از کارزار طرفداران داعش در حمایت از زنان زندانی چه می‌دانیم؟
بی بی سی فارسی
- مینا لامی
- متخصص رسانههای گروههای جهادی، بیبیسی
منبع تصویر، AL-TAQWA MEDIA
توضیح تصویر،بسیاری از پوسترها زنان سیاه پوشی را به تصویر می‌کشند که به همراه فرزندان خود در اردوگاه‌های سوریه نگه داشته می‌شوند
به نظر می‌رسد یک کارزار اینترنتی که طرفداران گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) در حمایت از زنان زندانی و به ویژه زندانیان در بازداشتگاه‌های سوریه به راه انداخته بودند، پس از نزدیک به سه هفته فعالیت و انتشار نزدیک به ۱۵۰ قطعه مختلف تبلیغاتی به کار خود پایان داده است.
هشتگ عربی "اسیرات المسلمین صابران" ( به معنی "زندانیان زن مسلمان صبور باشید") روز ۱۶ آوریل توسط حامیان داعش در پیام‌رسان تلگرام به راه افتاد. اما به نظر می‌رسد فعالیت این هشتگ روز ۵ ماه مه عمدتا به پایان رسیده، هر چند در روزهای پس از آن هم گهگاه تبلیغاتی در رابطه با این موضوع به اشتراک گذاشته شده است.
این کارزار بدون اعلام قبلی شروع به کار کرد و همانطور هم به تدریج به کار خود خاتمه داد.
این کمپین بی‌سابقه به طور عمده در تلگرام فعالیت داشت و تلاش‌هایی نه چندان موفق هم برای تبلیغ آن در توییتر انجام شد. حامیان داعش در توییتر احتمالا برای جلوگیری از تعلیق حساب‌های کاربری خود در بیشتر موارد از همرسانی تبلیغات تصویری این کارزار خودداری کردند و به جای آن متن‌هایی نه چندان جالب توجه را در حمایت از زندانیان به اشتراک گذاشتند.
در جریان فعالیت این کمپین، گروههای رسانهای حامی داعش برای مدت بیش از دو هفته ده‌ها آیتم تبلیغاتی در رابطه با این موضوع تولید کردند که بیشتر در قالب پوستر بودند اما علاوه بر آن شعرها، مقاله‌ها، کلیپ‌های ویدئویی و قطعات صوتی هم وجود داشت که که اغلب‌شان مردان مسلمان را به تلاش برای آزاد کردن زنان تشویق می‌کردند.
- چرا داعش روی آزادی زندانیانش تمرکز کرده است؟
- نام‌های مستعار گیج‌کننده؛ شک و شبهه در باره هویت رهبر جدید داعش
- پیام ویدئویی جدید القاعده؛ آیا ایمن الظواهری زنده است؟
این کارزار بازتاب کمپینی با عنوان "ما شما را فراموش نکرده‌ایم" بود که چند ماه پیش برای حمایت از طیف گسترده‌تری از زندانیان (نه فقط زنان) به راه افتاده بود. در جریان کمپین قبلی که از ۱۵ ژانویه تا یکم فوریه ادامه داشت، دست کم ۱۵۰ مورد محتوای تبلیغاتی مختلف تولید شد.
با وجود شباهت‌های قابل توجه این دو کارزار چه از نظر مضمون و مدت و چه به لحاظ کمیت و کیفیت تبلیغات تولید شده، ظاهرا میزان حمایت از کمپین ماه ژانویه کمی بیشتر بوده است.
خود داعش در رابطه با کارزار ژانویه دو پوستر رسمی منتشر کرده بود: یکی در ابتدای کمپین و ظاهرا برای دعوت به مشارکت هر چه بیشتر در آن و دیگری در میانه راه و برای تشویق به اقدامات بیشتر.
