چاپ ترجمه مدخل عصب‌زیبایی‌شناسی دانشنامه زیبایی‌شناسی آکسفورد

به گزارش خبرنگار مهر، موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) فرهنگستان هنر کتاب «زیبایی شناسی تجربی، عصب زیبایی شناسی، علم» ترجمه امیرعباس زارعی را با شمارگان هزار نسخه، ۱۰۳ صفحه و بهای ۲۲ هزار تومان منتشر کرد. این کتاب دومین مجلد از ترجمه مجموعه مقالات دانشنامه زیبایی شناسی آکسفورد این انتشارات در قطع کوچک است.

کتاب شامل ترجمه سه مدخل از دانشنامه زیبایی شناسی آکسفورد به ترتیب با این عناوین است: «زیبایی شناسی تجربی» نوشته ویلیام سیلی، «عصب زیبایی شناسی» نوشته آنجان چترجی و ج. گابریل استار و «علم» نوشته آرکادی پلوتنیتسکی و کاترین ز. الگین.

زیبایی شناسی تجربی در اصل شاخه‌ای از روانشناسی است که به مطالعه ماهیت زیبایی، زیبایی شناسی، هنر، تولیدات هنری، تجربه زیبایی شناختی و پاسخ مخاطب به آثار هنری در طیف وسیعی از رسانه‌ها اختصاص دارد. در وضعیت فعلی این رشته شامل تحقیق بر مبنای روانشناسی شناختی، ادراکی، اجتماعی، فیزیولوژیکی و بالینی و همچنین علم اعصاب شاختی و عاطفی است.

عصب‌زیبایی‌شناسی رشته جدید دانشگاهی است که رابطه تجربیات زیبایی شناختی با مغز را بررسی می‌کند و حوزه‌های مختلفی چون ادبیات، موسیقی، هنرهای تجسمی و به طور کل تماسی حوزه‌هایی که احساسات شدید اغلب لذت را برمی‌انگیزند، شامل می‌شود. از جمله چالش‌های این رشته درک زیبایی شناسی به  صورتی است که با پایه علم عصب شناسی تطابق داشته باشد.

 این رشته منابع مطالعاتی فارسی چندانی ندارد و شاید ترجمه مدخل دانشنامه زیبایی شناسی آکسفورد نخستین منبع جدی فارسی در این رشته باشد. در این کتاب مدخل عصب‌زیبایی‌شناسی به دو جستار تقسیم شده است: «علم اعصاب» نوشته آنجان چترجی و «هنر» نوشته ج. گابریل استار. در جستار اول روش‌شناسی‌ها و اهداف عصب‌زیبایی‌شناسی و پیشرفت‌های معرفتی آن در رابطه با فهم ما از زیبایی شناسی و هنر توضیح داده می‌شود. در جستار دوم، چالش‌هایی بررسی می‌شود که به دلیل تفاوت هنرها با یکدیگر پیشاروی عصب‌زیبایی‌شناسی قرار می‌گیرد.

مدخل علم این‌کتاب نیز درباره رابطه علم و زیبایی شناسی است که به دو مقاله تقسیم شده است: «بررسی اجمالی» نوشته آر کادی پلوتنیتسکی و «اندیشه معاصر» نوشته کاترین ز. الگین. مقاله اول مروری اجمالی است بر زیبایی شناسیِ علم به ویژه طی دو تحول عمده علم در قرون هفدهم و بیستم. مقاله دوم نقدی است بر باورهای غلط رایج درباره علم و هنر که گفته می‌شود، زیبایی شناسی را به طریق نامطلوبی تحت تاثیر قرار داده است. شاید این نقد بتواند در ابطال این باورهای غلط یاریگر باشد.

اما به طور کل باید گفت که در مطالعه زیبایی شناسی و فلسفه هنر آنچه اهمیت تام دارد برخورداری از مراجع و منابع مهمی است که امهات مسائل، مفاهیم، مصطلحات و رویکردها را روشن می‌کنند و با علم به وضعیت چند وجهی زیبایی شناسی می‌کوشند ابعاد مختلف آن را بکاوند. یکی از منابع مهم و پیراسته «دانشنامه زیبایی شناسی آکسفورد» است.

ویراست نخست این دانشنامه در سال ۱۹۹۸ در چهار جلد زیر نظر مایکل کلی انتشار یافت و ویراست دوم آن به سال ۲۰۱۴ در ۶ مجلد منتشر شد. این دانشنامه جامع مسائل، مفاهیم، مکاتب و رویکردهای انتقادی در بحث از زیبایی و هنر است. مجموعه قطع پالتویی دانشنامه زیبایی شناسی آکسفورد، از روی ویراست دوم آن به فارسی ترجمه شده است.