«بیانیه اورشلیم»: تعریف جدیدی از یهودستیزی/ این بیانیه که به امضای بیش از ۲۰۰ دانشور رسیده تاکید می کند که جنبش تحریم اسرائیل لزوما یهودستیزانه نیست

 «بیانیه اورشلیم»: تعریف جدیدی از یهودستیزی/ این بیانیه که به امضای بیش از ۲۰۰ دانشور رسیده تاکید می‌کند که جنبش تحریم اسرائیل لزوما یهودستیزانه نیست

گروهی متشکل از بیش از ۲۰۰ دانشور بیانیه‌ای منتشر کرده‌اند که تعریف جدیدی از یهودستیزی ارائه می‌کند و مشخصا تاکید می‌کند که هرگونه تلاش برای تحریم اسرائیل لزوما به معنی یهودستیزی نیست. این آخرین نمونه از نزاع بر سر تعریف یهودستیزی است. برخی گروه‌های یهودی کوشیده‌اند به آن‌چه اتخاذ «موازین دوگانه» نسبت به اسرائیل می‌نامند برچسب یهودستیزی بزنند. منتقدان می‌گویند این کار باعث شده است انتقاد مشروع از اسرائیل نیز گاه برچسب نژادپرستی و یهودستیزی بخورد. این موضوع به خصوص در بریتانیا موضوع جنجال بوده است.

سند جدید روز پنجشنبه با نام «بیانیه اورشلیم درباره یهودستیزی» منتشر شد. این یک هفته پس از آن است که گروهی لیبرال از دانشوران یهودی بیانیه‌ای مشابه تحت عنوان بیانیه «کارگروه نکسوس» منتشر کرده بودند.

بیانیه اورشلیم اما فراتر از بیانیه نکسوس می‌رود چرا که مشخصا به جنبش جهانی تحریم اسرائیل، که از سال ۲۰۰۵ از سوی جامعه مدنی فلسطین آغاز شده است، اشاره می‌کند و می‌گوید این جنبش به خودی خود یهودستیزی نیست.

در این بیانیه، که امضاکنندگان آن متخصصین و دانشوران در زمینه‌هایی همچون یهودستیزی، هولوکاست، اندیشه یهود، اسرائیل‌شناسی و غیره هستند می‌خوانیم: «بایکوت، تشویق به سرمایه‌گذاری نکردن و تحریم‌های دولتی، اشکال رایج و غیرخشونت‌آمیز اعتراض سیاسی علیه دولت‌ها هستند. در مورد اسرائیل، این حرکت‌ها به خودی خود یهودستیزانه محسوب نمی‌شوند.»

هر دو بیانیه اورشلیم و نکسوس را در واقع می‌توان واکنشی به تعریفی دانست که «ائتلاف بین‌المللی یادبود هولوکاست» در سال ۲۰۱۶ از یهودستیزی ارائه داد. این سازمان بین‌دولتی در سال ۱۹۹۸ به ابتکار گوران پرسون، نخست‌وزیر سوسیال دموکرات وقت سوئد، و با همکاری بیل کلینتون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا و تونی بلر، نخست‌وزیر وقت بریتانیا بنیان‌گذاری شد. در حال حاضر ۳۴ کشور عضو این ائتلاف هستند که به غیر از آمریکا، کانادا، استرالیا، آٰرژانتین، اسرائیل و ترکیه بقیه همه اروپایی هستند. معروفترین حرکت این سازمان اما اعلام تعریفی رسمی از یهودستیزی است که گاه باعث جنجال شده است. مثلا حزب کارگر بریتانیا در زمان رهبری جرمی کوربن وارد بحث‌هایی داغ در مورد اتخاذ این تعریف شد. یکی از جنجالی‌ترین بخش‌های این تعریف آن‌جا است که به عنوان نمونه‌ای از حرکات یهودستیزانه این مورد را مثال می‌زند:‌ «اتخاذ موازین دوگانه نسبت به اسرائیل.» این سند در ادامه می‌گوید: «انتظار رفتاری از اسرائیل که از هیچ کشور دموکراتیک دیگری انتظار نمی‌رود یا مطالبه نمی‌شود» نوعی یهودستیزی است.

ابتکار «بیانیه اورشلیم» از سوی گروهی از دانشوران آغاز شد که در سال ۲۰۲۰ در «موسسه فان لیرِ» اورشلیم که از معتبرترین مراکز دانشگاهی اسرائیل است گرد آمدند. این بیانیه مشخصا به تعریف سال ۲۰۱۶ «ائتلاف بین‌المللی» اشاره می‌کند و می‌گوید:‌ «تعریفِ «ائتلاف بین‌المللی یادبود هولوکاست» در برخی جنبه‌های کلیدی ناروشن است و می‌توان از آن تفاسیر مختلفی کرد. همین باعث سردرگمی و جنجال شده و این‌گونه مبارزه علیه یهودستیزی را تضعیف کرده است.»