هدف و محتوای کارزار
منبع تصویر، AL-ADIYAT MEDIA
توضیح تصویر،تبلیغات این کمپین با دست گذاشتن روی غیرت مردان مسلمان از آنها می‌خواست برای آزاد کردن یا گرفتن انتقام زنان اقدام کنند
کمپین اخیر در جهت آگاهی‌رسانی در رابطه با شرایط بد زنان مسلمان زندانی، به ویژه زنان در اردوگاه‌های الهول و الروج سوریه، فعالیت می‌کرد. این دو اردوگاه در استان حسکه واقع در شمال شرقی این کشور قرار دارند و توسط نیروهای کرد اداره می‌شوند. اما در برخی از پوسترها به زنانی که در عراق، عربستان سعودی و مصر در زندان هستند هم اشاره می‌شد. این کمپین در پیام‌های خود عمدتا با دست گذاشتن روی غیرت مردان مسلمان، از آنها می‌خواست دست به اقدام بزنند. بسیاری از پوسترها بر این نکته تاکید داشتند که در حالی که "زنان و خواهران و دختران" مسلمان "بی‌حرمت" می‌شوند، مردان مسلمان ایستاده‌اند و تماشا می‌کنند.
اما گروههای جهادی به شکلی گسترده از این روش برای دعوت به حمایت از زنان زندانی استفاده می‌کنند.
در پوستر تبلیغاتی گروه رسانهای العادیات خطاب به مردان سوری گفته می‌شد: "به پا خیزید. به کمک خواهران خود بیایید و آنها را از اردوگاه‌های الهول و الروج و زندان‌های سوریه آزاد کنید."
پوستری دیگری متعلق به گروه صرح الخلافه به مردان سعودی یادآوری می‌کرد در حالی که آنها در فکر "تجملات دنیوی" هستند، صدها زن در زندان‌های این کشور شرایط بسیار سختی را می‌گذارند.
سایر پوسترها هم روی تعهد داعش برای آزاد کردن زندانیان تاکید داشتند. تعدادی از این پوسترها بخشی از اظهارات داعش که در ماه اوت ۲۰۲۰ در هفتهنامه النبا متعلق به این گروه چاپ شده بود را نقل کرده بودند. داعش آن زمان گفته بود موضوع آزادی زندانیان "اولویت اصلی" این گروه است.
برخی تصاویر گرافیکی سناریو‌هایی را به تصویر می‌کشیدند که در آنها اعضای داعش در اطراف اردوگاه‌های مختلف و از جمله مکانی که به نظر می‌رسید اردوگاه الهول است، در کمین نشسته و برای حمله به نگهبانان زندان و نجات زندانیان زن آماده بودند.
در عین حال، همانطور که از عنوان این کارزار پیداست، بسیاری از پوسترها به زنان زندانی یادآوری می‌کردند که این آزمونی سخت برای محک زدن ایمان آن‌هاست و از آنها می‌خواستند صبور و مقاوم باقی بمانند.
اما دست کم در یکی از این پوسترها تحریک به خشونت، احتمالا در کشورهای غربی به چشم می‌خورد. گروه صرح الخلافه در پوستر خود به نقل از یکی از شماره‌های هفتهنامه النبا گفته بود مردانی که نمی‌توانند خود را به زندان‌ها برسانند در محل سکونت خود به "کافران" حمله کنند تا به گفته آنها زندانیان با شنیدن خبر این حملات روحیه بگیرند.
بخش عمده تبلیغات این کارزار به شکل پوسترهای همراه با متن بود اما علاوه بر آن ویدئوهایی هم ساخته شد.
یک گروه رسانهای طرفدار داعش به نام بیضاء‌الموحدین کلیپی ویدئویی ساخته بود که در آن تصاویری از اردوگاه الهول دیده می‌شد. بخشی از این تصاویر را از رسانههای جریان اصلی برداشته بودند و بخشی دیگر احتمالا توسط خود زنان در این اردوگاه فیلمبرداری شده بود؛ زنانی که از بدرفتاری، "تعرض جنسی" و شرایط بد بهداشت و تغذیه در اردوگاه شکایت می‌کردند. برخی از این تصاویر بازداشت زنان به دست نیروهای کرد را نشان می‌داد که احتمالا به عملیات امنیتی در اردوگاه الهول در ماه مارس مربوط می‌شد. زنان در این کلیپ ویدئویی درخواست کمک می‌کردند.
