تکرار ادعایی غلط از دولتمردان/آیا اخبار، کانالیزه به رهبری میرسد؟

خبرگزاری مهر، گروه سیاست: اخیراً در یک گردهمایی مجازی با حضور برخی چهره‌های سیاسی و خبرنگاران داخلی و بعضاً رسانه‌های ضدانقلاب، وزیر امور خارجه به پرسش‌های کاربران یک شبکه اجتماعی پاسخ داد. محمدجواد ظریف در این نشست در پاسخ به سوالی در خصوص اظهاراتی که وی درباره توان نظامی ایران در ابتدای دولت یازدهم مطرح کرده و منجر به تذکر رهبر انقلاب شده بود، مدعی شد: «رهبری هم مطلب دروغ خبرگزاری فارس به نقل از من را خوانده و باور کرده است» ادعایی که به سرعت به تیتر اکثر رسانه‌های ضدانقلاب تبدیل شد. این اظهارنظر از سوی ظریف که به نوعی رهبری را کانالیزه شده معرفی می‌کرد، با مشی قبلی او در قبال رهبری مغایر بود.

البته این ادعا یک‌بار هم توسط حسن روحانی رئیس‌جمهور در نشست خبری ۱ خرداد ۱۳۹۶ مطرح شد. زمانی که رهبر انقلاب به اجرای سند ۲۰۳۰ توسط دولت تدبیر انتقاد کردند و تذکر دادند، روحانی در نشست خبری مدعی شد: «علی‌الظاهر گزارش‌هایی خدمت مقام معظم رهبری داده بودند که ایشان را نگران کردند»

این ادعا چند روز بعد واکنش رهبر انقلاب را در پی داشت. رهبر انقلاب ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ و در جمع دانشجویان فرمودند: «آنهایی که خیال می‌کنند ما گزارش درست نگرفته‌ایم؛ نه، گزارش‌های ما گزارش‌های درستی است»

اما طرح این ادعا از سوی محمدجواد ظریف که طی این سال‌ها همواره مورد حمایت رهبر انقلاب قرار داشته، عجیب بود. ظریف در گفتگویی در بهمن ماه سال ۹۶ با یکی از رسانه‌ها گفته بود: «رابطه من با رهبری مرید و مرادی است»، او در بخش دیگری از این گفتگو نیز در حوزه ارائه گزارش‌های خود به رهبری چنین عنوان کرده بود: «در دوران فعلی وزارتم که سعادت داشتم به صورت مستقیم با رهبری ارتباط داشته باشم به همان روش عمل کرده‌ام و ایشان نیز تاکید داشتند هر آنچه را می‌بینیم هر چند مطابق دیدگاهشان نباشد گزارش بدهیم. این موضوع ارتباط صادقانه‌ای را از طرف بنده ایجاد کرده و ایشان نیز ارتباط بزرگوارانه و سخاوتمندانه‌ای داشتند که همیشه مورد تفقدشان بودم. البته خود را قابل این تفقد نمی‌دانم.»

این علاوه بر این است که وزیر امور خارجه از جمله معدود وزرای دولت یازدهم و دوازدهم بوده است که هم از حمایت‌های مستقیم رهبری در جایگاه‌های حقوقیش برخوردار بوده است و هم در موارد متعددی از حمایت ایشان در شخصیت حقیقی بهره مند شده بود. حمایت‌هایی که در برهه‌هایی حساس به تعبیر برخی از سیاسیون نجات‌بخش ادامه حیات مأموریتی و سیاسی این چهره بوده است.

اسحاق جهانگیری در تیرماه ۹۹ در نشست مدیران ارشد وزارت امور خارجه در خصوص این حمایت‌ها گفته بود: «مقام معظم رهبری در دوره گفتگوها و مذاکرات با کشورهای ۱+۵ نیز مکرر از آقای ظریف وزیر امور خارجه کشورمان تعریف کردند چراکه می‌خواستند این علامت را به دنیا بدهند که ایشان مورد تأیید کامل مجموعه نظام و رهبری هستند.»

اما ادعای کانالیزه شدن امام جامعه از همان ابتدای پیروزی انقلاب مطرح می‌شد، هر بار جریانی، تصمیم و نظر امام یا رهبری انقلاب را به مذاق خود خوش نمی‌دید، چنین اتهامی را مطرح می‌کرد.

۳۰ مهر ماه سال ۱۳۵۸ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سالگرد رحلت حاج آقا مصطفی خمینی در بیاناتی در مسجد اعظم قم نسبت به ادعای کانالیزه شدن امام خمینی فرمودند: «از امام بپرسید کِی رهبران حزب جمهوری‌اسلامی یا اعضای شورای انقلاب در اطراف امام حصاری به وجود آوردند؛ از امام بپرسید کِی گزارش‌ها را کانالیزه کرده‌اند تا به امام بدهند؛ این رادیو و تلویزیون را دارید ملاحظه می‌کنید، مشاهده می‌کنید؛ از همه‌ی گروه‌ها، از همه‌ی قشرها، از دانشجو، از کارگر، از این دانشگاه، از آن دانشگاه، از فلان سندیکا، از فلان شورای کارگری، کارکنان فلان اداره و فلان وزارتخانه پیش امام می‌آیند؛ اینها چه می‌گویند؟ اینها به امام از کجا حرف می‌زنند؛ از شهرستان‌ها که می‌آیند از آب‌وهوای شهرستان به امام می‌گویند یا دردها را می‌گویند؟ و این همان است که امام باید بداند.»

