درنگی بر زندگی دکتر ابوالقاسم بختیار

دکتر ابوالقاسم بختیار در بروجن زاده شد و پس از گذراندن فراز و فرودهای زندگی شخصی در سن ۵۵سالگی موفق به کسب مدرک پزشکی از آمریکا شد.

او پس از بازگشت به ایران خدمات ارزنده‌ای در جهت توسعه بهداشت، سلامت و علم پزشکی کشور کرد.

آخرین فرزند دکتر ابوالقاسم بختیار در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، گفت: حدود ۱۵۰ سال پیش که امکاناتی در اختیار مردم نبود و همه مشغول دامپروری و کشاورزی بودند، ابوالقاسم بختیار در بروجن چشم به جهان گشود و هنگام تولد مادر خود را به دلیل کمبود امکانات بهداشتی از دست داد که این موضوع یکی از عوامل پیشرفت زندگی او شد. پدر او حاج حسن ضرغام بروجنی، مسئول کاروان زائرین به کربلا بود و پس از گذشت پنج سال از مرگ مادر ابوالقاسم، برای مراقبت از او ازدواج کرد.

رحمت ابوالقاسم بختیار افزود: آن زمان شناسنامه نبود و پس از مرسوم شدن آن، ابوالقاسم فامیل بختیار را برگزید.

به گفته وی، ابوالقاسم پس از رسیدن به سن قانونی برای رفتن به مکتب خانه به همراه شهربانو، همسر پدرش، در مکتب خانه نام نویسی کرد. او پس از پایان تحصیلات در مکتب‌خانه، برای یافتن کار به اصفهان رفت و سرانجام در یکی از مکتب‌خانه های اصفهان معلم شد.

بختیار افزود: در همین زمان بی‌بی ماه بیگم بختیاری، نوه رضاقلی خان ایلخانی، به دنبال معلم خصوصی برای پسرانش بود که ابوالقاسم را به او معرفی کردند، ابوالقاسم پس از پذیرفتن درخواست بی‌بی‌ماه بیگم و اتمام سال تحصیلی به تهران عزیمت کرد.

رحمت ابوالقاسم بختیار افزود: در تهران زندگی جدیدی برای او رقم خورد، او پس از بررسی‌های اولیه از اهمیت بالای زبان انگلیسی در تمام درس‌ها با خبر شد، پسران بی‌بی ماه بیگم در دبیرستان البرز درس می‌خواندند و ابوالقاسم نیز پشت در کلاس می‌نشست و یادداشت‌برداری می‌کرد تا اینکه روزی مدیر مدرسه، دکتر ساموئل جردن، هنگام نظارت ابوالقاسم را دید و او را به دفتر خود فراخواند. او پس از اطلاع از شرایط ابوالقاسم و دیدن اشتیاق او به ادامه تحصیل، با تحصیل او در دبیرستان موافقت کرد اما ۲ شرط را پیش پای او گذاشت، یکی به دست آوردن رضایت همکلاسی‌ها و دیگری تقویت زبان انگلیسی و گرفتن نمره قبولی در امتحان ورودی بود که ابوالقاسم با شرکت در کلاس‌های ورزش و صمیمیت با هم‌کلاسی‌های خود، رضایت آن‌ها را بدست آورد و درنهایت با افزایش اطلاعات خود با استفاده از بهره‌گیری از کتاب‌های کتابخانه دبیرستان، نمره قبولی را به دست آورد.

وی در خصوص زندگی ابوالقاسم پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان گفت: او پس از پایان تحصیلاتش با راهنمایی دکتر جردن برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت، در سال ۱۳۰۴ (۱۹۲۵میلادی) با هلن جفریز که یکی از همکاران او در بیمارستان هارلم بود ازدواج کرد و نتیجه این ازدواج هفت فرزند، پنج دختر و ۲ پسر، بود.

به گفته وی، او در سال ۱۹۲۵ موفق به دریافت دکترای خود از دانشگاه سیراکیوس ایالت نیویورک شد و در تاریخ چهارم آذرماه۱۳۰۸ (۲۵ دسامبر ۱۹۲۹) یکی از اعضا نظام پزشکی نیویورک شد. او در سال ۱۳۱۰ (۱۹۳۱ میلادی) به همراه همسر و سه فرزند خود به ایران بازگشت تا به مردم کشورش خدمت کند.

آخرین فرزند ابوالقاسم بختیار در ادامه افزود: او پس از بازگشت به ایران، نخستین دانشکده پزشکی دانشگاه تهران را بنا نهاد و در دانشگاه تهران تدریس می‌کرد و پس از مدتی یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه تهران شد.

به گفته وی، سالن تشریح دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، به پاس خدمات ارزنده به نام او نامگذاری شد.

