پیشگامی دانشگاه‌های ایرانی در رفع چالش‌های ارتباطات بین رشته‌ای

پروفسور علیرضا مشاقی استاد دانشگاه هاروارد در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره پژوهش میان رشته‌ای و تاریخچه آن در ایران اظهار کرد: حوزه‌های مختلف علمی از جمله علوم طبیعی و علوم انسانی در طول سالیان، مسائل مهمی را حل کرده اند که تاثیری شگرف بر زندگی انسان‌ها و جهان پیرامون ما داشته است.

او افزود:، اما مسائل مهمی وجود دارند که قرن هاست پیشرفت چندانی در مسیر حل آن‌ها به دست نیامده است. برخی از مسائل و مشکلات مهم بشری به گونه‌ای پیچیده هستند که برای حل آن‌ها نیاز به دانسته‌ها و ابزار‌هایی از چندین حوزه مختلف علمی است.

مشاقی تصریح کرد: در گذشته دور، حجم رشته‌های علمی بسیار کمتر از امروز بوده و دانشمندان بسیاری بودند که هم در پزشکی و هم در علوم طبیعی دستی داشته اند.

موسس مرکز پژوهش‌های میان رشته‌ای ژنومی در دانشگاه لیدن هلند ادامه داد: در سده‌های اخیر به واسطه رشد علم امکان اینکه کسی در چند حوزه متخصص شود بسیار کم و از طرفی دیگر به علت تفاوت زبان و روش کار و فرهنگ، ارتباط بین متخصصان رشته‌های مختلف دشوار و ناکارآمد شده است.

مشاقی بیان کرد: در دهه‌های اخیر، ساز و کار‌هایی طراحی شده است تا این موانع تا حدی مرتفع و ارتباطات بین رشته‌ای فراهم شود از جمله نخستین این چالش‌ها ایجاد موسساتی از جمله (Institute Fe Santa) و (Beckman Institute for Advanced Science and Technology) به چالش‌های موسسه سلامت آمریکا (NIH) برای سرمایه گذاری روی تربیت پزشک - دانشمند و انجمن ماکس پلانک آلمان (Planck Max) برای توسعه حوزه‌های میان رشته‌ای اشاره کرد.

او اضافه کرد: در ایران هم تقریبا همزمان با این حرکت‌های جهانی، چالش‌هایی برای ارتباط بین رشته‌ها در زمینه پژوهش و یا آموزش انجام شده و دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و مراکزی مانند پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، مرکز تحقیقات بیوشیمی بیوفیزیک در این امر پیشگام بوده اند. 

استاد دانشگاه هاروارد گفت: در دهه هفتاد و هشتاد شمسی من و همکارانم جزو اولین کسانی بودیم که ارتباطاتی بین برخی حوزه‌ها ایجاد کردیم. از جمله استفاده از مکانیک آماری برای حل مسائل زیست شناسی که جزو نخستین گام‌ها در حوزه سیستم بیولوژی در ایران بود. در همان دوران آزمایشگاه ما تحت رهبری استاد دکتر سربلوکی و نیز گروه پژوهشی دکتر موسوی موحدی در دانشگاه تهران مطالعه ذرات نانو پلیمری و لیپیدی را با جدیت دنبال می‌کردند.

بیشتر بخوانید

• لزوم تشکیل انجمن‌های بین رشته‌ای در دانشگاه‌ها

استاد موسسه فناوری فدرال زوریخ تصریح کرد: چالش‌های ما در راستای مطالعه و ساخت نانوذرات و آلیه‌های نازک زیستی جزو نخستین کار‌ها در حوزه نانوبیوتکنولوژی است که به دست ایرانیان انجام شده است.

انتهای پیام/