«فجر جهانی» واقعاً به «کن» و «ونیز» رسید؟/ قصه‌های یک جنوبی اصیل

خبرگزاری مهر- گروه هنر: «مهر سیمرغ» عنوان بسته خبری-تحلیلی روزانه‌ای است که پیش از این در ایام برگزاری سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر به صورت روزانه انعکاس اهم اخبار مرتبط با متن و حاشیه این رویداد را در دستور کار قرار داده بود و از امروز به مرور متن و حاشیه «سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر» می‌پردازد.

همچنان می‌توانید با «مهر سیمرغ» در جریان آخرین تحولات بزرگ‌ترین رویداد سینمایی کشور قرار بگیرد.

چهره روز؛ احسان عبدی‌پور

احتمالأ حالا دیگر او را با پادکست‌هایش هم می‌شناسید که آن لحجه جنوبی و قصه‌گویی متفاوتش به یکی از کاراکترهای این پادکست‌ها تبدیل و باعث شده‌اند این قصه‌های صوتی در این سال‌هایی که کمتر در سینما حضور داشته بیشتر از فیلم‌هایش به جان بنشینند، همین بیان ساده و ادای بی واسطه کلمات بود که پادکست‌هایش را در میان شنوندگان محبوب کرد و راهی برای حضورش به برنامه «کتاب باز» شد تا این بار وجهی تازه از او نمایان شود.

احسان عبدی‌پور فیلمسازی برخاسته از بوشهر است که آنچه از او در ذهن سینماگران و سینمادوستان باقی مانده تقلایش برای حضور در جشنواره فیلم فجر دوره سی و یکم است، کارگردانی که با «تنهای تنهای تنها» پا به این عرصه گذاشت و نام فیلمش را برگرفته از تنهایی‌های خود در مسیر مصائب این فیلم می‌داند. همان فیلمی که گرچه دشواری‌های ساختش در ذهن فیلمسازش بافی مانده اما قصه و نقش‌آفرینان نوجوانش در همان دوره از جشنواره تحسین خبرنگاران و منتقدان را برانگیخت.

احسان عبدی‌پور در دومین گام به سراغ «تیک آف» رفت، فیلمی که گرچه هنوز رنگ و بوی جنوب را می‌دهد و اساساً در پی تصویرگری ویژگی‌های آن منطقه است اما نمی‌توان آن را فیلمی بومی دانست. عبدی‌پور در «تیک آف» بر خلاف نخستین ساخته‌اش به سراغ چهره‌های نام‌آشناتر رفت. حضور چند بازیگر مطرح سینما، گویی او را از سینمای مورد علاقه اش دور کرده بود، تا آنجا که حتی نام فیلم بر جانش نمی‌نشست خودش هم می‌گفت دوست دارد «تیک آف» با نام اولیه‌اش یعنی «آه ای عبدالحلیم» شناخته شود اما گویی مناسبات تجاری این اجازه را نمی‌داد، عبدی‌پور بعدتر با «پاپ» بازگشتی به همان سبک و سیاق مورد علاقه اش در فیلمسازی داشت فیلمی که حال و هوای بومی و حضور نابازیگران آن را تبدیل به یکی از دوست‌داشتنی‌ترین ساخته‌هایش کرد.

این مرور کوتاه بر ساخته‌های نخست احسان عبدی‌پور برای این بود که بگویم او حالا به همکاری حمید فرخ‌نژاد «میجر» را ساخته است، دو هنرمند از جنوب کشور که محصولشان این بار هم حال و هوای بومی دارد.

فیلمی که عبدی پور درباره شرایط تولیدش می‌گوید شرایط تولید «میجر» بسیار آرمانی و دلی بود و واقعاً حمید فرخ‌نژاد برای این فیلم هزینه کرد، همه می‌خواستیم فیلمی که دغدغه‌مان بود را بسازیم، هر چند برای آن هزینه می‌دادیم و از دستمزد و آسایش‌مان برای کار می‌گذشتیم و می‌دانستیم این نوع سینما دکان دونبشی نیست که بخواهیم از آن درآمدزایی داشته باشیم.»

«میجر» امروز ۷ خرداد ماه در سالن ۶ پردیس چارسو به نمایش درمی‌آید.

فیلم روز؛ گیسوم

«گیسوم» را نوید به‌تویی ساخته و اولین تجربه کارگردانی او در سینمای بلند محسوب می‌شود، کارگردانی که حضورش در عرصه رقابت را ترجیح داد در جشنواره جهانی فیلم فجر بیازماید.
«گیسوم» بازیگران مطرحی را در دل خود ندارد و شاید بشود از منظری آن را جزو فیلم‌های لوباجت قرار داد.