رحمت ابوالقاسم بختیار بیان کرد: ابوالقاسم بختیار در سال ۱۳۲۰ با همسر دوم خود، بی‌بی توران ضرغامی که نوه ابراهیم بختیار(ضرغام السلطنه)بود، ازدواج کرد و نتیجه این ازدواج ۱۰ فرزند (۶دختر و چهار پسر) بود.

رییس بنیاد ایرانشناسی چهارمحال و بختیاری در خصوص دکتر ابوالقاسم بختیار بیان کرد: او از پزشکان پیشگام و فعال در حوزه فعالیت‌های علمی و پزشکی، بنیانگذار مرکز آموزش‌های پزشکی در ایران و نهضت سلامت، بهداشت و امور پزشکی و همچنین از نخستین دانش‌آموختگان ایران در آمریکا بود که با توجه به زندگی کردن در چهارمحال و بختیاری، اصفهان، تهران و در خارج از کشور، شخصیتی فرامنطقه‌ای و فراملی به شمار می‌رود.

عباس قنبری عدیوی گفت: تسلط دکتر ابوالقاسم بختیار در دانش پزشکی و زبان‌های خارجه منجر شد نگاه بلندی به تربیت انسان‌ها داشته باشد و تلاش زیادی در زمینه حفظ و اشاعه نام و فرهنگ ایران داشته باشد.

او افزود: طراحی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، راه‌اندازی بیمارستان شرکت نفت و در منطقه بختیاری و اقدامات او در زمینه توسعه بهداشت مناطق بختیاری از دیگر خدمات او است. به همین جهت یکی از جنگل‌های بزرگ طبیعی منطقه زاگرس به پاس قدردانی از زحمات دکتر بختیار و همسر آمریکایی او، به نام هلن نامگذاری شده است.

به گفته وی، برای شناسایی یک منطقه و مردم آن لازم است تاریخ و وضعیت فعلی منطقه و شخصیت‌های برجسته آن مورد بررسی قرار بگیرد و لازم است مطالعه در خصوص شخصیت‌ها و ظرفیت‌های استان در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، ادبی و اخلاقی بیشتر انجام شود.

قنبری عدیوی اظهار داشت: نام‌آوران و نامداران و شخصیت‌های تاثیرگذار علمی، فرهنگی و مذهبی در گذشته این استان وجود دارد که برای استمرار خدمات و فعالیت‌های آن‌ها و ادامه مسیرشان فرهنگ‌سازی شود.

او افزود: فرهنگ‌سازی وابسته به اندیشه و تفکر خلاقانه، حرکت‌های نوآورانه و اراده است و تاثیرگذاری فرهنگ از شخصیت‌ها، خبرگان، نخبگان و سرآمدان جامعه شروع می‌شود و توسعه عمومی پیدا می‌کند.

رییس بنیاد ایرانشناسی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه اقداماتی که در خور اشخاص برجسته تاریخی این استان باشد، انجام نشده است، پیشنهاد داد: می‌توان بیمارستانی در بروجن که زادگاه او بود ساخته و به نام او نامگذاری شود، در مقابل بیمارستان‌ها تندیس این شخص به همراه زندگینامه او قرار داده شود، تمبر یادبود به نام او چاپ شود، هدایای کوچک از جمله گردن‌آویز با نام دکتر ابوالقاسم بختیار به دانشجویان پزشکی داده شود، خیابان‌ها به نام او نامگذاری شود و زندگینامه او به صورت حک شده بر لوح فلزی در اول خیابان قرارداده شود.

او افزود: می‌توان در کنار تجلیل از شهدای سلامت، از پیشگامان حوزه سلامت و پزشکی نیز تجلیل کرد و همچنین می‌توان هرساله پزشکان متعهد و خدمتگزار که نقش مهمی در توسعه بهداشت و سلامت جامعه ایفا کرده است، انتخاب شوند و جایزه ویژه ابوالقاسم بختیار به همراه زندگینامه، لوح و تندیس مخصوص به آن‌ها داده شود.

به گفته وی، لازم است در نامگذاری مراکز تخصصی در حوزه‌های مختلف از اشخاص متخصص همان حوزه بهره گرفت.

قنبری عدیوی در ادامه گفت: در بنیاد ایرانشناسی عکس و زندگینامه فرهیختگان و افراد برجسته استان تهیه شده است و در ویژه‌نامه گلگشت ایرانشناسی معرفی می‌شوند و با توجه به سالروز فوت دکتر ابوالقاسم بختیار، ۱۹ دی‌ماه، ۱۳۴۹، عکس و زندگینامه او در ویژه‌نامه زمستان ۱۳۹۹ قرار داده شده است.