سایر ویدئوها ترکیبی بود از سرودها و اشعار احساسی و خطابه‌های پرشور و همینطور اظهارات برانگیزاننده داعش و تصاویر زنان زندانی که درخواست کمک می‌کنند.
شرکت کنندگان در کمپین و حجم بالای تبلیغات
منبع تصویر، PRO-IS MEDIA GROUPS
توضیح تصویر،برخی از پوسترها پیکارجویان داعش را یا حین کمین کردن در اطراف اردوگاه‌ها و یا در حال آزاد کردن زنان به تصویر می‌کشید
بخش مانیتورینگ بیبیسی دست کم ۱۴۲ مورد تبلیغاتی که در فاصله زمانی ۱۶ آوریل تا ۵ مه در رابطه با موضوع این کمپین تولید شده را مشاهده و بررسی کرده است. البته تعداد این تبلیغات احتمالا کمی بیشتر است چون ممکن بخشی از آنها از دست رفته باشد. به علاوه دو گروه رسانهای حامی داعش به نام‌های العادیات و التقوی روزهای ۱۱ و ۱۵ مه در رابطه با این موضوع پنج پوستر دیگر هم منتشر کردند که تعداد کل موارد تبلیغاتی را به ۱۴۷ می‌رساند.
بررسی‌های بخش مانیتورینگ بیبیسی نشان می‌دهد که میزان تبلیغات تولید شده در روزهای ۱۸، ۲۵ و ۲۹ آوریل به بالاترین حد خود رسیده است.
اما شرکت‌کنندگان این کارزار همان مظنونین همیشگی بوده‌اند: زنجیره‌ای از گروههای رسانهای فعال طرفدار داعش که در بیشتر موارد پیام‌های رسمی داعش را بازنشر و به شکل روزانه برایش تبلیغ می‌کنند.
گروههای رسانهای پرسابقه نظیر البتار ، التقوی، المرهفات، العادیات، هدم الاسوار، طلائع الانصار، الدیر السنی، صرح الخلافه و بیضاء‌الموحدین از جمله شرکت‌کنندگان این کارزار هستند.
از آنجایی که در جریان این کارزار هر یک از رسانههای شرکت‌کننده چندین آیتم تبلیغاتی تولید کرده، در مجموع ده‌ها مورد محتوای تبلیغاتی در این رابطه منتشر شده است.
یکی از تفاوت‌های کارزار اخیر با کمپین ماه ژانویه، غیبت دو گروه‌رسانه‌ای بزرگ به نام‌های بنک‌الانصار و آفاق بود.
بنک الانصار یکی از گروههای رسانهای مهم حامی داعش است که به ویژه برای تضمین موفقیت در کارزارهای مهم، حساب‌های کاربری شبکه‌های اجتماعی و پست‌های آماده در اختیار حامیان این گروه قرار می‌دهد.
بنک‌الانصار خیلی زود به کمپین قبلی در ماه ژانویه پیوست. این گروه، حساب‌های آماده در شبکه‌های اجتماعی در اختیار طرفداران خود قرار داد و از آنها خواست مشارکتی پرقدرت داشته باشند. بنک‌الانصار همچنین در اقدامی غیر‌منتظره، پوسترهایی هم در رابطه با موضوع کمپین تولید کرد.
اما گروه رسانهای آفاق، دیگر غایب کارزار اخیر، در حمایت از کارزار قبلی یک ویدئوی انیمیشن تولید کرد و در آن به حامیان داعش در رابطه با خطر دستگیری حین مشارکت در این کمپین هشدار داد.
یک گروه رسانهای حامی داعش به نام جنگ و رسانه که به تازگی شروع به کار کرده در جریان کمپین قبلی ویدئویی مفصل منتشر کرد اما در رابطه با کارزار اخیر کمابیش ساکت ماند. البته این رسانه به طور کل در ماه‌‌های اخیر فعالیت چندانی نداشته است.
معلوم نیست چرا این گروههای رسانهای در کارزار اخیر حمایت از زنان شرکت نکرده‌اند اما غیبت آنها چیزی از اهمیت و اعتبار آن کم نمی‌کند.
