درخواست سازمان‌های حقوق بشری برای تمدید ماموریت گزارشگر ویژه حقوق ‌بشر در امور ایران

سازمان‌های مدافع حقوق‌بشر ایرانی و بین‌المللی با انتشار بیاینه‌ای مشترک خواستار تمدید ماموریت گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران شدند.

ماموریت جاوید رحمان در تیرماه سال ۱۳۹۹ به مدت یک سال تمدید شده است و اکنون ۳۹ سازمان حقوق‌بشری می‌گویند این ماموریت باید دوباره تمدید شود.

رحمان، از ژوئیه ۲۰۱۸ و در پی درگذشت عاصمه جهانگیر، گزارشگر پیشین در امور ایران، به این سمت منصوب شد. ماموریت گزارشگر ویژه به صورت سالانه و طی شش دوره متوالی می‌تواند تمدید شود.

این ۳۹ سازمان سال گذشته نیز با انتشار نامه‌ای مشترک خواستار تمدید ماموریت جاوید رحمان شده بودند.

در بیانیه مشترک این سازمان‌ها به ادامه نقض گسترده و نظام‌مند حقوق بشر در ایران اشاره شده است. آن‌ها از اعضای شورای حقوق‌بشر سازمان ملل خواستند تا در نشست جاری ضمن تمدید ماموریت جاوید رحمان، نگرانی خود را از وضعیت جاری در ایران نشان دهند.

چهل‌وششمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد هم‌اکنون در ژنو در حال برگزاری است. جاوید رحمان گزارشگر ویژه ایران در گزارشی به این نشست که روز سه‌شنبه ۱۹ اسفندماه قرائت شد، موارد متعدد نقض حقوق بشر را اعلام کرد.

یه گزارش هرانا، امضاکنندگان این بیانیه با توجه به مصونیت کامل مقامات ایرانی در خصوص نقض گسترده و نظام‌‌مند حقوق بشر، تمدید ماموریت را ضروری توصیف کرده‌اند.

در بخش دیگری از این بیانیه آمده است:

«ایران با ۲۴۰ اعدام در سال گذشته میلادی در بالاترین رتبه پس از چین قرار دارد. این اعدام‌ها از جمله جرائم مرتبط با مواد مخدر و سایر اعمالی که مطابق با قوانین بین‌المللی «جنایات جدی» تعریف نمی‌شود را نیز در بر می‌گیرد. شماری از این افراد بدون اطلاع قبلی خانواده و وکلای به صورت مخفیانه اعدام شده‌اند. در میان این افراد روح الله زم، خبرنگار مخالف که به دلیل راه اندازی کانال در شبکه‌های اجتماعی به اعدام محکوم شد نیز قرار دارد. همچنین مقامات ایران دستکم سه کودک-مجرم را در سال ۲۰۲۰ اعدام کرده‌اند که این امر نقض قوانین بین‌المللی و مغایر با درخواست‌های مکرر ارگان‌های سازمان ملل و کشورهای عضو از ایران است.»

سازمان‌های امضاکننده این بیانیه شرایط بسیاری از زندان‌ها و بازداشتگاه‌های ایران را بی‌رحمانه و غیرانسانی عنوان کرده‌اند. آنان تراکم بالای جمعیت، تهویه نامناسب و دسترسی به سرویس‌های بهداشتی را از جمله مشکلات زندانیان برشمرده‌اند. در این بیانیه گفته شده است که زندانیان عقیدتی و سیاسی از مرخصی یا بخشنامه‌های عفو به دلیل شیوع ویروس کرونا مستثنی شده‌اند.

سازمان‌های حقوق‌بشری از دولت‌های عضو شورای حقوق بشر خواسته‌اند تا ایران را برای دسترسی بدون محدودیت گزاشگر ویژه تحت فشار قرار دهند. آنان همچنین از کشورهای عضو خواسته‌اند تا نسبت به وضعیت وخیم حقوق بشر در ایران ابراز نگرانی کنند و پیامی محکم به مقامات ایرانی برای توقف چرخه مصونیت از مجازات ارسال کنند.

جدیدترین گزارش جاوید رحمان، تداوم نقض حقوق‌بشر به صورت سیستماتیک

جاوید رحمان در گزارش شفاهی چند روز پیش خود به شورای حقوق بشر این سازمان بار دیگر از مقام‌های جمهوری اسلامی به دلیل زیر پا گذاشتن حقوق شهروندان، به‌خصوص گروه‌های اقلیت‌ها انتقاد کرد.

او صدور و اجرای احکام اعدام و به طور مشخص اعدام‌ شهروندان عرب‌ اهوازی، شهروندان بلوچ و «کودک-مجرمان» را محکوم کرد.

رحمان این گزارش شفاهی را به دنبال گزارش کتبی خود که در هفته‌های گذشته منتشر شد، روز سه‌شنبه ۹ مارس/ ۱۹ بهمن به شکل ویدئویی ارائه کرد و پس از گزارش او، نماینده ایران به ارائه پاسخ پرداخت.

رحمان در گزارش خود همچنین از بهنام محجوبی، درویش گنابادی یاد کرد که به دنبال دسترسی نداشتن به حق درمان در زندان، در بیمارستان لقمان جان خود را از دست داد. گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران در بخش دیگری از گزارش خود با انتقاد از ایران در زمینه رعایت حقوق زنان، جمهوری اسلامی را متهم کرد که با زنان به عنوان شهروندان درجه دو برخورد می‌کند. او از ازدواج کودکان در ایران هم انتقاد کرد و خواهان تصویب قوانین لازم برای جلوگیری از انجام این ازدواج‌ها شد.