ایرانگردی مجازی با زبان موسیقی / پروژه ملی «منو بشناس» چگونه می‌تواند توجه دنیا را به یک ایران متفاوت جلب کند؟

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو–عباس اسماعیل گل؛ «منو بشناس» چند وقتی است از سوی مرکز موسیقی ماوا منتشر شده است. اثری که فرزاد فرزین ملودی آن را ساخته، بهروز صفاریان نیز تنظیمش را برعهده داشته، احمد امیرخلیلی ترانه‌سرایی‌اش را انجام داده و بهنام کریمی و محمد اولاد بخش نماهنگ آن را کارگردانی کرده‌اند. این قطعه برای مخاطب از سویی جذاب خاصی دارد، زیرا ۴۰ خواننده ایرانی برای اولین بار در کنار هم از ایران خوانده‌اند و این نخستین بار است که چنین اتفاقی می‌افتد.

ناگفته نماند قطعه «منو بشناس» از همان ابتدا با حوشی مختلفی روبرو بود که یکی از مهم‌ترین آن بحث کپی بودن طرح همخوانی چندین خواننده که با انتشار موزیک ویدئوی «منو بشناس» سطح قابل توجهی از انتقادات مربوط به کپی بودن طرح فروکش کرد. البته برخی از کارشناسان حوزه موسیقی معتقدند ترانه و ملودی قطعه «منو بشناس» می‌توانست بهتر از این شود، اما ترانه و ماودی فعلی هم نسبت با آثار منتشر شده این روز‌های موسیقی پاپ از سطح قابل قبولی برخوردار است.

به هر حال نقطه عطف پروژه «منو بشناس» به موزیک ویدئوی آن بازمیگردد، اگر «منو بشناس» را تماشا کنید، خودتان به این حس و حال خواهید رسید که ایرانی بودن چه افتخار بزرگی است و گاهی در کوران مشکلات کوچک و بزرگی که دشمنی خارجی‌ها و سوءمدیریت داخلی‌ها ایجاد می‎‌کند، چقدر این افتخار بزرگ، این حس داشتن وطنی این همه زیبا و سربلند از یادمان می‌رود.

فارغ از جذابیت‌های این اثر که در موسیقی و تصویر توانایی کشاندن مخاطب را به دنبال خوددارد، باید آن را از ابعاد دیگری هم نگاه کرد و برایش برنامه‌ریزی کرد. اما قبل از بیان این نکات برویم و با هم نگاهی بنیدازیم به جذابیت‌های «منو بشناس».

همه زیبایی‌های یک کشور

در جهان امروز تصویر بیشتر از کلمه حرف می‌زند و اثر می‌گذارد. مثلا بار‌ها و بار‌ها از سرنوشت کشور‌های جنگ‌زده نوشته می‌شود، اما تصویر کودک پناهجوی غرق شده در دریا دنیا را تکان می‌دهد. این را همه‌مان می‌دانیم و نسبت به آن شکی نداریم. حالا برای نشان دادن یک کشور، بیان زیبایی‌ها و گونه‌گونی‌های آن از نظر قومیت و جغرافیا و هر چیز دیگری مسلما تصویر بهترین وسیله است. در نماهنگ «منو بشناس» ما به یک ایرانگردی جذاب می‌رویم. هر چند نمی‌شود همه ایران را در چند دقیقه به مخاطب نشان داد، اما انتخاب‌های دقیق می‌تواند تا حد زیادی زیبایی‌های یک سرزمین را به ما یادآوری کند.

شروع نماهنگ از میدان جنگ است، از کشوری که زخمی یک جنگ تحمیلی هشت ساله شده و پس از آن هم جنگ‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است. جنگی که همان ابتدا گفته می‌شود ایران در آن مدر مقام دفاع برآمده و نشان داده هر چند جنگ‌طلب نییت، اما در دفاع مثل کوه محکم است. بعد هم همانطور که خواننده‌ها از شکوه و زیبایی ایران می‌خوانند، دوربین از دریا تا کویر و کوه و دشت را به ما نشان می‌دهد، سی‌وسه‌پل و کوچه‌های یزد، تخت جمشید، حافظیه، حرم امام رضا (ع) و چندین و چند انتخاب دیگر به ما تصویری کلی از ایرانی ارائه می‌کنند که اقوام مختلف در آن زیر پرچم واحد یک کشور زندگی می‌کنند و نفس می‌کشند و روزگار می‌گذرانند.

پایان «منو بشناس» هم جالب است و لذت خاصی برای مخاطب دارد، همه در میدان آزادی تهران ایستاده‌اند و با صدای بلند تکرار می‌کنند: «منو بشناس به لبخند به زیبایی صبح، منو بشناس که من ایرانم» ایرانی که با همه سختی‌هایی که تحمل کرده کوتاه نیامده و آزاد‌ی‌اش را با هیچ چیز معامله نکرده است.

تماشای ایران در این نماهنگ گویای تنوع جغرافیایی و زیستی در ایران است، نکته‌ای که هر چند برای یک کشور نقطه قوت است، اما در صورت نبود برنامه‌ریزی درست و کمرنگ شدن حس وحدت به پاشنه آشیل آن کشور هم بدل شود و دشمنان را به سمت اسنفاده از قانون قدیمی تفرقه بیندازد و حکومت کن بکشاند.

شاید حالا در عصر جنگ‌های نرم بیش از هر چیز نیاز به تولید کارهایی، چون «منو بشناس» باشد. افسران جنگ نرم در حوزه فرهنگ باید بتوانند کار‌هایی تولید و فضای فرهنگی را به سمتی هدایت کنند، که حفظ تمامیت ارضی ایران و یادآوری اینکه همه ما زیر یک پرچم یک کشور بزرگ را تشکیل داده‌ایم، بزرگ‌ترین دغدغه‌شان باشد.

چگونه خواندن از ایران

وقتی قرار است هر اثری برای یک موضوع مهم ملی تولید شود، خواه ناخواه به مخاطب خود حسی را منتقل می‌کند. اگر اثر فاخر باشد و حس افتخار در او ایجاد کند، مسلما همین حال و هوا را به خود می‌گیرد، اما اگر در قالب‌هایی تکراری و بسته انجام شود، نتیجه‌ای عکس خواهد داشت. این جریان را تا کنون بار‌ها مشاهده کرده‌ایم و آسیب‌هایش را هم متحمل شده‌ایم. ساخته شدن یک مجسمه بی‌کیفیت، پخش یک قطعه موسیقی یا شعری که تولید آن بر مبنای شناخت کافی از جامعه نبوده و نتایج مطلوبی هم به بار نیاورده است.