تجارت، محور سیاست خارجی چین

آفتاب‌‌نیوز :

روابط خارجی جمهوری خلق چین راه تعامل این کشور با کشورها و مناطق خارجی و بیان نقاط ضعف و قدرت سیاسی و اقتصادی پکن را دنبال می کند و سیاست خارجی و تفکر استراتژیک چین به عنوان یک قدرت بزرگ و ابرقدرت نوظهور بر جهان نیز بسیار تأثیرگذار است.

چین عضو بسیاری از سازمان های بین المللی است و دارای سمت های کلیدی مانند عضویت دائمی در شورای امنیت سازمان ملل است. این کشور همچنین به عنوان یک قدرت هسته ای، پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای را در سازمان ملل امضا کرده و یکی از مذاکره کنندگان اصلی در زمینه برجام است.

سیاست خارجی پکن امروز به عنوان روابط استراتژیک با کشورهای همسایه و ابرقدرت های جهان به منظور تلاش برای منافع ملی چین و ایجاد یک فضای مناسب برای توسعه داخلی این کشور به منظور رقابت دائمی در جهان در طولانی مدت خلاصه می شود.

سیاست اقتصادی و روابط تجاری چین نیز تابعی از سیاست خارجی این کشور است. چین اولویت بالایی برای خودکفایی اقتصادی، به ویژه در بخش انرژی و صنعت نیمه هادی دارد. از سال ۲۰۱۸، چین سالانه صدها میلیارد دلار نفت وارد کرده اما سه برابر بیشتر از این رقم را برای صنعت نیمه هادی هزینه کرده است. بنابراین امنیت انرژی برای چین خیلی مهم است.

روابط اقتصادی و تجاری چین نیز با دنیا سطوح مختلفی دارد و بسته به توانمندی کشورهای مختلف، پکن با هر کشور در یک سطح خاص رابطه اقتصادی برقرار کرده است. در همین راستا تا کنون چین با بیش از ۲۰۰ کشور و سازمان بین المللی و منطقه ای، الگوی روابط تجاری برقرار کرده است که جدیدترین آن سند برنامه جامع همکاری های ایران و چین بود که ابتدای فروردین سال جاری امضا شد.

از میان کشورهایی که چین با آنها روابط تجاری دایر کرده است آمریکا، اتحادیه اروپا، اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا، ژاپن (آ. سه. آن)، هنگ کنگ، کره جنوبی، استان تایوان چین، استرالیا، روسیه و برزیل ۱۰ شریک نخست تجاری چین هستند.

چین همچنین در بسیاری از پروژه های زیربنایی در اطراف اوراسیا و آفریقا سرمایه گذاری کرده است از جمله پل زمینی اوراسیا، خطوط لوله و خط آهن چین و میانمار و یک کریدور اقتصادی و یک بندر در پاکستان. این کشور همچنین تامین مالی یک بندر بسیار بزرگ در سریلانکا را پذیرفت که بعدها به دلیل سرباز زدن سریلانکا از پرداخت بدهی های خود به چین، پکن برای ۹۹ سال کنترل این بندر را بر عهده گرفت.

حجم کل واردات و صادرات چین در سال گذشته میلادی (۲۰۲۰) به ۳۲ تریلیون یوان (حدود ۴.۹ تریلیون دلار) رسید که ۳۰ درصد بیشتر از حجم سال ۲۰۱۵ است. در طول دوره برنامه پنج ساله سیزدهم (۲۰۱۶-۲۰۲۰)، وضعیت چین به عنوان یک کشور بزرگ در تجارت کالا تثبیت شده است و ارزش کالاهای وارداتی و صادراتی چین در هر دقیقه به ۶۰ میلیون یوان می رسد.

آخرین داده های گمرک چین نشان می دهد ارزش کل واردات و صادرات تجارت خارجی چین در دو ماه نخست سال جاری ۵.۴۴ تریلیون یوان (هر دلار ۶.۵ یوان) بوده است که در مقایسه با سال گذشته ۳۲.۲ درصد افزایش داشته است. در این میان صادرات نسبت به سال گذشته ۵۰.۱ درصد، واردات ۱۴.۵ درصد افزایش داشته و مازاد تجارت ۶۷۵.۸۶ میلیارد یوان بوده است.

در دو ماه اول سال ۲۰۲۱ واردات و صادرات چین به شرکای تجاری عمده در حال افزایش بوده است. از این میان نرخ رشد تجارت چین و آمریکا بیشترین بود و به ۶۹.۶ درصد رسید. تجارت چین و اروپا ۳۹.۸ درصد رتبه دوم را دارد و اتحادیه جنوب شرق آسیا موسوم به «آسه آن» همچنان با رشد ۳۲.۹ درصدی در حجم تجارت بزرگترین شریک تجاری چین بودند.

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در چین نیز در سال گذشته تحت تأثیر مدیریت قدرتمند بحران کرونا در چین رشد کرد و رکوردی تاریخی به ثبت رساند. اقتصاد چین تنها اقتصاد مهمی بود که توانست در سال گذشته رشد اقتصادی مثبتی داشته باشد.

گزارش وزارت تجارت چین نشان داد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در چین ۶.۲ درصد در سال ۲۰۲۰ جهش کرده و به رکورد تاریخی هزار میلیارد یوآن رسیده است. از نظر دلاری هم سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم در چین ۴.۵ درصد رشد کرده و به ۱۴۴.۳۷ میلیارد دلار رسیده است.