از رسم های کهن تا تیغ دو لبه چهارشنبه سوری امروزی

چهارشنبه سوری امسال شبیه به یک تیغ دولبه است که از هر طرفش راه بروی ممکن است دست و پایت را ببرد. یک طرفش کرونا و طرف دیگرش مصدومیت های ناشی از انفجار مواد محترقه و منفجره است. صدماتی جبران ناپذیر که افراد پیش از درگیر آن شدن حتی تصور درد و رنجش را هم ندارند. در سال های گذشته فرهنگ سازی و برخورد با متخلفان و فروشندگان مواد آسیب زا به دفعات صورت گرفته اما افزایش آمارها در این روزها که جهان با بیماری کرونا دست و پنجه نرم می کند تلنگریست برای آتش بس این جنگ و بازگشت به آیین کهن چهارشنبه سوری.

به گزارش ایسنا، تا امروز سهشنبه ۲۶ اسفند ماه، روز چهارشنبه سوری حدود ۳۰۰ نفر در سطح کشور دچار مصدومیت های ناشی از حوادث چهارشنبه سوری شدند. از این تعداد ۱۳ درصد دچار قطع عضو، ۲۷ درصد دچار آسیب به چشم، ۳۴ درصد سوختگی و بقیه دچار سایر آسیب های جسمی شده اند. همچنین تا امروز ۶ نفر که در بین آنها یک دختر شش ساله در تبریز  هم بود، جان خود را از دست دادند. بهار نشان از آغاز است، اما چهارشنبه سوری، آغازی تلخ و دردناک برای خانواده های داغدار  را رقم زد.

 سوی دیگر این چهارشنبه سوری همزمان شدن آن با کرونا و خستگی کادر درمان است که فشار بیشتری را به آن ها تزریق می کند و اورژانس بیمارستان که بیش از یک سال است شاهد افزایش بیماران کرونا، مرگ جوانان و ریه های سفیده بوده حالا باید با جان های سوخته، عضو های قطع شده و چشم های سیاه دست و پنجه نرم کند. نه تنها صدمات چهارشنبه سوری کادر درمان را بیش از پیش تحت فشار قرار خواهد داد بلکه حضور در محافل و مراسم چهارشنبه سوری افراد را قدم به قدم به ابتلای خود و عزیزانشان به کرونا نزدیک تر کرده و فشار به کادر درمان را بیش از پیش افزایش می دهد. 

از سال های گذشته سازمان آتش نشانی تهران، اورژانس و سایر متولیان حوادث برای رسیدن به چهارشنبه سوری آرام تلاش کردند، اطلاع رسانی بسیاری در این زمینه انجام شده و پیش از کرونا در این موقع از سال مدارس شاهد حضور نیروهای امدادی برای صحبت با دانش آموزان بودند اما حالا با تعطیلی مدارس گفته می شود که این اقدامات به صورت مجازی انجام شده است.

در این میان، با وجود اقدامات و برخورد های بسیاری که انجام شده همچنان می بینیم که در این روز از نارنجک ها، بمب های دست ساز و.. استفاده می شود و این امر نشان می دهد که شاید بازگشت به آیین کهن چهارشنبه سوری، آخرین راه باقی مانده و احتمالا موثرترین راه باشد.

محمدرضا مرشد دوست- یک کارشناس ایمنی- در گفت و گو با ایسنا در این باره اظهارمی کند: شعار ما نگاهی خلاقانه برای حفظ ایمنی برای آیین کهن چهارشنبه سوری است.

وی می گوید: اگر تمام سنت های چهارشنبه سوری هر شهری به صورت کامل انجام گیرد ناخودآگاه به سمت ایمنی حرکت خواهیم کرد.

این کارشناس ایمنی با بیام اینکه از رسم کهن چهارشنبه سوری فقط از آتش پریدن آن باقی مانده است، ادامه می دهد: اگر این رسم آتش پریدن نیز به صورت کامل حفظ می شد به سمت نا ایمنی حرکت نمی کردیم.

