از بازجویی و شکنجه‌گری در اوین تا حقوقدانی در شورای نگهبان

پس از رد صلاحیت علی لاریجانی، برادرش صادق آملی لاریجانی که عضو شورای نگهبان است در رشته توئیتی نوشت: «از وزارت اطلاعات با قاطعیت تمام مطلبی نقل می‌کنند، حال آن‌که با پرسش از معاونت مربوطه در وزارت اطلاعات به صراحت این مطلب تکذیب می‌شود».

حسین جعفرزاده، از نزدیکان صادق لاریجانی، در توییتر فاش کرد که فرد مزبور محمدحسن صادقی‌‌مقدم، عضو حقوقدان شورای نگهبان بوده که به دروغ گزارشی را از معاونت ضدجاسوسی وزارت اطلاعات درباره‌ی تابعیت خارجی دختر علی لاریجانی مطرح کرده است.

در این نوشته به سابقه‌ی محمدحسن صادقی مقدم و این که چگونه به شورای نگهبان راه یافت می‌پردازم.

***

صادقی مقدم در سال ۵۵ در رشته‌ی فیزیک دانشگاه شیراز پذیرفته شد و سال بعد در دانشکده حقوق دانشگاه ملی به ادامه تحصیل پرداخت. او یکی از ۱۸۰ دانشجوی حقوقی بود که در کلاس‌های بهشتی شرکت می‌کردند تا زمینه‌ی حاکم شدن شرع و مجازات‌های اسلامی در قوه قضاییه را پایه‌ریزی کنند. یکی از اقدامات این «حقوقدان» حمله به سخنرانی ابوالحسن بنی‌صدر ریاست جمهوری در ۱۴ اسفند ۱۳۵۹ بود که کشور را در التهابی عجیب فرو برد و نهایتاً با مهندسی بهشتی به برکناری بنی‌صدر در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ منجر شد.

وی همراه با تعدادی دیگر از دانشجویان دست‌چین شده‌ی کلاس‌بهشتی پس از این حادثه به قدوسی معرفی شدند و به شعبه‌های بازجویی اوین راه یافتند. آن‌ها در سیاه‌ترین روزهای تاریخ معاصر ایران در سال ۶۰ هسته‌های اولیه شکنجه‌گران اوین را تشکیل دادند. آن‌ها برای این که دل لاجوردی را که با دانشجویان میانه‌ی خوشی نداشت به دست آوردند جنایات زیادی را مرتکب شدند تا این که مورد اعتماد وی قرار گرفتند.

صادقی‌مقدم از لاجوردی به عنوان «سردار» یاد می‌کرد و درخواست داشت که از ابعاد زندگی وی فیلم‌ها ساخته شود.

او پس از سرکوب نیروهای سیاسی، در سال ۶۴ در حالی که بازجو و شکنجه‌گر بود لیسانس گرفت و در رشته‌ی حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس ثبت نام کرد و در سال ۶۷ فارغ‌التحصیل شد. موضوع پایان‌نامه وی «حق مؤلف در ایران و کنوانسیون‌های بین‌المللی» است که برپایه‌ی فتوای خمینی در تحریرا‌لوسیله که یکسره حقوق طبع، نشر و کپی رایت را نفی می‌کند نگاشته شده است.

او در همان دانشگاه تربیت مدرس به تحصیل دکترا پرداخت. و در سال ۱۳۷۳ فارغ‌التحصیل شد.

رابطه‌ی رئیسی و صادقی‌مقدم

 

صادقی‌مقدم که از قدیم‌الایام رئیسی را می‌شناخت و روابط نزدیکی با وی داشت در انتخابات اخیر یکی از عوامل اصلی رد صلاحیت لاریجانی بود تا راه برای رسیدن رئیسی به پاستور هموار شود. همکاری این دو به دهه‌ی ۶۰ بر می‌گردد.

صادقی‌مقدم بین سال‌های ۶۴ تا ۶۶ تحت نظر رئیسی که معاونت «گروهکی » دادستان انقلاب اسلامی مرکز را به عهده داشت به شکنجه‌‌گری و بازجویی و پرونده‌سازی در اوین مشغول بود.

