صنعت ابریشم شمال افغانستان 'در حال نابودی است'

صنعت ابریشم شمال افغانستان 'در حال نابودی است'

• حمید فهیم
• بی‌بی‌سی، بلخ

۴۹ دقیقه پیش

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

زنان افغان بیشتر در صنعت ابریشم دخیل هستند

پیله‌وران (نوغنداران) و ابریشم‌کشان در ولایت بلخ در شمال افغانستان می‌گویند که این صنعت در شماری از ولایت‌ها از جمله بلخ با وجود صدها سال قدمت در این اواخر رو به نابودی‌ است. از صدها زنی‌ که در چند ولسوالی این ولایت مشغول پرورش کرم ابریشم بودند، کسی باقی‌نمانده است.

به دیدن یک مزرعه ابریشم در دهدادی ولایت بلخ که رفتم، به گفته مسئولان آن، این مزرعه ده‌ها کارمند داشت و سالانه صدها جعبه تخم ابریشم به پیله‌وران توزیع می‌کرد، اما اکنون انبارهایش خالی‌ است و تنها سه کارگر فقط از ساختمان و درختان پرورشگاه نگهداری می‌کنند.

این در حالی است که وزارت زراعت افغانستان به‌تازگی اعلام کرد که در سال گذشته خورشیدی این کشور بیش از یک تن ابریشم تولید کرده و این نهاد برنامه‌های تازه برای تشویق زنان در شماری از ولایت‌ها از جمله ننگرهار روی‌ دست گرفته است.

• ایران و راه ابریشم جدید
• افغانستان در چند قدمی خودکفایی در تولید لبنیات

توضیح تصویر،

فارم دهدادی ولایت بلخ

پرورشگاه/فارم دهدادی با حدود ۱۳۰ جریب زمین در ولسوالی دهدادی ولایت بلخ در ۱۵ کیلومتری جنوب غرب شهر مزارشریف، مرکز این ولایت بیش از ۵۰ جریب زمین این فارم با صدها درخت توت و چندین گدام/انبار مربوط به پیله‌وری اختصاص یافته است.

به گفته او، درسال‌های اخیر این پرورشگاه از ذخیره مادری کرم ابریشم در کابل، به اندازه کافی تخم به‌دست نمی‌آورد.

انور، کسی که ۳۰ سال است، کارمند این مزرعه است، می‌گوید که قبلا تا ۳۰۰ کیلو ابریشم تولید داشتند و مشتریان از چند ولایت به بلخ می‌آمدند ولی اکنون تولید ابریشم به گفته او "تقریبا به صفر رسیده است."

نبود بازار عامل اصلی رکود صنعت ابریشم در بلخ است، زیرا پارچه‌های نفیس ساخته شده از ابریشم دیگر مثل گذشته خریدار ندارد، تنها معدود آدم‌های سرشناس شوق لُنگی (عمامه) یا جیلک (عبا) ابریشمی خالص وطنی را می‌کنند.

• تولید مواد مخدر در افغانستان ۴۳ درصد افزایش یافته است
• افزایش تولید ماهی پرورشی در افغانستان به ۱۱ هزار تن در سال

توضیح تصویر،

تولید فارم دهدادی اکنون "تقریبا به صفر رسیده است."

حاجی حبیب از معدود فروشندگان این نوع چپن (عبا) در مزار است که جیلک (عبا) ابریشمی خالص وطنی دارد، به گفته او حالا جنس چینی جای ابریشم وطنی را گرفته، زیرا قیمت یک جیلک ابریشمی وطنی ۲۲۰۰ افغانی است و نوع تقریبا مشابه چینی آن ۵۰۰ افغانی.

با اعلام برنامه‌های حمایتی که وزارت زراعت افغانستان برای رشد این صنعت بخصوص در بین زنان در شماری از ولایت‌ها، از جمله ننگرهار دارد، صنعت ابریشم افغانستان نسبت به رقیب‌های منطقه‌ای‌اش که حالا بازار افغانستان و جهان را قبضه کرده، قابل محاسبه نیست.

• افغانستان و 'راه ابریشم جدید'؛ رویایی که تحقق می‌یابد؟
• افغانستان در سال گذشته بیش از نیمی از زعفران تولید شده‌اش را صادر کرد

توضیح تصویر،

از ابریشم تولید شده قبلا جیلک (عبا) ابریشمی تولید می‌شد

زمانی این پارچه نفیس از چین و واخان و بلخ و هرات به رُم می‌رسید و شهرت این مسیر به راه ابریشم نیز برخواسته از آن است، اما حالا نوع مرغوب آن که تا کیلویی ۵۰ دلار ارزش دارد، جنسی که مشتریانش زیاد نیست.

در کنار نبود بازار، عواملی مثل خشکسالی و جنگ هم در اُفت این صنعت در شماری از ولایت‌ها نقش داشته است.