فقها به غصبِ ستمگرانه حکومت و همه تخصص ها پایان بخشند، اکبر گنجی - Gooya News

اکبر گنجی - ویژه خبرنامه گویا

جهان امروز، جهان تخصص است. فقیه از آن نظر که فقیه است، باستان شناس است. یعنی متخصص برساخته های اعراب جاهلی پیش از اسلام ( احکام امضایی فقهی که بیش از ۹۰ درصد فقه را تشکیل می دهند) است.

حکومت در دوران مدرن نیازمند متخصصان علوم انسانی تجربی( سیاست، جامعه شناس، اقتصاددان، برنامه ریزی، حقوق دان، روان شناس، روابط بین الملل، جمعیت شناسی، مدیریت، تاریخ، و...) و علوم طبیعی تجربی است.

فقیه متخصص هیچ یک از اینها نیست، مگر اینکه فقیهی به دانشگاه رفته و در یکی از این رشته ها تحصیل کرده و متخصص آن رشته شده باشد. با اینکه متافیزیک مسلمین در حوزه ها تدریس می شود، محسن کدیور- که اجتهادش از سوی آیت الله منتظری تأئید شد- به دانشگاه تربیت مدرس رفت و دکترای فلسفه اسلامی اخذ کرد. از راه دین نان نمی خورد و از سال ۱۳۸۸ تاکنون در دانشگاه دوک تدریس می کند. اما فلسفه متافیزیکِی و فقه او به کار حکومت های مدرن تخصص یافته نمی آیند و خودش نیز چنین ادعایی ندارد و از جمهوری سکولار دفاع می کند. ممکن است فقیهی به دانشگاه رفته و دکترای اقتصاد یا دیگر رشته های علوم تجربی انسانی را اخذ کرده باشد. در این صورت می تواند به عنوان یک متخصص در آن حوزه سخن بگوید.

اما، با احکام فقهی خشن و موهن اجتماعات ساده قبائلی نمی توان به اداره جامعه مدرن پرداخت. اجرای احکام کیفریِ خشنِ فقهی- که از سوی پیامبر اسلام با اصلاحاتی فقط و فقط برای همان دوران امضا شد- اینک موجب اسلام هراسی می شود. ولی حکومت را نیز ناکارآمد و کج و معوج می کنند. فقه را نباید با حقوق مدرن یکی فرض کرد. این ادعایی به کلی باطل است. حقوق مدرن نیاز حکومت های مدرن است، اما فقه به زیان حکومت ها و جوامع مدرن است.