصل کرده، همچنان خود را اسیر چنگال استکبار و ابرقدرت‌ها می‌داند؛ ابرقدرت‌هایی که با تکیه به سلاح و ثروت‌های هنگفت، خود را صاحبان حق معرفی کرده و با وضع «حقوق بشر»، به چپاول سرمایه‌های مردم و سرکوب ملت‌های آزادی‌خواه روی آورده‌اند. این شرایط در دوران بعثت پیامبر اکرم (ص) وجود داشت.

در آن دوران که نبی مکرم اسلام (ص) به پیامبری مبعوث شدند، قبایل سرشناس عرب که صاحبان ثروت، قدرت و نفوذ بسیار بودند، به مخالفت با پیامبر پرداخته و با وضع تحریم‌های شدید، سعی در مهار انقلاب عظیم نبوی کردند. پیامبر اسلام، در برابر وضعیت‌های موجود تسلیم نشد. ایشان رویه «سازش و سازگاری با شرایط» را در پیش نگرفتند بلکه با همه توان در برابر وضعیت‌های نامطلوب جامعه ایستادند تا از این رهگذر، مسیر کمال و سعادت جامعه بشری را هموار سازند. حقیقت بعثت را باید در ایستادگی در برابر جباران، ستمگران، صاحبان قدرت دانست.

از دیگر تشابهات دوران کنونی با فضای صدر اسلام، «بت‌پرستی» است. شاید برای افرادی که در عصر تکنولوژی زندگی می‌کنند، سخن از بت‌پرستی تعجب‌آور باشد اما باید دانست که همان تعصبات و پرستش بت‌های خارجی، اکنون در شکل و شمایلی دیگر رخ عیان کرده است. اگر در آن روزگار، بت‌های بسیاری بر دیوارهای کعبه آویخته شده بود، اگر در آن دوران تعصب‌های عمیق جاهلی جایگزین منطق، فهم و درایت شد، امروز نیز تعصّبات اندیشه‌ای و کنش‌گری بدون پشتوانه و تبعیت بی‌چون و چرای سردمداران برخی کشورها از استکبار جهانی، نوعی «بت‌پرستی نوین» است. بعثت پیامبر نشان می‌دهد که امروز نیز بشریت باید دست از تعصّبات جاهلانه برداشته و با معیار قرار دادن «حق»، به دور از منافع فردی و جمعی، به سوی حقیقت گام بردارد.

تشابه دیگر امروز جهان با دوران بعثت، شروع حرکت جهانی دین‌داری و روی آوردن به معنویت است. در آغاز بعثت که پیامبر همگان را به حق‌پرستی و توحید دعوت می‌کرد، شاید کمتر کسی گمان می‌کرد که این دعوت محدود، به فاصله زمانی کوتاه، تبدیل به یک نهضت عظیم جهانی شود چه اینکه مردم آن روزگار تشنه معنویت بودند. امروز نیز بشریّت، شیفته معنویت و تشنه معارف دینی است. افزایش میزان دین‌داران (فارغ از آنکه دینداری جدید چه شاخصه‌ها و مولفه‌هایی داشته و دارد) گواه بر آن است که بشر امروزی نیز راهکار برون‌رفت از مشکلات و بحران‌ها را در بازگشت به معارف دینی می‌داند، هرچند که ممکن است در یافتن دین حقیقی دچار انحراف یا اشتباه شود اما با این حال، شیفته معارف دینی شدن، نشان از عطش زایدالوصف بشر امروزی است و این وظیفه متولیان دین، علما، شخصیت‌ها و نخبگان است که با حق‌گرایی و حق‌طلبی، روح تشنه بشر امروزی را با معارف دینی سیراب کرده و با گسترش صلح، عرصه را برای خشونت‌طلبی و افراط‌گرایی ببندند.

امروزه به برکت مجاهدت امام راحل و شهدای عظیم‌الشأن و درایت مقام معظم رهبری، جهان آماده شنیدن ندای وحی و پیام بعثت است. انقلاب اسلامی بستری را فراهم آورده تا نهادهای تبلیغ دین بتوانند پیام اسلام را به جهانیان ابلاغ کرده و ان شاء الله با دعوت جهانیان به دین حق، زمینه را برای ظهور امام زمان ارواحنا فداه، این وارث حقیقی انقلاب و منجی عالم بشریت فراهم آورند.

*عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم