ماجرای دهکده محو شده در ژاپن؛ روایتی از تلاش ۱۵ نفر برای نجات «کسن»

الهه جعفرزاده: در ۱۱ مارس ۲۰۱۱، وقوع یک زمین لرزه و سونامی روستای باستانی «کسن» ژاپن را به طور کلی نابود کرد. در یک دهه گذشته، گروه کوچکی از بازماندگان، با شهامت سعی در بازسازی جامعه‌ی آن روستا داشتند، اما واقعیتی تیره و تار گریبان‌گیر آنها بود: این پوچی برای همیشه ماندگار است.

دهکده کسن در کشور ژاپن، در طول قرن‌ها، میزبان اتفاقات بسیاری بوده است؛ جنگ و طاعون، کاشت و برداشت برنج، کاشت و قطع درختان.

بعد آن موج آمد، زمان متوقف شد و این روستا به تاریخ پیوست.

در ۱۱ مارس ۲۰۱۱ هنگامی که یک زمین‌لرزه و سونامی فاجعه‌بار در ساحل ژاپن رخ داد، بیش از ۲۰۰ نفر از ساکنان روستای کسن، در استان ایواته کشته شدند. به جز دو مورد از ۵۵۰ خانه، همگی ویران شدند.

پس از عقب‌نشینی سونامی، تقریباً همه کسانی که زنده مانده بودند فرار کردند. آنها دارایی‌های نابود شده خود، مقبره نیاکان خود و سرزمینی را که اجدادشان برای چندین نسل زراعت کرده بودند، رها کردند و گریختند.

اما ۱۵ نفر از ساکنان، حاضر نشدند کسن را ترک کنند و قول بازسازی آن را دادند. از سال ۲۰۱۱، هیروکو ماسوایکه، عکاس نیویورک تایمز، دو بار در سال به روستا سفر کرده است تا مأموریت بازماندگان برای بازسازی شهرشان را ثبت کند.

ناوشی ساتو ۸۷ ساله، چوب‌بُر و کشاورزی که پسرش را در اثر سونامی از دست داد، گفت: «اجداد ما از هزار سال پیش در این روستا زندگی می‌کردند. آن زمان‌ها نیز فاجعه‌هایی رخ داده و مردم ماندند تا خسارات را جبران کرده و شهر را بازسازی کنند. من احساس تعهد می‌کنم که آنچه را اجدادم شروع کرده‌اند ادامه دهم و نمی‌خواهم شهر خود را از دست بدهم.»

بسیاری از باقی‌ماندگان، از جمله آقای ساتو، ماه‌ها بدون برق و آب زندگی کردند. آقای ساتو به مدت یک سال کمپ زد و در کنار باقی‌مانده ساختمان خانه‌اش زیست. او رویای تولد دوباره کسن را طی یک دهه آینده، دیده است.

از همان سال اول پس از سونامی، او هر روز به جنگل ‌می‌رفت و برای بازسازی خانه‌اش درخت‌ها را قطع می‌کرد. هنگامی که تنها دو خانواده دیگر از اقدام او برای بازسازی خانه‌ها پیروی می‌کردند، همسر و عروس آقای ساتو به بی‌ثمر بودن نقشه او پی بردند و از پیش او رفتند.

در سال ۲۰۱۱ کسانی که ماندن در کسن را انتخاب کردند، مسن و پیر بودند. اکنون هم حدود ۹۰ سال سن دارند و هنوز پیر هستند. به آرامی و در طی دهه گذشته این واقعیت تاریک که "بازگشتی وجود ندارد، کسن هرگز ترمیم نخواهد شد و این پوچی تا ابد پایدار خواهد ماند" در این مکان ساکن شده است.

آقای ساتو استعفا کرده است چراکه فکر می‌کند ماموریت هیچ فایده‌ای ندارد. سه خانه ساخته شده است و او جلوی خراب شدن زمین‌های زراعی همسایه سابق خود را گرفته است، اما این باور را دارد که بدون ساکنان جدید، روستا خواهد مرد.

