فشارهای تازه بر جامعه بهایی و چهار گور تازه در خاوران

مسئولیت تشریفات قانونی و نظارت مربوط به کفن و دفن و حمل پیکر شهروندان بهایی درگذشته در تهران، با سازمان بهشت‌ زهراست.

سیمین فهندژ، سخنگوی جامعه بهاییان ایران در دفتر سازمان ملل در ژنو خبر می‌دهد که مسئولان این سازمان، شهروندان بهایی را از خاکسپاری اموات خود در بخش همیشگی گورستان خاوران منع کرده و از آنها خواسته که درگذشتگان را در قسمتی دفن کنند که مدفن صدها زندانی سیاسی اعدام شده در دهه شصت است. 

گورستان خاوران در جنوب شرقی تهران، محوطه وسیعی متشکل از چند بخش متعلق به هندوها، ارامنه و بهاییان است. بخش مربوط به زندانیان سیاسی، زمینی است فاقد هرگونه امکانات. آرامستان بهاییان اما غسالخانه، سرویس بهداشتی، فضای سبز و درختکاری و محل پارک خودرو دارد.

بهاییان گورستان‌‌های خود را "گلستان جاوید" می‌نامند. سالانه چند مورد حمله به اموات بهایی در شهرهای مختلف صورت می‌گیرد که با شکستن سنگ‌ قبور، شعارنویسی و اهانت به درگذشتگان همراه است. سه سال قبل، بستگان یک یک شهروند درگذشته بهایی، از نبش قبر و پیدا شدن جسد او در بیابان‌های اطراف جابان (دماوند) خبر دادند. 

سیمین فهندژ، سخنگوی جامعه بهاییان در دفتر ژنو در توییتر نوشت: «بهاییان تهران از دفن مردگانشان در زمین گورستان خاوران که حداقل برای ۵۰ سال آینده جا دارد منع شده‌اند. نمایندگان بهشت زهرا می‌خواهند مجبورشان کنند عزیزان خود را در محل گورهای دسته‌جمعی خاوران دفن کنند. بهاییان برای همه متوفیان احترام قائلند. بگذارید عزیزان‌شان با عزت دفن شوند.»

خانم فهندژ به خبرگزاری حقوق بشری هرانا نیز گفته است: «سال‌ها قبل بخشی از آرامستان خاواران توسط حکومت جهت دفن اموات بهائیان در نظر گرفته شده بود. علیرغم اینکه پیشنهاد خرید زمین مذکور از سوی جامعه بهایی نیز ارائه شد با این حال مسئولان جمهوری اسلامی با این موضوع مخالفت کرده و بابت دفن هریک از اموات به صورت جداگانه وجه قبور توسط بهائیان تهران پرداخت می‌شد.»

او افزوده است: «با این حال اخیرا نمایندگانی از سوی بهشت زهرای تهران، بهائیان را مجبور می‌کنند اموات خود را در محل گورهای دسته‌جمعی خاوران و یا در لابلای قبور سابق بهائیان که گنجایش یک قبر را نیز ندارد دفن کنند.»

از چند روز قبل، چهار گور تازه در خاوران مشاهده شده که گفته می‌شود مربوط به بهاییان و ناشی از دستورالعمل تازه بهشت‌زهراست. این در حالی است که فعالان حقوق بشر و بازماندگان سرکوب‌های دهه شصت، گورهای دسته‌جمعی خاوران را سند جنایات جمهوری اسلامی و محملی برای دادخواهی و کشف حقیقت می‌دانند.

نهادهای امنیتی بارها مزاحم حضور خانواده‌ها در این محل شده و نشانه‌‌گذاری‌ها را از بین برده‌اند. بازماندگان اما هم‌چنان امیدوارند که روزی خاک‌‌‌ها کنار بروند و تعداد قربانیان و هویت آنها مشخص شود.

وبسایت "بیداران" در همین زمینه می‌‌پرسد این چهار گور در این گورستان "غیررسمی" و "لعنت‌شده" حامل چه پیام و رخدادی است؟

بیداران می‌نویسد: «خاوران باید بماند. این مکان گواه است، شهادت می‌دهد بر جنایتی که در دهه ۶۰ و کشتار ۶۷ بر دگراندیشان رفت. برای خانواده‌های خاوران و نیز همه اعدام‌شدگان، این قطعه خاک مکان سوک است، مکان آشنایی‌ها، همدلی‌ها و همراهی‌ها. مکان یادآوری است و سندی دادخواه.»

بازماندگان آن کشتارها احتمال داده‌اند که پیشنهاد دفن اموات بهاییان روی گورهای جمعی، تلاش تازه‌ای از سوی نیروهای اطلاعاتی و امنیتی ایران برای محو آثار این جنایت باشد.