گرچه به سنت سابق فیلم‌های ایرانی این رویداد کنجکاوی‌برانگیزند، در این چند روز برگزاری هم اکثر فیلم‌های ایرانی با سالنی پر رو به رو بودند اما «گیسوم» نتوانست انتظار مخاطبان را برآورد کند، فیلمی که داستان سفر دختری بعد از مرگ مادرش به ایران برای جستجوی پدرش را روایت می‌کند اما این پرداخت آنقدر لنگ می‌زند که از همان ابتدا دستش برای مخاطب رو می‌شود. قصه‌ای که بارها در آثار سینمایی دیده شده و موضوعی تازه در دل خود ندارد.

نوع روایت این فیلم هم ذهن‌ها را به سمت آثاری از دهه‌های گذشته پرت می‌کند که در این برهه دیگر کارکرد خود را از دست داده‌اند.

نکته روز؛ ثبت «فجر جهانی» در فهرست رسمی فیاپف

یکی از مهمترین خبرهایی در دو روز ابتدایی این رویداد سینمایی مخابره شد، پیوستن جشنواره جهانی فیلم فجر به «فیاپف» (فدراسیون بین‌المللی انجمن‌های تهیه‌کنندگان فیلم؛ سازمانی غیردولتی که با هدف نظارت و ارزش‌گذاری بر جشنواره‌های بین‌المللی سینمای جهان پایه‌گذاری شده است) بود. اتفاقی که حالا جشنواره جهانی فیلم فجر را در میان ۱۶ جشنواره برتر جهان می‌نشاند.

پیوستن به فیاپف مسأله‌ای بود که رضا میرکریمی دبیر سابق جشنواره وعده آن را می‌داد اما درست بعد از تحویل مسئولیتش به عسگرپور رنگی عملی گرفت. همان نکته‌ای که میرکریمی را در چهار دوره مسئولیتش آماج انتقادات قرار می‌داد و منتقدانش از آن با عنوان «خیال‌پردازی» او یاد می‌کردند که بدون داشتن نتیجه‌ای عملی، تنها مدام وعده‌اش را می‌دهد. اما حالا میرکریمی مسیر رفته را پر توشه و زحماتش را به ثمر نشسته می‌داند و آن‌را پاسخی عملی به «مسخره کنندگان» می‌داند تا جایی که روز گذشته در حاشیه بازدید از جشنواره جهانی فیلم فجر بیان کرد که «من چند سال برای این جشنواره زحمت کشیدم و از همان روز اول معتقد بودم، ما می‌توانیم یکی از معدود فستیوال‌های استاندارد، برتر و رقابتی دنیا باشیم. برخلاف همه مخالفت‌هایی که می‌شد و برخی این باور و ایده را مسخره و فکر می‌کردند ما رویاپردازی می‌کنیم، این اتفاق افتاد. این خبر خیلی خوشحال‌کننده است که ما یکی از ۱۶ فستیوال برتر رقابتی دنیا هستیم.»

جشنواره‌های الف اما کدام جشنواره‌ها را در بر می‌گیرند. بر اساس آنچه کامیار محسنین مدیر روابط بین‌الملل این فستیوال گفته حالا جشنواره جهانی فیلم فجر در کنار جشنواره‌هایی مانند کن، ونیز، برلین، سن سباستین، لوکارنو، مسکو، کارلووی واری، ورشو، تالین، شانگهای، توکیو، گوآ، قاهره و مار دل پلاتا قرار گرفته است.

حالا باید دید ثبت رسمی جشنواره جهانی فیلم فجر در این فهرست بین‌المللی چه تأثیر بر هرچه حرفه‌ای‌تر و استانداردتر برگزار شدن این رویداد درآینده خواهد داشت؛ آیا این ثبت جهانی می‌تواند جشنواره «فجر» را به سکویی موثر برای تعامل سینمای ایران با بازارهای جهانی تبدیل کند؟

پیشنهاد روز؛ فرزندان شب

بهروز نورانی‌پور را بیشتر با مستند «A157» می‌شناسند، مستندی برآمده از روزهای حضور داعش در سوریه که روایتگر جنگ و تجاوز تروریست‌های داعش به دختران نوجوان شد تا عنوان یکی از دردمندترین مستندهای چند سال اخیر را به خود اختصاص دهد.

روایت داستان‌هایی از جنگ اما گویی علقه بهروز نورانی‌پور است، هم او بود که بعدها «دایان» را در قالب یک فیلم سینمایی ساخت؛ فیلمی که گرچه در حضورهای جهانی، جوایزی را برای ایران به ارمغان آورده اما هنوز رنگ اکران به خود ندیده است.

«دایان» داستانی درباره فردای «جنگ» و افرادی است که در یک روستا زندگی و برای فردای بهتر تلاش می‌کنند.

نورانی‌پور حالا به سراغ «فرزندان شب» رفته، مستندی ۸۷ دقیقه‌ای که زندگی کودکان سرباز در جنگ‌ها را روایت می‌کند و در بخش شاخه‌های زیتون جشنواره جهانی فیلم فجر قرار دارد.

این مستند امروز ساعت ۱۷:۵۰ در سالن ۳ پردیس چارسو روی پرده می‌رود.