در ماجرای سرقت فایل صوتی ظریف؛نقش اسرائیل را دستکم نگیرید

مهمترین پیامد این اقدام ضدامنیتی فشار بر وزیر امور خارجه، وزارت امور خارجه و تیم مذاکره کنندگان ارشد ایران است که به ریاست دکتر ظریف مشغول مذاکره ای سخت و سنگین با قدرتهای بزرگ در وین می باشند. تحت تاثیر فضای روانی ناشی از انتشار این فایل، رقبا فرصت را برای هجوم و حمله به او مناسب یافته، برخی خواهان استعفا و حتی محاکمه وی شده اند. فارغ از نتیجه این حملات، واضح است ظریف و دیپلماتهای ارشد کشور تحت فشار بی سابقه ای قرار گرفته اند.

· اولین ملاحظه در مورد سرقت انجام شده و افشای محتویات آن، زمان انجام این اقدام است؛این فایل دقیقا در زمانی افشا شد که دیپلماسی ایران در هر دو محور غربی و عربی به موفقیتهای جدی و تعیین کننده ای نزدیک شده است. تقریبا همه گزارشهای حاضر حاکی از پیشرفتهای جدی در مذاکرات برجام در وین است. پیشرفتهایی که در چشم انداز آن حل و فصل اختلافات مربوط به برجام و بازگشت آمریکا به آن دیده می شود. در محور منطقه ای نیز برای اولین بار پس از قطع روابط ایران و عربستان، دو کشور به مذاکره روی آورده و موضع گیریهای مثبتی نسبت به یکدیگر ابراز داشته اند. در این محور نیز احتمال حل و فصل اختلافات ایران و عربستان کاملا جدی شده و نتایج سفر وزیر خارجه کشور به کشورهای عربی منطقه (قطر، عراق، عمان و کویت) نیز حاکی از تحقق پیشرفتهایی امیدبخش در این رابطه است.

· بدیهی است در چنین برهه حساسی، که دیپلماسی کشور در این دو حوزه حساس و سرنوشت ساز درگیر شده است، دیپلماتها و مذاکره کنندگان ارشد کشور اگر کوه هم باشند از این فشارها متاثر شده و توان و انگیزه یا تمرکز خود بر مذاکرات را از دست خواهند داد. مذاکرات حساس و سنگین با قدرتهای غربی به آرامش فکر، تمرکز و دقت کافی، و حمایت و پشتیبانی داخلی نیاز دارد. در چنین شرایطی اگر حمایت لازم فراهم نشود، و بدتر از آن تیم های مذاکره کننده تحت فشار و ارعاب و تهدید و حمله قرار گیرند، کار آنها صدمه خواهد دید و این صدمات می تواند آسیبهای جدی را متوجه موفقیتهای ایران در مذاکرات جاری نموده و نتایج آن را در معرض خطر قرار دهد.

· برای شناسایی طرفی که اقدام به افشای فایل صوتی مزبور نموده و چنین فشاری را بر دیپلماسی کشور وارد کرده و پیشرفتهای آن را در معرض تهدید قرار داده، هیچ سوالی مهمتر و راهگشاتر از این سوال نیست که: چه طرفی از این وضعیت سود می برد؟

· در میان همه طرفهایی که می توانند از این ماجرا سود ببرند هیچ یک به گرد پای اسرائیل نمی رسند. بازگشت آمریکا به برجام کابوس اسرائیل است. بر این کابوس اینک مذاکره و آشتی ایران و عربستان نیز اضافه شده است. همه گزارشهای موجود از حواشی مذاکرات وین حاکی از آن است که اینک اسرائیل به مهمترین دشمن برجام بدل شده و همه نیروی خود را برای خرابکاری در روند مذاکرات مربوطه به کار گرفته است. پیشتر برخی کشورهای منطقه مانند عربستان نیز با اسرائیل در این کار همکاری می کردند. اما آنچه موجب عصبانیت بیشتر اسرائیل شده، عقب نشینی عربستان و تنهایی تل آویو در این عرصه خطیر است.

· اسرائیل به رغم تنهایی، در این حوزه تجربه و تخصص فراوانی دارد. دسترسی ویژه اسرائیل به رسانه های گروهی و ابزارهای دیپلماسی عمومی، پیشرفتهای این رژیم در اطلاعات و جاسوسی و ترور و خرابکاری به اسرائیل اجازه می دهد فشار سنگینی به مذاکرات هسته ای وارد نماید. پرونده اقدامات اخیر این رژیم در این حوزه به خوبی بیانگر توانائیهای آن است: سرقت ۵۵ هزار فایل دیجیتال از اسناد سری هسته ای و سوء استفاده از آن برای سیاه نمایی برنامه هسته ای کشور، ترور شهید فخری زاده، انفجار مرکز هسته ای نطنز و حمله به کشتی ایرانی در دریای سرخ دقیقا در مقاطعی که امکان پیشرفت مذاکرات هسته ای می رفت، نشانه های عزم جدی اسرائیل برای خرابکاری در فرآیند برجام و توان عملیاتی این رژیم است.