برخی از دانشوران یهودی که از منتقدان شناخته‌شده سیاست‌های اسرائیل به حساب می‌آیند از جمله امضاکنندگان «بیانیه اورشلیم» هستند از جمله آیان لوستیک از دانشگاه پنسیلوانیا؛ پیتر باینارت، روزنامه‌نگار شناخته‌شده نیویورکی؛ سوزانا هشل، رئیس برنامه مطالعات یهود در دانشگاه دارتموت؛ اِی بی یهوشوآ، رمان‌نویس اسرائیلی و داو واکسمن، رئیس مطالعات اسرائیل در دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس.

امضاکنندگان این بیانیه در ضمن شامل برخی از شناخته‌شده‌ترین پژوهشگران یهودستیزی در آمریکا، اسرائیل، آلمان و بریتانیا هستند.

سباستیان کونراد از دانشگاه آزاد برلین، هاسیا داینر از دانشگاه نیویورک، برنارد آویشای از دانشگاه دارتموت، ناتالی زیمون دیویس از دانشگاه تورنتو، یائل زروباول از دانشگاه راتگرز (در نیوجرسی آمریکا)، یائیر والاک از دانشگاه سوآس لندن و موشه زوکرمان، آنات ماتار و مناخم ماتنر از دانشگاه تل‌آویو از جمله چهره‌های شناخته‌شده امضاکننده هستند. به نظر نمی‌رسد چهره‌ای ایرانی جزو امضاکنندگان باشد گرچه به نام لیور استرنفلد از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا برمی‌خوریم که تخصصش یهودیان ایران است و عضو شورای «انجمن ایران‌پژوهی» است.

این بیانیه در مقدمه خود اعلام می‌کند که از چندین سند تاریخی الهام گرفته است: بیانیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸، کنوانسیون حذف تمام انواع تبعیض نژادی در سال ۱۹۶۹، بیانیه مجمع بین‌المللی استکهلم در موضوع هولوکاست در سال ۲۰۰۰ و قطع‌نامه سازمان ملل درباره یادبود هولوکاست در سال ۲۰۰۵. بیانیه تاکید می‌کند که «ما باور داریم که گرچه یهودستیزی برخی جنبه‌های متمایز دارد اما مبارزه با آن از مبارزه علیه تمامی اشکال تبعیض نژادی، قومی، فرهنگی، مذهبی و جنسیتی جدایی‌ناپذیر است.»

بیانیه پس از مقدمه، یهودستیزی را به عنوان «تبعیض، تعصب، خصومت یا خشونت علیه یهودیان به مثابه یهودیان (يا نهادهای یهودی به مثابه یهودی)» تعریف می‌کند و سپس ۱۵ اصل راهنما برای کسانی که می‌خواهند موارد یهودستیزی را تشخیص دهند ارائه می‌کند.

در بخشی از این اصول به مواردی در موضوع اسرائیل و فلسطین اشاره شده که یهودستیزی محسوب می‌شوند و مواردی که چنین نیستند.

از جمله «نمونه‌های یهودستیزی» در مورد اسرائیل و فلسطین به این موارد اشاره شده: استفاده از نمادها و کلیشه‌های منفی یهودستیزی کلاسیک در رابطه با دولت اسرائیل، برخورد با یهودیان (به صرف یهودی بودن) به عنوان عوامل دولت اسرائیل، تقاضا از افراد یهودی به محکوم کردن اسرائیل یا صهیونیسم به علت یهودی بودن، باور به این‌که یهودیان غیراسرائیلی صرفا به علت یهودی بودن به اسرائیل وفاداری بیشتری از کشورهای خود دارند، منکر شدن حق یهودیان به «وجود و شکوفایی در دولت اسرائیل، به صورت دسته‌جمعی و فردی و به عنوان یهودی در انطباق با اصول برابری.»

بیانیه در ضمن نمونه‌هایی را هم نام برده که «به خودی خود یهودستیزانه نیستند» از آن جمله: حمایت از فلسطینی‌ها، انتقاد از صهیونیسم یا مخالفت با آن و انتقاد با بنیان از اسرائیل به مثابه یک دولت (از جمله مقایسه اسرائیل با آپارتاید یا استعمارِ اسکانی.)
آرش عزیزی/ ایندیپندنت فارسی

 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران