تفسیر غلط آمار گردشگری سلامت به نفع گردشگری پزشکی در ایران

به گزارش خبرنگار مهر، دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی را با عنوان لزوم بازنگری در رویکرد سیاستگذاری گردشگری سلامت در ایران تهیه و منتشر کرده است. در این پژوهش آمده که گردشگری پزشکی یکی از زیرمجموعه‌های گردشگری سلامت محسوب می‌شود اما متأسفانه در کشور ما گردشگری سلامت به گردشگری پزشکی تقلیل داده و به غلط آمار مربوط به گردشگری سلامت در سطح جهان را به نفع گردشگری پزشکی تفسیر می‌کنند. این تقلیل باعث شده است که سیاست گذاران و تصمیم گیران در سطوح مختلف حکمرانی تصمیم‌های را اتخاذ کنند که زمینه گسترش و توسعه گردشگری پزشکی فراهم شود.

بررسی سیاست‌ها و برنامه ریزی های یک دهه گذشته در کشور نشان می‌دهد که مراد از گردشگری سلامت در این برهه گردشگری پزشکی بوده است و گردشگری تندرستی که سهم بسیار بیشتری از گردشگری سلامت را در دنیا دارد مورد توجه جدی قرار نگرفته است. در این باره می‌توان گفت جهت گیری صرف برنامه ریزی ها بر گردشگری پزشکی می‌تواند آثار و نتایج منفی در نظام سلامت کشور داشته باشد که این آثار می‌تواند مهمترین دلایل برای تغییر رویکرد در جهت تقویت گردشگری تندرستی باشد. هر چند که در این باره نباید از ساماندهی گردشگری پزشکی و سیاست گذاری در این حوزه متناسب با ملاحظات کنونی کشور غافل بود.

با افزایش روند گردشگران ورودی به کشور از کشورهای همسایه در سالیان اخیر، گردشگری پزشکی نیز روند رو به رشدی داشته است به طوری که از رشد تقریباً ۳۰ برابری در یک دهه اخیر برخوردار بوده است. هر چند که گردشگری پزشکی در ایران را به عنوان گردشگری سلامت تعبیر می‌کنند اما در واقع گردشگری پزشکی بخش کوچکی از گردشگری سلامت است و مهمترین بخش گردشگری سلامت گردشگری تندرستی و پیشگیرانه است.

در این پژوهش پیشنهاد شده است که سیاست‌های کشور در زمینه گردشگری سلامت مورد بازنگری جدی قرار گرفته و در بعد گردشگری پزشکی ورود بیمارستانها و مراکز درمانی دولتی برای ارائه خدمات گردشگری پزشکی به بیماران خارجی بر اساس ضوابط و شرایطی باشد که خدمات رسانی به مراجعه کنندگان داخلی به این مراکز با اختلال مواجه نشود.

همچنین همه خدمات درمانی ارائه شده در بیمارستان‌های خصوصی از هیچ گونه تعرفه دولتی چه در زمینه دارو و چه خرید تجهیزات پزشکی استفاده نکنند و دارو و تجهیزات پزشکی برای این بیمارستانها با ارز آزاد محاسبه و نسبت به تعریف تعرفه خاص گردشگران خارجی اقدام شود.

همچنین پیشنهاد شده که با محوریت وزارت میراث فرهنگی و همکاری وزارت بهداشت و بانک مرکزی، سامانه‌ای طراحی شود که ورود و خروج، برخورداری از خدمات سلامت و اقامت، هزینه کرد و سایر خدمات جانبی به این گردشگران با هدایت و نظارت بهتری انجام شود.

از طرفی برای توسعه گردشگری پزشکی پیشنهاد می‌شود ساز و کارهایی تدوین شود که مراکز درمانی و بیمارستانی در کشور با سرمایه گذاری کشورهای هدف گردشگری پزشکی تأسیس شود و مکانی یابی مراکز خدمات پزشکی با توجه به ظرفیت‌های گوناگون استان‌های کشور از جمله نزدیکی با بازار هدف صورت پذیرد.

پیشنهاد نهایی این است که سیاست‌های کشور در حوزه گردشگری سلامت بیشتر در جهتی تدوین شود که زمینه توسعه گردشگری تندرستی با توجه به ظرفیت‌های متنوع و فراوانش کشور در این زمینه تسهیل شود. این امر هم اشتغالزایی و هم درآمد ارزی کشور را افزایش خواهد داد و هم زنجیره گردشگری به ویژه جامعه محلی از آن منفعت بیشتری خواهد برد در نتیجه به باز توزیع ثروت در بین آحاد جامعه کمک می‌کند. البته کارآمدی این سیاست وقتی خواهد بود که الگوی بومی گردشگری تندرستی مبتنی بر اقتضائات فرهنگی ایران طراحی شده و توسعه گردشگری تندرستی بر اساس آن الگو صورت گیرد.