او گفت: «من بسیار ناراحت و متأسفم که مردم برنخواهند گشت.»

او دولت را مقصر می‌داند. ۹ سال طول کشید و ۸۴۰ میلیون دلار صرف شد تا مسئولان پروژه‌ای را که در آن، زمین مرتفع بالای روستا قابلیت ساخت و سازهای مسکونی پیدا کند، به پایان رساندند.

ساتو گفت: در آن زمان خیلی دیر شده بود. تقریباً همه کسانی که یک دهه پیش آنجا را ترک کرده بودند، در جای دیگری خانه جدیدی ساختند. برخلاف دیگر شهرهای مجاور شهر ریکوزنتاکاتا که بودجه دولتی هم دریافت کردند، منطقه مرتفع جدید بالای روستای ویران‌شده فاقد امکانات رفاهی از جمله مغازه ها و سوپرمارکت است. در حال حاضر، با توجه به بیماری همه‌گیر کرونا، من خوش‌شانس هستم که اینجا زندگی می کنم؛ هوا تمیز است و افراد زیادی در اینجا وجود ندارند.

در زمین مرتفع، تعداد انگشت شماری خانه‌های تازه احداث‌شده، در اطراف معبد کنگوجی ظاهر شده اند. مانند کشتی اسطوره‌ای تیزوس، که اجزای سازنده آن به مرور زمان جایگزین شد، کنگوجی هم همان معبدی است که ۱۲۰۰ سال در جامعه وجود داشته و هم معبدی کاملاً جدید که در سال ۲۰۱۷ ساخته شده است.

این معبد قرن‌ها، به عنوان یک تقویم اجتماعی عمل کرده، و با ۳۳ رویداد در سال این مسئله را نشان می‌دهد. این آیین‌ها عملا متوقف شده‌اند، اما روز پنجشنبه، نوبو کوبایاشی، راهب ارشد کنگوجی، میزبان حضور افراد در مراسم یادبود در کسن استقبال خواهد بود.

آقای کوبایاشی بطور خستگی ناپذیری تلاش کرده است تا مطمئن شود خانواده‌ها مکانی برای عزاداری عزیزانشان دارند، اما او واقع‌بین است که معبد دوباره با صدایی غیر از نوای غم و اندوه به فعالیت می‌پردازد.

او گفت: «البته من مایلم نوع معبدی را که قبل از سونامی داشتیم از نو بسازم اما مردم نمی‌خواهند به مکانی که دوستان و خانواده خود را از دست داده اند برگردند. در این بین ترسی وجود دارد؛ مردم از وقوع سونامی دیگری می‌ترسند.»

سالگرد یک اتفاق، یادآوری مفیدی از چگونگی گذشت زمان است. ده سال رقم رضایت‌بخشی است، اما این فقط یکی از جنبه‌هایی است که می‌تواند عمق فاجعه را بسنجد.

یک دهه برای کسانی که کودکی را فقط در چند ثانیه از دست داده‌اند به‌درازای ابدیت است، اما این لحظه‌ای کوتاه در تاریخ ژاپن و حتی یک تلنگر کوتاه‌تر در تاریخ میلیارد ساله صفحات تکتونیکی است که تغییر مکانی و تحریک آنها باعث ایجاد زمین لرزه و سونامی شد.

این نگاهی طولانی به تاریخ است که این نوید را می‌دهد که کسن دوباره از خرابه‌ها برمی‌خیزد.

آقای ساتو که چوب‌بُر است، هفته آینده ۸۸ ساله خواهد شد. او هر روز صبح ساعت ۶ بیدار می‌شود و یک فنجان چای سبز برای فرزندان و اجدادش دم می‌کند و سپس مانند پیشینیان خود، روانه‌ی مزارع برنج و زمین سبزیجات خود می‌شود.

او گفت: «من می‌خواهم ببینم ۳۰ سال دیگر این مکان چگونه خواهد بود. اما تا آن موقع، باید آن را از بهشت ​​ببینم و گمان نمی‌کنم چنین چیزی امکان پذیر باشد»

منبع: نیویورک تایمز  

۴۷۲۳۷