زیبایی‌شناسی قرن بیستمی در یک کتاب؛ از تولستوی تا دانتو

به گزارش خبرنگار مهر، نشر افکار سومین چاپ کتاب «نظریه‌های هنری قرن بیستم» نوشته جیمز ماتسن تامسون و ترجمه داود طبایی را در ۷۱۳ صفحه و بهای ۲۲۰ هزار تومان منتشر کرد. چاپ نخست این کتاب سال ۹۴ با شمارگان ۴۵ هزار تومان منتشر شده بود.

این‌کتاب را انتشارات دانشگاه «کارلتون» کانادا منتشر کرده و گردآورنده آن یعنی جیمز تامسون از صاحبنظران عرصه هنر به شمار می‌رود. در این کتاب مجموعه، گزیده‌ای محققانه از نظریه‌ها، جستارها، مقاله‌ها و پژوهش‌های مهم‌ترین و اثرگذارترین صاحبنظران و فیلسوفان قرن بیستم در حوزه زیبایی‌شناسی و فلسفه هنر است.

«نظریه‌های هنری قرن بیستم» در هشت بخش مجزا دارد: «اکسپرسیونیسم یا نظریه بیان» شامل نظریه‌های بزرگانی چون تولستوی و کالینگوود، «فرمالیسم» شامل نظریه‌های اندیشمندانی چون راجر فرای و کلمنت گرینبرگ، «رویکرد روانشناختی» با دانشمندانی همچون فروید، یونگ و آرنهایم، «رویکرد جامعه‌شناختی» شامل نظریه‌های کسانی چون کارل مارکس، آرنولد هاوزر و هادینیکولائو.

همچنین «رویکرد نشانه شناختی و ساختارگرایی» شامل گزیده‌هایی از ارنست کاسیرر، رولان بارت و کلود لوی استروس، «رویکرد اگزیستانسیالیستی و پدیدارشناختی» با شرح آرای فیلسوفانی از قبیل هایدگر و مرلوپونتی، «رویکرد پساساختارگرایی» با شرح آرای صاحب‌نظرانی چون ژولیا کریستووا و ژاک دریدا و در نهایت «رویکرد تحلیلی‌ـ‌زبانشناختی» با شرح نظرات اندیشمندانی چون موریس ویتس و آرتور دانتو از دیگر بخش‌های این کتاب است.

در بخش رویکرد اگزیستانسیالیستی و پدیدارشناختی مهم‌ترین متن هایدگر درباره هنر ترجمه شده است. طبایی برای این متن که پیشتر با عناوین «سرآغاز کار هنری» (با ترجمه پرویز ضیاءشهابی) و «سرچشمه اثر هنری» (با ترجمه عباس منوچهری) منتشر شده بود، عنوان «خاستگاه» اثر هنری را انتخاب کرده است.

داود طبایی مترجم این کتاب دارای مدرک دکتری در رشته ادبیات فرانسه از دانشگاه مینه‌سوتای آمریکاست. نخستین ترجمه‌های او برای کمیسیون ملی یونسکو در ایران بود و قریب ۱۵ سال به عنوان مترجم و ویراستار با این نهاد همکاری داشت.

از این مترجم تاکنون بیش از ۲۰ عنوان کتاب منتشر شده است که از آن میان می‌توان به «راهنمایی بر ادبیات و فیلم» زیرنظر رابرت استم و الکساندر رائنگو، «در جست‌وجوی آن دیگر: سیر و سلوک عرفانی گورجیف به روایت خودش» اثر گیورگس‌ایوانوویچ گرجیف، «دعا برای اشیای گم شده: رویکردی غیر وبری به تولد جامعه مدرن» نوشته مجتبی صدریا، «هنر دوره فاطمی در موزه ویکتوریا و آلبرت» نوشته آنا کنتادینی، «شاهکارهای معماری آسیای میانه: سده‌های چهاردهم و پانزدهم میلادی» نوشته گالیناآناتولیونا پوگاچنکووا، «هنر و باستان‌شناسی کره» نوشته جین پورتال، «از گورکی تا گورکی» نوشته آرکادی واکسبرگ و «زبان تصویری شاهنامه» اثر رابرت هیلن‌برند اشاره کرد.