هر چند داعش بر خلاف کمپین ماه ژانویه، در رابطه با کارزار اخیر پوستر رسمی منتشر نکرد، اما این اقدام بی‌سابقه در حمایت از زنان هم احتمالا مثل مورد قبلی نتیجه کار عوامل رسانهای این گروه بود که در پس‌زمینه فعالیت می‌کردند. پیوستن گروههای رسانهای حامی داعش به این کمپین، مشارکت فعالانه آنها به مدت ۲۰ روز و حجم تبلیغات تولید شده خود نشانه‌ای از این واقعیت است.
زمینه گسترده‌تر
کارزار حمایت از زنان چند روز پس از عملیات امنیتی گسترده‌‌ای به راه افتاد که نیروهای کرد استان حسکه در اواخر ماه مارس به منظور ریشه کردن عوامل داعش در اردوگاه الهول به اجرا در آوردند. این عملیات در پی افزایش آمار قتل در این اردوگاه در سال ۲۰۲۱ انجام شد، قتل‌هایی که به حامیان وفادار داعش نسبت داده می‌شد.
با شروع عملیات، هواداران داعش در پیام‌رسان تلگرام از زنان حاضر در این اردوگاه خواستند هر گونه اطلاعات اتهام‌برانگیز به ویژه محتویات ابزارهای دیجیتال خود را پاک کنند.
بازرسی گسترده نیروهای کرد از زنان الهول و چادرهای محل سکونت‌شان، همینطور دستگیری عده‌ای از آنها با اعتراض شدید هواداران داعش در فضای مجازی روبرو شد. از نظر این افراد، تصاویری که از بازرسی بدنی این زنان در رسانه‌ها منتشر شده بود بی‌حرمتی نسبت به آنها محسوب می‌شد.
این رویداد احتمالا جرقه شروع کارزار اخیر بوده، به ویژه به این دلیل که بخش عمده پیام‌‌ها و تبلیغات تصویری این کارزار روی زنان الهول تمرکز داشته است.
حضور خانواده‌های وابسته به داعش در اردوگاه‌های الهول و الروج، مشکلی بسیار بزرگ برای این گروه محسوب می‌شود چون در گذشته از سوی گروههای جهادی رقیب به این متهم شده که زنان و کودکان خود را رها می‌کند یا دست کم قادر به حفاظت از آنها نیست.
داعش هر از چند گاه نمایشی بزرگ از نیت و تلاش‌های خود برای "نجات" زنان به راه می‌اندازد و این کار را بیشتر از طریق بیانیه‌های تبلیغاتی و گاهی اوقات هم با حملات "تلافی‌جویانه" علیه نیروهای کرد یا کارمندان دولت متهم به مشارکت در زندانی کردن زنان، انجام می‌دهد.
بزرگ‌ترین فرصتی که داعش تاکنون در این زمینه به دست آورده به اکتبر ۲۰۱۹ برمی‌گردد؛ وقتی از یک طرف ترکیه به حمله نظامی علیه نیروهای کرد دست زد و از طرف دیگر آمریکا به شکلی غیر منتظره اعلام کرد سربازانش را از مناطق تحت کنترل این نیروها در شمال سوریه خارج می‌کند. در چنین شرایطی داعش این جرات را پیدا کرد تا بدون جلب توجه عملیات‌های "نجات" خود را به اجرا در آورد و آن طور که ادعا می‌کند تعدادی از زنانش را هم نجات دهد.
این اتفاق یک ماه بعد از این رخ داد که ابوبکر بغدادی، رهبر وقت این گروه برای اولین بار آشکارا از مردانش خواست آزادی زنان زندانی را در اولویت قرار دهند.
با توجه به اتفاقات اکتبر ۲۰۱۹ ، هر گونه بی‌ثباتی در منطقه به خودی خود متزلزل شمال شرقی سوریه که این اردوگاه‌ها در آن واقع شده‌اند، احتمالا انگیزه‌ای برای داعش خواهد بود تا از فرصت برای دستیابی به منافع خود استفاده کند.
- خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بیبیسی فارسی دنبال کنید
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: از کارزار طرفداران داعش در حمایت از زنان زندانی چه می‌دانیم؟
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