وی در دوران ریاست رئیسی بر سازمان بازرسی کل کشور همراه با تعدادی دیگری از بازجویان و شکنجه‌گران و چهره‌های امنیتی به این سازمان راه یافت و بین سال‌های ۸۰ تا ۸۳ قائم مقام و جانشین سید‌ابراهیم رئیسی در سازمان بازرسی کل کشور بود.

در انتخابات ریاست جمهوری دوره‌ی قبل نیز رئیسی به علت شناختی که از صادقی‌مقدم داشت از او خواست تا به ستاد وی بپیوندند. اما از آن‌جایی که صادقی‌مقدم مسئولیت نظارت بر انتخابات استان تهران را از سوی شورای نگهبان به‌عهده داشت نتوانست با ستاد وی همکاری کند.

راهیابی به شورای نگهبان

در دیماه ۱۳۹۲ صادقی‌مقدم راهش به شورای نگهبان باز شد و با حکم شیخ ‌احمد جنتی، به عنوان مشاور عالی دبیر شورای نگهبان در امور حقوقی و سیاسی منصوب شد و ستایش‌های اغراق‌آمیزی از جنتی در گفتگو با رسانه‌ها به عمل آورد.

صادق لاریجانی که از نزدیک با تنگ‌نظری‌های صادقی‌مقدم آشنا شده بود در مردادماه ۱۳۹۷ وی را به همراه «سیامک ره پیک» معاون اجرایی و امور انتخابات شورای نگهبان‌و «احمد بیگی حبیب آبادی» از همراهان سعید مرتضوی و مشاور پیشین رئیس قوه قضاییه به عنوان سه گزینه پیشنهادی حقوقدان شورای نگهبان به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد اما وی رأی نیاورد و از راه‌یابی به شورای نگهبان باز ماند.

یازده‌ماه بعد در تیرماه ۱۳۹۸ صادقی‌مقدم بار دیگر از سوی رئیسی به همراه هادی طحان نظیف، عضو سازمان بسیج حقوقدانان که از سال ۱۳۸۸ وظیفه دبیری جلسات شورای نگهبان را بر عهده داشت، محمد دهقان معاون سیاسی سابق سازمان بسیج دانشجویی، عبدالحمید مرتضوی و علی غلامی برای عضویت در شورای نگهبان به مجلس معرفی شدند.

پیش از رأی گیری در مجلس، علی غلامی که در انتخابات قبلی از رئیسی حمایت کرده بود به اشاره‌ای از بالا استعفا داد و مجلس مجبور شد از بین ۴ گزینه ۳ عضو حقوقدان شورای نگهبان را انتخاب کند. در حالی که پیشتر رؤسای قوه قضاییه برای انتخاب سه حقوقدان،‌شش کاندیدا به مجلس معرفی می‌کردند. عبدالحمید مرتضوی که کمتر سیاسی و جناحی بود در مجلس رأی نیاورد و در یک انتخابات مهندسی‌شده بالاخره صادقی‌مقدم به عضویت شورای نگهبان درآمد و بلافاصله به عنوان معاون اجرایی و امور انتخابات این شورا معرفی شد تا به موقع به کار آید. وی در بهمن‌ماه ۱۳۹۹ همراه با احمد جنتی،‌احمد خاتمی، محسنی‌اژه‌ای، عباس کعبی، عباس کدخدایی و سیامک ره‌پیک، اعضای هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات را تشکیل دادند. 

علی مطهری در نامه‌ی سرگشاده‌اش به سیدابراهیم رئیسی در مورد چگونگی راه‌یافتن اعضای جدید حقوقدان به شورای نگهبان می‌نویسد:

«حتما به یاد دارید که برای انتخاب سه حقوقدان شورای نگهبان توسط مجلس دهم شما پنج نفر را معرفی کردید. آقای دکتر غلامی خوش‌فکرترین آنها بود.... اما چند دقیقه قبل از آنکه ایشان نطق خود را شروع کند از طرف یکی از سه حقوقدان دیگر شورای نگهبان با ایشان تماس گرفته و به ایشان گفته شد که انصراف بدهد تا فلان شخص رأی بیاورد. آقای غلامی هم با فشار برخی اعضای هیئت رئیسه مجلس که با آن تماس‌گیرنده هماهنگ بودند انصراف داد و بعداً در پیامکی برای من نوشت که این انصراف غیر ارادی بود. ... اکثر این چهار نفر هم دچار جمود فکری بودند و برخی از آنها هم اساساً حقوقدان به معنی واقعی کلمه نبودند... می‌بینید یکی از آن سه حقوقدانی که با معرفی شما به شورای نگهبان راه یافتند امروز در بررسی صلاحیت یکی از نامزدهای ریاست‌جمهوری مشکل آفریده و حق او را ضایع کرده است، همان طور که در انتخابات مجلس یازدهم نیز برخورد غیرمنطقی و جمودآمیز با من داشت.» 