· البته نمونه های خرابکاری اسرائیل در فرآیند بهبود روابط ایران با جهان، از جمله کشورهای غربی و عربی، به همین چند مورد محدود نمی شود. تقریبا در تمامی مقاطع حساسی که ایران و کشورهای غربی به تفاهم و حل و فصل مشکلات فیمابین نزدیک شده بودند، اتفاقات مشابهی رخ داده است. این اتفاقات معمولا محصول افشای محتوا و پیامهایی بود که نزدیکی ایران و کشورهای غربی را تخریب می نمود. اتفاقات دانمارک، اتریش، آلمان و بلژیک را می توان در همین رابطه ارزیابی نمود. تقریبا در همه این اتفاقات افشای مطالبی سری، اتهاماتی را متوجه وزارت خارجه ایران نموده و موجب فشار بر وزارت خارجه و دیپلماسی موجود (و در حال پیشرفت) شده است.

· اسرائیل یکی از قدرتهای فعلی جهان در زمینه امنیت شبکه و تجسس از طریق شبکه به شمار می آید. بسیاری از پیشرفته ترین نرم افزارهای جهان در این زمینه محصول شرکتهای اسرائیلی می باشند. اینک مسجل شده است شبکه اجتماعی واتس آپ با استفاده از نرم افزارهای اسرائیلی (NSO Group) هک شده و اطلاعات کاربران بسیاری از آن به سرقت رفته است. اینک نرم افزارهای اسرائیلی بسیاری به موبایلها و دستگاههای هوشمند در کشورهای مختلف، از جمله کشور خودمان، راه یافته اند که نمونه مشهور آنها نرم افزار وایبر و ویز می باشند. اسرائیل با استفاده از این امکانات به قدرت جاسوسی بزرگی در عرصه اطلاعات و فضای سایبری تبدیل شده است و می تواند از این توانایی برای پیشبرد سیاستهای خود استفاده نماید. این توانایی ها به اسرائیل اجازه می دهد دسترسی موثری به اطلاعات موجود (یا متصل) به وب داشته باشد. در واقع همه اطلاعات موجود در دستگاههای هوشمند کاربران و حتی اطلاعات محرمانه دستگاههای دولتی از این طریق در معرض دست اندازی و سرقت دستگاههای جاسوسی اسرائیل می باشند. در واقع از نقطه نظر توانایی و تکنولوژیکی، دسترسی به فایل صوتی دکتر ظریف (که علی القاعده در یک دستگاه متصل به شبکه نگهداری می شد) نمی توانسته مشکل غیرقابل حلی برای اسرائیل بشمار آید.

· توانایی اطلاعاتی اسرائیل و پیشرفتهای آن اینک به خطری مهم برای کشورهای اسلامی بدل شده است. با استفاده از این توانایی اسرائیل می تواند برتری اطلاعاتی خود را بر کشورهای اسلامی تحمیل نموده و دست بازی در خرابکاری و دستکاری در حوزه های مربوطه داشته باشد. نویسنده، برهه فعلی در تغییر معادلات قدرت میان اسرائیل و کشورهای اسلامی را مشابه دوره ای می داند که اسرائیل با تقویت امکانات هسته ای خود در حال ساخت بمب هسته ای بود و کشورهای اسلامی در خواب ناز بودند و زمانی از خواب بیدار شدند که اسرائیل با بمبهای هسته ای خود برای آنها خط و نشان می کشید. در دوره فعلی نیز اگر اقدام بموقع و مناسبی برای دفاع در برابر توان اطلاعاتی اسرائیل صورت نگیرد، صحنه معادلات قدرت به نفع اسرائیل تغییر نموده و اسرائیل دست بازی برای دستکاری در اطلاعات و خرابکاری در کشورهای اسلامی به دست خواهد آورد. علی القاعده اسرائیل انجام چنین عملیاتی را به عهده نخواهد گرفت و علنی نخواهد نمود. اما مسئولیت و دخالت اسرائیل در نمونه قبلی حملات سایبری اسرائیل به کشور، حمله ویروسی استاکس نت به تاسیسات هسته ای نطنز، اینک مشخص و آشکار شده است. شاید روشن شدن ابعاد ناپیدای عملیات اخیر اسرائیل در کشور نیز دیری نپاید و شواهد مشخصی پرده از پنهان کاری ها و خرابکاریهای اسرائیل در کشور بردارد.

*استاد مطالعات اسرائیل – دانشگاه تهران

310 310