نظرسنجی‌های انتخاباتی چه می‌گویند؟/ رای آورترین نامزد احتمالی کیست

 در فضای مجازی، اما بحث‌ها داغ است. از نقد دولت گذشته تا نقد و بررسی عملکرد کاندیداهای منتقد دولت در مسئولیتی که اکنون برعهده دارند، داغ است. برخی هم ترجیح می‌دهند درباره اینکه «چه کسی می‌آید و چه کسی نمی‌آید» در مورد کاندیداها صحبت کنند.

نتایج آخرین نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران نشان می‌دهد اغلب کاندیداهایی که رأی منفی بالا و رأی مثبت پایین دارند، به لحاظ فکری نزدیک به طیف دولت مستقر هستند. در این نظرسنجی رأی منفی علی لاریجانی، جواد ظریف و علی مطهری بالاتر از کاندیداهای دیگر است. همچنین رأی مثبت سید ابراهیم رئیسی که در انتخابات سال ۹۶ رقیب اصلی حسن روحانی محسوب می‌شد، از سایر نامزدهای احتمالی بالاتر و رأی منفی او نیز کم بوده و می‌توان در مورد این نظرسنجی از عبارت «صدرنشینی» برای رئیسی استفاده کرد. آیا کسانی که سال ۹۶ نام او را در برگه‌های رأی خود ننوشتند، حالا از رأیی که نداده‌اند، پشیمان شده‌اند؟ هنوز برای گفتن چنین حرفی زود است، اما در هر حال مطابق این نظرسنجی، نمونه مردمی که مورد سؤال واقع شده‌اند، نگاه‌شان به او مثبت‌تر از سایر کاندیداهاست. این در حالی است که در این لیست، اسم اسحاق جهانگیری نیست.

دو ماه تا انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است و حرف و بحث‌های انتخاباتی کم کم، بیشتر و البته جدی‌تر می‌شود. کاندیداها هنوز «احتمالی» هستند و حتی همان تعداد اندکی که از تصمیم «قطعی» خود برای کاندیداتوری در انتخابات پرده برداشته‌اند، هنوز کاندیدای احتمالی محسوب می‌شوند؛ چه آنکه روشن نیست آیا صلاحیت آن‌ها برای نامزدی در انتخابات تأیید می‌شود یا خیر. در فضای مجازی، اما بحث‌ها داغ است. از نقد دولت گذشته تا نقد و بررسی عملکرد کاندیداهای منتقد دولت در مسئولیتی که اکنون برعهده دارند، داغ است. برخی هم ترجیح می‌دهند درباره اینکه «چه کسی می‌آید و چه کسی نمی‌آید» در مورد کاندیداها صحبت کنند.

رئیسی همچنان در صدر نامزدهای احتمالی

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران در آخرین نظرسنجی خود (فروردین ۱۴۰۰) با جامعه آماری افراد بالای ۱۸ سال و اندازه نمونه ۱۵۶۹ از طریق تلفنی میزان رأی احتمالی مردم به شخصیت‌های سیاسی (در صورت کاندیدا شدن در انتخابات ریاست جمهوری) را مورد سنجش قرار داده است.

از مردم پرسیده شد«من اسم چند شخصیت سیاسی را می‌خوانم؛ اگر هر کدام کاندیدای ریاست جمهوری شوند تا چه حد احتمال دارد شما به هر یک از این افراد رأی بدهید؟» نتایج در قالب نمودار ارائه شده است. اسامی برخی کاندیداهای احتمالی در این لیست نیست و دلیل آن هم محدودیت تعداد پرسش‌ها در گفت‌وگوی تلفنی ذکر شده است. چه آنکه این نظرسنجی تلفنی انجام شده است و امکان انجام پرسش‌های زیاد در نظرسنجی تلفنی وجود ندارد بنابراین نمی‌توان محبوبیت همه افرادی را که در گمانه زنی‌های رسانه‌ای نام آن‌ها مطرح است مورد سنجش قرار داد.بر اساس نظرسنجی این مرکز،۳/ ۴۳ درصد از مردم گفته‌اند که قطعاً در انتخابات ۱۴۰۰ شرکت می‌کنند و۷/ ۴ درصد نیز گفته‌اند که به احتمال زیاد شرکت خواهند کرد. ۸/ ۲۰ درصد گفته‌اند که هنوز تصمیمی نگرفته‌اند و ۸/ ۵ درصد گفته‌اند که احتمال کمی دارد که شرکت کنند. ۳/ ۲۵ درصد مردم نیز اعلام کرده‌اند که به هیچ وجه شرکت نمی‌کنند. جالب آنکه در بین افرادی هم که قطعاً شرکت نمی‌کنند، رأی مثبت به رئیسی بالاتر از سایر کاندیداهاست. در واقع از این افراد خواسته شده که بگویند بر فرض شرکت در انتخابات به چه کسی رأی خواهند داد.

کار سخت رسانه‌ها و کاندیداها برای انتخابات

درصد نشناخته بودن کاندیداها برای مردم هم درصد کمی نیست و به نظر می‌رسد رسانه‌های رسمی در این زمینه کم کار بوده‌اند. حتی در مورد کسانی مثل علی لاریجانی یا ابراهیم رئیسی هم که سال‌ها در حلقه مدیران عالی رتبه بوده‌اند، ۱۴ درصد گفته‌اند که شناختی ندارند. این آمار در مورد حسین دهقان، سعید محمد، مسعود پزشکیان، علی مطهری و سعید جلیلی به بالای ۵۰ درصد می‌رسد!

از سویی ویروس کرونا باعث شده که در این انتخابات، امکان سفرهای استانی کاندیداها و تجمعات مردمی و همایش‌های انتخاباتی و سخنرانی کاندیداها و اعضای ستادشان نباشد؛ لذا دو گزاره پیش روی کاندیداها خواهد بود؛ رسانه‌ها و فضای مجازی. رسانه‌ها برای معرفی کاندیداها روزهای سخت و پرکاری را دارند، اما در فضای مجازی این کاندیداها و ستادهایشان هستند که باید بتوانند خود را به مردم بشناسانند. با این همه، همچنان و با وجود گستردگی فضای مجازی، چشم مردم و کاندیداها باید به صداوسیما باشد. چه برنامه‌های تک نفره کاندیداها و چه مناظرات تلویزیونی طبعاً جذاب‌ترین بخش تبلیغات انتخاباتی برای کاندیداها و مردم خواهند بود که البته روشن نیست تا چه میزان شناخت حقیقی از آن به‌دست می‌آید. چه آنکه در سال‌های گذشته، تابع شور و هیجان‌های لحظه‌ای و جدا از شناخت حقیقی و عمیق بوده است.

2323