ترکیب حقوقدانان شورای نگهبان با حذف محسن اسماعیلی و نجات‌الله ابراهیمیان که در مقایسه با بقیه حقوقدانان عضو شورا، نگاه مستقل‌تری داشتند به شکل محسوسی محافظه‌کارتر شد. از همان موقع مشخص بود که برای حذف کاندیداهای انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری برنامه دارند.

صادق لاریجانی روزی که محمدحسن صادقی‌مقدم را برای اولین بار به عنوان حقوقدان به مجلس پیشنهاد کرد پیش‌بینی نمی‌کرد که برکشیده‌اش عامل رد صلاحیت برادرش شود. عباسعلی کدخدایی، فضل‌الله موسوی، سیامک ره‌پیک سه حقوقدان دیگر شورای نگهبان نیز برکشیده از سوی صادقی لاریجانی هستند. 

صادقی‌مقدم که در دهه‌ی ۶۰ در مکتب لاجوردی و رئیسی پرونده‌سازی را آموخته بود، درس‌اش را پس داد و با پرونده‌سازی، رقیب اصلی رئیسی را از صحنه حذف کرد.

بایستی به صادق لاریجانی گفت «از ماست که برماست». علی لاریجانی چوب برادرش صادق را خورد. صادق لاریجانی از آن‌جایی که می‌بیند گماشتگانش تیغ بر برادرش کشیده‌اند رنجیده است.

* مطالب منتشر شده در صفحه "دیدگاه" الزاما بازتاب‌دهنده نظر دویچه‌وله فارسی نیست.

 

• استصواب جنجالی؛ هفت کاندیدای مورد تایید کیستند؟

  ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه و قاضی احکام اعدام در دادگاه‌های تابستان ۶۷ دومین خیز برای رفتن به پاستور را برداشته است. او در انتخابات دوره قبل رقیب روحانی بود و ۱۷ میلیون رای آورد. خبرگزاری فارس پیشاپیش با انتشار تصویری ترکیبی از هفت نامزد، به استقبال ریاست جمهوری رئیسی رفت؛ پوستری که عکس رئیسی متمایزتر و بزرگتر از سایرین است.

• استصواب جنجالی؛ هفت کاندیدای مورد تایید کیستند؟

  ده سال تلاش سبزوار رضایی میرقائد برای ورود به پاستور. محسن رضایی در میان کاندیداها از همه مسن‌تر است؛ ۶۷ سال دارد، برای سومین مرتبه نامزد شده و عنوان دکتر سرلشگر پاسدار را یدک می‌کشد. دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و مدرس دانشگاه امام حسین، ۱۶ سال فرمانده کل سپاه پاسداران بوده و واحد اطلاعات سپاه را پایه‌گذاری کرده است.

• استصواب جنجالی؛ هفت کاندیدای مورد تایید کیستند؟

  سعید جلیلی ۵۶ سال دارد. دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی، عضو فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام برای دومین مرتبه کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شده است. در فاصله سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹ که او مسئولیت مذاکرات اتمی را بر عهده داشت، سه قطعنامه علیه ایران در شورای امنیت به تصویب رسید. جلیلی یک پای خود را در جنگ از دست داده و اینک "نماینده رهبری در شورایعالی امنیت ملی" است.

• استصواب جنجالی؛ هفت کاندیدای مورد تایید کیستند؟

  علیرضا زاکانی ۵۶ ساله، نماینده مردم قم در دوره‌های هفتم، هشتم، نهم و یازدهم و رئیس کنونی مرکز پژوهش‌های مجلس. این منتقد سرسخت برجام که در رشته پزشکی هسته‌ای تحصیل کرده، در سومین تلاش برای انتخابات ریاست جمهوری از سد شورای نگهبان گذشته است. صلاحیت او در سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ تایید نشده بود. زاکانی می‌گوید برای "مقابله با اشرافیت سیاسی" و کسانی به میدان آمده که داعیه "دولت سوم روحانی" را در سر دارند.