به گفته وی، در جشن های مشابه چهارشنبه سوری در کل جهان، دو اقدام نورافشانی و آتش بازی انجام  می شود؛ بر اساس همین تجربیات مشخص شده که اگر این اقدامات و محیط انجام آن ها کنترل شده باشد شاهد برگزار شدن جشن خوبی خواهیم بود، این در حالی است که در جشن های ایمن چیزی تحت عنوان استفاده از مواد محترقه یا ترقه های بسیار پر صدا دیده نمی شود.

مرشد دوست اظهار می کند: در همین راستا دو رویکرد برای کاهش صدمات چهارشنبه سوری وجود دارد که یکی از آن ها اقدامات پیشگیرانه و برخورد با افرادی است که در این زمینه ها اقدام می کنند که نتایج این رویکرد دیده شده است، اما رویکرد دیگر فرهنگ سازی و زنده نگه داشتن کل آیین چهارشنبه سوری است که از جمله قاشق زنی، شال اندازی، کوزه شکن و.. است.

این کارشناس ایمنی با اشاره به نقش بزرگان خانواده ها در برگزار شدن شیوه سنتی چهارشنبه سوری می افزاید: در قدیم در خانه بزرگان خانواده جمع می شدند و ضمن برگزار کردن مراسم چهارشنبه سوری کهن، مسافرت و برنامه نوروز را تعیین می کردند. یکی از این رسم ها کوزه شکن است. در زمان های گذشته در روز چهارشنبه سوری روی کوزه و ظروف ترشی قدیمی بدی های هر سال را می نوشتند و پس از آن کوزه را می شکستند، همین موجب خوشحالی افراد بوده و از طرفی هم هیجانات را تخلیه می کرده است.

این کارشناس ایمنی ادامه می دهد: اگر این دسته از اقدامات برای کودکان انجام و این دسته از آیین های کهن زنده نگه داشته شود می توان به افزایش فرهنگ ایمنی امیدوار بود.

مرشد دوست با بیان اینکه یکی از آیین کهن نیز پریدن از آتش بوده است، می گوید: در زمان های گذشته برای روشن کردن آتش از چوب و خاشاک استفاده می کردند و آتش کنترل شده بود، اما متاسفانه این روزها برای درست کردن آتش از بنزین و مایعات قابل اشتعال استفاده می شود که همین کار موجب گسترش و ایجاد حریق می شود.

وی با بیان اینکه همراهی خانواده و زنده نگه داشتن آیین کهن، رکن اصلی چهارشنبه سوری است، ادامه می دهد: هر چه به سمت این برویم که آیین کهن را کمرنگ کنیم با حوادث بیشتری رو به رو خواهیم بود.

این کارشناس ایمنی پیشنهادی هم برای این شب به خانواده ها داده و ادامه می دهد: اولا نظارت بر رفتار فرزندان خود را داشته باشند، همچنین مکان هایی که در دسترس نیستند، مثل زیرپله ها، انباری، کمدها، زیر تخت و .. را بازدید کنند که اگر فرزندانشان وسایل محترقه یا منفجره ای را در این محل ها نگهداری می کنند والدین نسبت به این موضوع آگاه شوند، چرا که مواردی مشاهده شده که فرزند خانواده یک بطری بنزین یا مواد خطرناکی را زیر تختش نگه داشته که همین می تواند موجب حوادث شدید و تلخی شود.

وی با تاکید بر اینکه خوب است که نگهبانان برج ها و خانه ها بر رفت و آمد کودکان و نوجوانان حساسیت بیشتری داشته باشند، می افزاید: در این روزها رفت و آمد ها می تواند زنگ خطری را فعال کند و توصیه می شود که در این روزها بیشتر ساختمان ها خاموش کننده های خود را از پیش بررسی کنند و بر محل پارک خودروی خود و.. نظارت کنند.

مرشد دوست در خاتمه از شهروندان درخواست می کند که بالکن های خود را خالی کنند تا در این شب با پریدن آتش یا جرقه آتش سوزی ایجاد نشود.

انتهای پیام