خروج از کنوانسیون مقابله با خشونت علیه زنان؛ "پیام خطرناک" ترکیه به جهان

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در هفته‌های اخیر دو سند را امضا کرده که با یکدیگر به‌شدت در تضاد هستند. او ابتدا یک "برنامه راهبردی" برای بهبود اوضاع حقوق بشر در کشورش را تصویب کرد و روز ۲۹ اسفند (۱۹ مارس) سند خروج این کشور را از پیمان استانبول.

به اعتقاد ناظران خروج از کنوانسیون استانبول نشان می‌دهد که دولت ترکیه تا چه اندازه به بهبود اوضاع حقوق بشر اهمیت می‌دهد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

هدف این پیمان اروپایی که در سال ۲۰۱۱ توسط ۱۳ کشور عضو شورای اروپا در استانبول به امضا رسید، مقابله با خشونت علیه زنان، خشونت خانگی، تجاوز در زندگی زناشویی و هر گونه آزار و اذیت و اعمال تبعیض علیه زنان و دختران است.

در حال حاضر ۴۵ کشور عضو این پیمان هستند.

گفته می‌شود که تصمیم اردوغان مبنی بر پایان دادن به عضویت خود در پیمان اروپایی زیر فشار گروه‌های ارتجاعی اسلامی صورت گرفته است.

۳۰۰ قربانی در یک سال

زهرا زمرد، وزیر امور خانواده ترکیه در توجیه این اقدام دولت گفت، "حقوق زنان و دختران در قوانین ترکیه به اندازه کافی تضمین شده" است.

بر اساس آمار گروه‌های مدافع حقوق زنان، در سال‌های اخیر شمار قربانیان خشونت علیه زنان در این کشور افزایش یافته است. تنها در چهار ماه گذشته بیش از ۵۰ زن بر اثر خشونت مردان جان باخته‌اند.

طبق نظرسنجی سازمان "ما زن‌کشی را متوقف خواهیم کرد" در سال گذشته میلادی در ترکیه ۳۰۰ زن به دست شوهر یا شریک زندگی پیشین خود کشته شدند.

آتاسلیم، دبیرکل این سازمان گفت، دولت ترکیه با این تصمیم خود جان میلیون‌ها زن را به‌خطر می‌اندازد.

صدها تن از شهروندان استانبول و چند شهر دیگر ترکیه در مخالفت با این اقدام دولت تظاهرات کردند. شماری از سیاستمداران این کشور، از جمله شهردار استانبول، خروج از پیمان اروپایی را ضربه‌ای به حقوق قانونی زنان قلمداد کردند.

در استانبول و شهرهای دیگر مخالفان خروج از پیمان استانبول تظاهرات کردند

انتقادهای بین‌المللی

سازمان ملل متحد در واکنش به خروج ترکیه از کنوانسیون استانبول نگرانی عمیق خود را ابراز کرد و مصرانه از دولت این کشور خواست، به حفظ و ارتقا امنیت و حقوق زنان و دختران ادامه دهد.

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم گفت، ترکیه با این اقدام "پیام خطرناکی به تمام جهان" فرستاده است.

او تاکید کرد که حقوق زنان و دختران یکی از اصول پایه‌ای حقوق بشر، صلح، امنیت و برابری در قرن ۲۱ میلادی است.

ماریا پژینوویچ بوریچ، دبیرکل شورای اروپا گفت، خروج ترکیه از کنوانسیون اروپایی "شکست بزرگی" در زمینه حفاظت از زنان در این کشور، در سراسر اروپا و فراتر از آن به‌شمار می‌رود.

اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز در توییتر خود نوشت، خشونت علیه زنان غیرقابل قبول است.

ناچو سانچز آمور، گزارشگر پارلمان اروپا در امور ترکیه هم در پیامی توییتری نوشت، دولت ترکیه "چهره واقعی خود" را نشان داده است. به اعتقاد او خروج از این پیمان به معنای "بی توجهی کامل به حاکمیت قانون" و یک گام به عقب است.

دولت فرانسه نیز این اقدام ترکیه را "یک گام دیگر به عقب در زمینه احترام به حقوق بشر" دانست.

انتقادهای سیاستمداران آلمان

شماری از سیاستمداران بلندپایه آلمانی نیز به خروج ترکیه از کنوانسیون استانبول واکنش نشان دادند. آنالنا بربوک، رهبر سبزها گفت، اقدامات اردوغان نشان می‌دهد که دولت ترکیه تا چه حد از دموکراسی فاصله گرفته است. او از هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان و اتحادیه اروپا خواست، در این باره سکوت نکنند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

فراکسیون حزب چپ در پارلمان آلمان هم خواستار "موضع‌گیری شفاف" دولت فدرال و پایان صادرات جنگ‌افزار به ترکیه و همچنین قطع همکاری پلیس و سرویس‌های مخفی آلمان با ترکیه شد.
پیش‌تر سخنگوی وزارت أمور خارجه اقدام ترکیه را "یک پیام اشتباه به اروپا" خوانده و گفته بود، نادیده‌گرفتن خشونت علیه زنان را نمی‌توان با هیچ یک از قوانین عرفی یا أصول دینی یا دیگر سنت‌های ملی توجیه کرد.