در بحبوحه سال‌های دولت اصلاحات که فضای روزنامه‌های زنجیره‌ای بیش از پیش بر فضای رسانه‌ای کشور احاطه داشت، چنین شبهاتی در بین اقشار مختلف بویژه قشر پیشروی جامعه یعنی دانشجویان وجود داشت. در همان سال‌ها رهبری با حضور در دانشگاه امیرکبیر در پاسخ به پرسشی پیرامون کانال‌های ارتباطی رهبر انقلاب با وقایع و حقایق جامعه که از سوی یکی از دانشجویان مطرح شد مبنی بر اینکه «شما از چه کانال‌هایی و چگونه در جریان امور و مسائل جامعه قرار می‌گیرید؟ آیا همه‌چیز را به شما می‌گویند؟» فرمودند: «من از طُرق رسمی و غیر رسمی سعی می‌کنم با واقعیات در تماس باشم. گزارش‌هایی که به من داده می‌شود، بسیار متنوع است؛ هم گزارش‌های دستگاه‌های مختلف اطلاعاتی است -چه اطلاعات مربوط به وزارت اطلاعات، چه آنچه که مربوط به اطلاعات نیروهای مسلح است، چه آنچه که مربوط به بعضی از دستگاه‌های خبررسانی دستگاه‌های دولتی است- هم بخشی از دفتر ما کارش اطلاع‌رسانی است؛ مثل دفتر ارتباط مردمی و دفتر بازرسی، که این‌ها از طریق نامه و تلفن مرتباً با مردم در تماسند. با اشخاص و تیپ‌های مختلف اجتماعی هم ملاقات‌های فراوانی دارم و نامه هم زیاد دریافت می‌کنم. به‌هرحال گوش من، گوش فعالی است؛ اما درعین‌حال مدعی نیستم که همه‌چیز را می‌دانم. ممکن هم نیست که همه‌چیز را بدانم؛ البته ممکن است چیزهایی را بدانم و چیزهایی را هم ندانم»

ایشان تاکید کردند: «معتقدم که برای یک مسئول در دستگاه حکومتی -اعم از مسئولیتی که بنده دارم یا مسئولیتی که دیگر مسئولان دارند- انقطاع از واقعیات و دوری از مردم، عامل انحطاط است. معتقدم که یک مسئول نباید اجازه دهد که از واقعیات جامعه و از خبرهایی که در جامعه جاری است، دور بماند… من به خانه‌های اشخاص هم می‌روم. یکی از کارهایی که بحمدالله من از اوایل ریاست جمهوری تا به حال انجام داده‌ام -البته گاهی بیشتر است، گاهی کمتر- این است که به منازل اشخاصی از آحاد و توده‌های مردم می‌روم، روی فرششان می‌نشینم، با آن‌ها حرف می‌زنم و زندگی‌شان را از نزدیک لمس می‌کنم. البته به شما عرض کنم، اطلاع از مردم، یک بخش از اطلاع است؛ بخش دیگرش اطلاع از دشمن است.»

ایشان در سخنانی در سال ۹۷ در جمع دانشجویان نیز رسماً به ادعای «کانالیزه شدن رهبری» پاسخ دادند و فرمودند: «البتّه این را هم به شما بگویم؛ بنده از مسائل کشور مطّلعم. حالا گاهی گفته می‌شود که فلانی کانالیزه می‌شود و مانند اینها؛ نه، اینها نیست؛ بنده، هم گزارش می‌خوانم -گزارش رسمی، گزارش غیر رسمی- هم تماس با آدم‌ها از طرق مختلف داریم، تماسهای مردمی و دفتر ارتباطات مردمی داریم؛ مطّلعم از مسائل جامعه تا آن حدّی که یک آدمی مثل من می‌تواند مطّلع باشد.»

ادعای کانالیزه شدن رهبری از دیرباز بنا بر منافع سیاسی توسط برخی از افراد و گروه‌ها مطرح می‌شده و آنچه مشخص است با مجموعه دسترسی‌ها و منابع رهبری هم تناقض‌های جدی دارد. حال طرح این ادعا توسط شخصی همچون ظریف که همواره مورد حمایت‌های بی مثال رهبری بوده قطعاً ناشی از فضای احساسی شبکه‌های اجتماعی است که البته از شخصیت کارکشته‌ای مثل ظریف که تجربه شرایط سخت مذاکرات و گفتگوهای چندجانبه را داشته دور از ذهن بود.