• استصواب جنجالی؛ هفت کاندیدای مورد تایید کیستند؟

  در میان هفت کاندیدا، سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی واجد دو ویژگی است: کمترین سن و طویل‌ترین اسم. این پزشک گوش و حلق و بینی ۵۰ ساله است و برای اولین مرتبه در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می‌کند. سوابق اجرایی او در نمایندگی چهار دوره مجلس و ریاست دانشکده پزشکی سمنان خلاصه می‌شود. قاضی‌زاده هاشمی عضو جبهه پایداری است و روز ثبت‌نام، با دختر ۲۰ ساله‌اش به وزارت کشور رفته بود.

• استصواب جنجالی؛ هفت کاندیدای مورد تایید کیستند؟

  عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ۶۴ سال دارد و برای اولین مرتبه در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده است. جزو معدود کسانی که از دولت پنجم به بعد، در همه کابینه‌ها سمت‌های کلیدی داشته اما بی‌حاشیه بوده است. دوازده سال رئیس کل بیمه مرکزی ایران بوده و پنج سال معاون سیاسی صدا و سیمای جمهوری اسلامی. او در رشته اقتصاد درجه دکترا دارد و تحصیلات تکمیلی خود را در دانشگاه لندن به پایان برده است.

• استصواب جنجالی؛ هفت کاندیدای مورد تایید کیستند؟

  محسن مهر علیزاده، رئیس فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای و تنها کاندیدای اصلاح‌طلب از حزب "راه ملت". استاندار خراسان در دولت اول خاتمی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی در دولت دوم خاتمی، استاندار اصفهان در دولت روحانی. مهرعلیزاده در سال ۱۳۸۴ نیز کاندیدا بود و بین هفت نامزد، نفر هفتم شد. صلاحیت او اما برای انتخابات ۱۳۹۴ تایید نشد.

• استصواب جنجالی؛ هفت کاندیدای مورد تایید کیستند؟

  رد صلاحیت علی لاریجانی با کارنامه طویلی از مناصب اجرایی چون وزارت ارشاد، ریاست صداوسیما، ریاست مجلس و دبیری شورایعالی امنیت ملی، بیش از همه با شگفتی همراه شد. شماری او را رقیب اصلی ابراهیم رئیسی می‌دانستند و حتی پیش‌بینی کرده بودند که انتخابات با رقابت فشرده آنها به دور دوم کشیده شود. او در بیانیه‌ای اعلام کرد که برای رفع مشکلات "عزمی راسخ" داشت اما "راضی به رضای الهی" است.

• استصواب جنجالی؛ هفت کاندیدای مورد تایید کیستند؟

  اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی در زمان اعلام کاندیداتوری در توییتر نوشته بود: «در میان دولت‌های دهه‌های اخیر، دولت من به دولت‌ آقای خاتمی شباهت بیشتری خواهد داشت، اما با استفاده از تجربه‌های انباشته در ایران و جهان مرحلهٔ نوینی از اصلاحات راهگشا را آغاز خواهد کرد.» او بعد از رد صلاحیت در بیانیه‌ای ابراز امیدواری کرد که جمهوریت نظام، منافع ملی و آینده ایران فدای مصالح آنی سیاسی نشود.

• استصواب جنجالی؛ هفت کاندیدای مورد تایید کیستند؟

  رد صلاحیت احمدی‌نژاد قابل پیش‌بینی بود اما رئیس دولت‌های نهم و دهم در زمان ثبت‌نام گفت اگر تایید نشود، انتخابات را قبول نخواهد داشت و در آن شرکت نمی‌کند. سخنی بی‌سابقه از سوی یک مقام عالی که عبور از "خط قرمز نظام" و دعوت هوادارانش به تحریم تلقی شد.

• استصواب جنجالی؛ هفت کاندیدای مورد تایید کیستند؟

  پیش‌بینی می‌شود که انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ کمترین میزان مشارکت رای‌دهندگان در عمر جمهوری اسلامی را داشته باشد. خانواده کشته‌شدگان آبان و قربانیان سرنگونی هواپیمای اوکراینی، جامعه فرهنگیان، بازنشستگان، کارگران و بسیاری از کنشگران مدنی و سیاسی اعلام کرده‌اند که انتخابات را تحریم می‌کنند.