• خیزش یک میلیارد نفری برای اعتراض به خشونت علیه زنان در روز والنتاین

  آغاز یک حرکت

  "خیزش یک میلیارد نفری" کمپینی است که با ابتکار ایو انسلر (چپ) هنرمند آمریکایی و از فعالان جنبش زنان به راه افتاد و از سال ۲۰۱۳ به این سو هر ساله به مناسبت‌های گوناگون از جمله در روز والنتاین (۱۴ فوریه) برگزار می‌شود تا اذهان عمومی را به معضل خشونت علیه زنان متوجه کند.

• خیزش یک میلیارد نفری برای اعتراض به خشونت علیه زنان در روز والنتاین

  به زبان‌های مختلف

  سایت رسمی این کمپین که onebillionrising.org نام دارد، به زبان‌های مختلف از جمله فارسی در دسترس است و کاربران می‌توانند از تازه‌ترین برنامه‌ها و رویدادها در سراسر جهان آگاه شوند. جزییاتی چون زمان، محل و کم و کیف برگزاری این رویدادها در نقاط مختلف دنیا به‌گونه‌ای در این سایت تنظیم شده که کاربران می‌توانند در صورت تمایل در گردهمایی‌های دلخواه خود شرکت جوید.

• خیزش یک میلیارد نفری برای اعتراض به خشونت علیه زنان در روز والنتاین

  چرا یک میلیارد؟

  عدد یک میلیارد در نام این کمپین از آماری می‌آید که طبق آن یک سوم زنان در سراسر جهان دست‌کم یک بار خشونت را در زندگی خود تجربه کرده‌اند. برنامه‌های این کمپین به ویژه در کشورهایی که با معضل خشونت علیه زنان دست به گریبان هستند، پررنگ‌تر است. نمایی از گردهمایی پرشمار زنان در فیلیپین در روز ۱۴ فوریه ۲۰۱۸ در چارچوب فعافیت‌های این کمپین.

• خیزش یک میلیارد نفری برای اعتراض به خشونت علیه زنان در روز والنتاین

  تلاشی بدون مرز

  اعتراض به خشونت علیه زنان حد و مرز نمی‌شناسد. در مراسمی عظیم که در روز ۱۴ فوریه ۲۰۱۸ در فیلیپین برگزار شد، زنان پیر و جوان و حتی کودک در کنار هم شرکت داشتند. همه‌ی آنان نواری به رنگ بنفش که رنگ فمینیسم است، به مچ خود بسته بودند و لباس‌های یک‌شکل به تن داشتند.

• خیزش یک میلیارد نفری برای اعتراض به خشونت علیه زنان در روز والنتاین

  خیزشی گسترده

  در کشورهای اروپای شرقی نیز بحث خشونت علیه زنان جریان داشته و دارد. نمایی از گردهمایی در ورشو، پایتخت لهستان که در چارچوب کمپین "خیزش یک میلیارد نفری" برگزار شد.

• خیزش یک میلیارد نفری برای اعتراض به خشونت علیه زنان در روز والنتاین

  برنامه در ۱۷۵ شهر آلمان

  در آلمان مراسم و برنامه‌های گسترده‌ای در چارچوب این کمپین از جمله با رقص‌های خیابانی برگزار می‌شود. از طریق سایتی ویژه می‌توان درباره نقاط و برنامه‌هایی که تدارک دیده‌ شده‌اند، اطلاعات لازم را کسب کرد. ۱۷۵ نقطه در آلمان در برنامه‌های این کمپین در روز ۱۴ فوریه ۲۰۱۸ شرکت جسته‌اند. در خور توجه آنکه در مدارس آلمان هم برنامه‌هایی در این روز به منظور روشنگری کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود.

• خیزش یک میلیارد نفری برای اعتراض به خشونت علیه زنان در روز والنتاین

  لزوم روشنگری

  هلند نیز از کشورهایی است که در مدارس آن برنامه‌هایی برای اعتراض به خشونت علیه زنان در چارچوب کمپین "خیزش یک میلیارد نفری" برگزار می‌شود. این برنامه‌ها با حضور دختران و پسران انجام می‌گیرد و مانند بسیاری از نقاط جهان با رقص همراه است.

• خیزش یک میلیارد نفری برای اعتراض به خشونت علیه زنان در روز والنتاین

  تلاشی پیوسته

  کمپین "خیزش یک میلیارد نفری" حامیان روزافزونی دارد که با رقص و پایکوبی و اجرای برنامه‌های مبتکرانه به خشونت علیه زنان "نه" می‌گویند. تصویری دیگر از برنامه‌ی دانش‌آموزان مدرسه‌ای در هلند برای پیوند دادن اعتراض به خشونت علیه زنان و روز عشاق.

  نویسنده: شهرام احدی